5 Amaliy mashg’ulot Mavzu: 2T30П teodolitini o‘rganish. 2T30П teodolitida gorizontal,vertikal burchaklarni va dalnomer masofani o‘lchash


va dalnomer koeffitsientini aniqlash


Download 1.36 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/8
Sana13.12.2021
Hajmi1.36 Mb.
#180551
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
5 - Amaliy mashg’ulot

va dalnomer koeffitsientini aniqlash 

 

Teodolit bilan masofani o‘lchashda ko‘rish trubasi iplar to‘rining dalnomer 



iplaridan  va nivelir reykasidan foydalaniladi.  

AB chiziq uzunligini aniqlash uchun, A nuqtaga teodolit  o‘rnatiladi va ish holatiga 

keltiriladi,    B  nuqtaga  esa  nivelir    reykasi    qo‘yiladi.  Truba  reykadagi  asbob 

balandligi   i   ga qaratilib , dalnomer iplari bo‘yicha reykadan  n1 va  n2 sanoqlar 

olinadi (23-rasm).  

  

AB chiziqning uzunligi quyidagi formula bilan hisoblanadi: D = k · (n2- n1) 



+ c, 

  

 bu   erda  k = 100 – dalnomer koeffitsienti



                = 0 - dalnomer  doimiysi. 

 Masalan:  reykadan  olingan  sanoqlar    n1  =  1400  va    n2  =  1558    bo‘lsa,  

o‘lchanayotgan  chiziq uzunligi 



 

 



D  = 100  (1558 - 1400) + 0 = 15800mm = 15,8m ga teng. 

  

 Dalnomer iplari bilan  masofa  o‘lchash  nisbiy xatosi    



  Dalnomer koeffitsientini aniqlash uchun,  tekis joyda  bosh nuqtadan   

=10m, 20m, 30m   o‘lchab, bu nuqtalarga  reyka qo‘yiladi va har biriga ketma-ket 

reykalar  qo‘yilib, ulardan dalnomer iplar bo‘yicha  n 1 va n 2  sanoqlar olinadi (26-

rasm). So‘ng formulasi  bo‘yicha ,  va  topiladi. 

 

 



 


10 

 

 



 

Lazerli dalnomerlarning masofa o‘lchash uzunligi 50-200 metr. 

Masofani o‘lchash aniqligi ± 2 mm. 

O‘lchangan qiymatlarni saqlash xotirasi 30 ta qiymatgacha. 

Saqlash temperaturasi: 20-60 ° C 

Ish temperaturasi: 0-40 ° C 

Akkumulyator 15V 3 * AAA  

Og‘irligi (batareyasi bilan) -180 gramm. 

Razmerlari: 118*54*28 mm. 

Lazerli dalnomer “ STONEX” ning boshqaruv paneli 28-rasmda ko‘rsatilgan. 

Lazerli  dalnomerlarda  masofa  bevosita  va  bilvosita  usullar  bilan  o‘lchanadi. 

Bevosita, ya’ni to‘g‘ridan – to‘g‘ri o‘lchashda ikkita usul qo‘llaniladi: 

Nur qaytargichsiz o‘lchash va nur qaytargich yordamida o‘lchash. 

 Bilvosita o‘lchashda: 

Pifagor  qonuni  bo‘yicha  o‘lchash,  ya’ni  to‘g‘ri  burchakli  uchburchakni  ikki 

tomonini o‘lchab, uchinchisini hisoblash mumkin; 

Yuza va hajmni o‘lchashi mumkin. 


Download 1.36 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling