5 Amaliy mashg’ulot Mavzu: 2T30П teodolitini o‘rganish. 2T30П teodolitida gorizontal,vertikal burchaklarni va dalnomer masofani o‘lchash

2T30П  optik teodolitini  tekshirishlari va sozlashlari. 

 

Amalda    teodolitni    konstruktiv    tuzilishi  uni  nazariy    tuzilishi    sxemasidan  farq  

qiladi, shuning  uchun ma’lum  darajada  konstruktiv  hatoliklarga ega bo’ladi , 

bularni aniqlash va bartaraf etish uchun ikkita yo’l bilan :  

1)  Tekshirishlar  

2)  Sozlashlar (ystirovka) bilan bajariladi. 

Tekshirishlar-bu teodolit qismlarini taqdim etilgan mexanik,  optik va  geometrik 

talablarga muvofiqligi. 

---

7 

 

Sozlashlar  (ystirovka)  –  bu  bajarilgan    shartlarga  javob    bermagan      qismlarni  

sozlanishidir. 

Teodolitni  ishchanligini  aniqlashda   tekshirishlar, sinashlar, sozlashlar(ystirovka) 

ikki  hil sharoitda  bajariladi : 

1) Statsionar- labarotoriya; 

2) Dala ; 

Ushbu  nazariy  mavzuda  2T30П  optik teodolitini  tekshirishlari  va sozlashlari 

ekspluataciya  davri, ya’ni 

dala sharoitida bajarilishi   qisqacha  tanishtiriladi  , batafsil ma’lumotlar amaliy-

labarotoriya  ishlarida ko’riladi . 

2T30П  optik teodolitida geometrik  shartlarni   

saqlanishligini aniqlash uchun qo’yidagi  dala tekshiruvlari  bajariladi: 

1-tekshirish  Teodolitning barcha tashqi qismlarini o’z o’rnida mavjudligi; 

2-tekshirish      Gorizontal  doiraning  balans-tarozcha  o’qi  teodolitni      aylanish 

vertikal o’qiga  perpendikulyar bo’lishi kerak; 

3-tekshirish    To’rsimon  iplarning  gorizontal  ipi  priborning  aylanish  o’qiga  

perpendikulyar bo’lishi kerak; 

4-tekshirish      ko’rish  trubasini    vizir    o’qi    gorizontal    aylanish  o’qiga  

perpendikulyar  bo’lishi  kerak ( kollimatsion hato )