5-amaliy mavzu: Bino konstruksiyalarining planli ijroiy s’yomkasi

5-AMALIY
Mavzu:Bino konstruksiyalarining planli ijroiy s’yomkasi

Ijroiy s’yomkada bino konstruksiyalarining fazoviy holati aniqlanib, ularning loyihaviy xolatdan chetlanishi xisoblanadi va ijroiy chizmasi tuziladi. Ijroiy s’yomka natijalari asosida montaj ishlarining sifati baholanadi va bino konstruksiyalarining ishga yaroqliligi aniqlanadi.

Tekshirilayotgan kattalikning turiga qarab ijroiy s’yomka planli va balandlik ijroiy s’yomkalariga bo‘linadi.
Bino ustunlarining planli ijroiy s’yomkasi
Planli ijroiy s’yomkada ustun o‘qlarini binoning loyixaviy o‘qlaridan chetlanishi aniqlanadi.
Ustunlarning loyihaviy holatdan chetlanishi, ularning yuqori va pastki kesimlarida binoning bo‘ylama va ko‘ndalang o‘qlari bo‘yicha topiladi. YUqori kesim bo‘yicha topilgan chetlanish, ustunning tegishli o‘qlar yo‘nalishidagi qiyaligini xisoblash imkonini beradi.
Ustunlarning ijroiy s’yomkasi asosan yon tomonlama nivelirlash usulida bajariladi.
Buning uchun A-A o‘qini mahkamlovchi K va M (1-rasm) nuqtalaridan o‘qqa perpendikulyar teng kesmalar KK'=MM'=a o‘lchab qo‘yilib, A-A o‘qqa parallel bo‘lgan K'M' chizig‘i hosil qilinadi. Bu nuqtalardan biriga, misol uchun K' nuqtaga teodolit o‘rnatilib, M' nuqtaga vizirlanadi. So‘ngra ustunning yuqori va pastki qismlariga gorizontal o‘rnatilgan reykalardan b_yu va b_p sanoqlari olinadi. Sanoqlar reykaning qora b' va qizil b'' tomonlaridan olinadi. Sanoqlar to‘g‘riligi ularning haqiqiy farqi:
F= b'- b" (1)
bilan nazariy farqni F_n solishtirish orqali teshiriladi. Joydagi ishlar ustunlarning har ikkala tomonidan l₁ va l₂ masofalarni o‘lchash bilan tugatiladi.
Barcha o‘lchash natijalari millimetr birligida ijroiy s’yomka jurnaliga yoziladi(2-rasm). Ustunning yuqori kesimida reykaning qora va qizil tomonidan olingan sanoqlar chiziq yuqorisiga, pastki kesimidan olingan canoqlar chiziq pastiga yoziladi, masalan b'_yu=0195, b"_yu= 4980, b'_p=0201, b"_p= 4987.
Planli ijroiy s’yomka natijalarini ishlash, sxema chizishdan boshlanadi. Buning uchun chizma qog‘ozga ixtiyoriy masshtabda bino va ustunlarning o‘qlari tushiriladi.
Ish natijalarini chizmada bemalol va ravshan ko‘rsatish imkoniyati bo‘lishi uchun ustunlar o‘lchamlarini kattalashtirib tasvirlash maqsadga muvofiqdir.
Ijroiy s’yomka jurnalida keltirilgan o‘lchash natijalaridan foydalanib, ustun o‘qining bino o‘qidan chetlanishlari yuqori Δ_yu va pastki Δ_p kesimlarda, reykaning qora Δ' va qizil Δ" tomonlari bo‘yicha hisoblab topiladi.