5 – amaliy mashg‘ulot (2 soat) I. Ishning nomi

W _e = E_w W_e; W_= W_ ; F= E_F F
bu yerda, _w va _F- Masshtab bo‘yicha faktorlar bo‘lib, _n= 1-

Bir ponka arikchalik valning ko‘ndalang kesmi yuzasi uchun.

9.2-rasm. Bir shponli ariqchali val ko‘ndalang kesmi yuzasi.

We=(  /32) d³ - {[bh(2d-h)²] 16d}
W_=(  /32) d³ - {[bh(2d-h)²] 16d}
F=(  /4) d² bh/2
bu yerda, - shponka arikchasining exni va chuqurligi;
- val diametri;
Ko‘ndalang kesim yuzasining ikkala qarama-qarshi tomonida shponka arikchalari bo‘lgan val uchun.

Xavfli kesimdagi nomenal ekivalent kuchlanish quyidagi formula bilan aniqlanadi.

bu yerda, va - val materialining egilish va buralishdagi oquvchanlik chegaralari;

Val va o’q turdagi detallarning puxtaligini taominlash, oshirish.

Val va turdagi detallarning ishonchligini ta’minlash juda muhim axamiyatga ega bo‘lib, uni amalga oshirish quyidagi tadbirlar bilan bajariladi.

Val yuzalarining kerakli giometrik ulchamlarni anik belgilash.
Materialni tug‘ri tanlash.
Valni tayyorlashning aniklik darajasini kerakli sinflar bo‘yicha taominlash.
Ishlatish shart- sharoiti va talablaria to‘liq rioya kilish.
Yuklanishni statik qabul kilish kobinetini hisoblashda yemirilmassalik sharti quyidagiga aniqlanish mumkin.

bu yerda, - yemirilishmaslik extimsolligi n- mustaxkamlik bo‘yicha extiyotlik koeffitsenti:
Agar (14.4) ifodani quyidagiga yozish mumkin.

Masshtab bo‘yicha faktor va kuchlanishlar krnsentratsiyasi koeffitsenti 8- jadvaldan tanlanadi.
8-jadval.

Yuklanish va material turi.	Val diametri - bo‘lganda masshtab bo‘yicha faktor - qiymatlari.
	15	20	30	40	50	70	100	200
Uglerodli po‘lat, egilish.	0,95	0,92	0,88	0,85	0,81	0,76	0,7	0,61
Yuqori mustaxkam legirlangan	0,87	0,83	0,77	0,73	0,7	0,65	0,59

Val va o‘qlarning egilishi Pa va buralishdagi Pt extiyotli koeffitsentliri mashina detallari mustaxkamligi oshirilganda quyidagiga aniqlanadi.