5-bob. Funksiyalar
Funksiya param etrlari va argum entlari
Download 387.54 Kb. Pdf ko'rish
|
1-ma\'ruza-1
|
Funksiya param etrlari va argum entlari
Programmada ishlatiladigan har qanday funksiya e’lon qili-nishi kerak. Odatda funksiyalar e’loni sarlavha fayllarda e’lon qilinadi va #include direktivasi yordamida programma matniga qo‘shiladi. Funksiya e’lonini funksiya prototipi tavsiflaydi (ayrim hollarda signatura deyiladi). Funksiya prototipi quyidagi ko‘rinishda boMadi: ); Bu erda tomonidan qaytaradigan qiymatning turi. Agar qaytariladigan qiymat turi ko‘rsatilmagan bo'lsa, kelishuv bo‘yicha funksiya qaytaradigan qiymat turi int deb hisoblanadi, - vergul bilan ajratilgan funksiya parametrlarining turi va nomlari ro‘yxati. Parametr nomini yozmasa ham boMadi. Ro‘yxat bo‘sh bo4ishi ham mumkin. Funksiya prototiplariga misollar: int almashsin(int,int); double max(double x,double y); void f u n c (); void chop_etish(void); Funksiya prototipi tushirib qoldirilishi mumkin, agar programma matnida funksiya aniqlanishi uni chaqiradigan funksiyalar matnidan oldin yozilgan bo4sa. Lekin bu holat yaxshi uslub hisoblanmaydi, ayniqsa o‘zaro bir-biriga murojaat qiluvchi funksiyalar-ni e’lon qilishda muammolar yuzaga kelishi mumkin. Funksiya aniqlanishi - funksiya sarlavhasi va figurali qavsga (‘{V }’) olingan qandaydir amaliy mazmunga ega tanadan iborat bo4adi. Agar funksiya qaytaruvchi turi void turidan farqli bo4sa, uning tanasida albatta mos turdagi parametrga ega return operatori boMishi shart. Funksiya tanasida bittadan ortiq return operatori bo4ishi mumkin. Ulaming ixtiyoriy birortasini bajarish orqali funksiyadan chiqib ketiladi. Agar funksiyaning qiymati programmada ishlatilmaydigan boMsa, funksiyadan chiqish uchun parametrsiz return operatori ishlatilishi mumkin yoki umuman return 52 ishlatilmaydi. Oxirgi holda funksiyadan chiqish - oxirgi yopiluvchi qavsga etib kelganda ro‘y beradi. Funksiya programmaning birorta modulida yagona ravishda aniqlanishi kerak, uning e’loni esa funksiyani ishlatadigan modullarda bir necha marta yozilishi mumkin. Funksiya aniqlanishida sarlavhadagi barcha parametrlar nomlari yozilishi shart. Odatda programmada funksiya ma’lum bir ishni amalga oshirish uchun chaqiriladi. Funksiyaga murojaat qilganda, u qo'yilgan masalani echadi va o‘z ishini tugatishida qandaydir qiymatni natija sifatida qaytaradi. Funksiyani chaqirish uchun uning nomi va undan keyin qavs ichida argumentlar ro‘yxati beriladi: Bu erda har bir keyinchalik hisoblash jarayonida ishlatiladigan o‘zgaruvchi, ifoda yoki o‘zgarmasdir. Argumentlar ro‘yxati bo‘sh bo4ishi mumkin. Funksiyalar ham o‘z tanasida boshqa funksiyalami, o‘zini ham chaqirishi mumkin. 0 ‘z tanasida o ‘zini chaqiradigan funksiyalarga rekursiv funksiyalar deyiladi. Oldingi boblarda ta’kidlab o4ilganidek, C++ tilidagi har qanday programmada albatta main() bosh funksiyasi bo4ishi kerak. Ayni shu funksiyani yuklagich tomonidan chaqirilishi bilan programma bajarilishi boshlanadi. 5.1- rasmda bosh funksiyadan boshqa funksiyalami chaqirish va ulardan qaytish sxemasi ko‘rsatilgan. Programma main() funksiyasini bajarishdan boshlanadi va < - funksiya chaqirishgacha davom etadi va keyinchalik boshqamv fl(x,y) funksiya tanasidagi amallami bajarishga o‘tadi. Bunda Radius parametrining qiymati sifatida funksiya x o‘zgaruvchi qiymatini, Symbol parametri sifatida u o‘zgaruvchisining qiymati ishlatiladi. Funksiya tanasi return operatorigacha bajariladi. return operatori boshqamvni main() funksiyasi tanasidagi fl() funksiyasi chaqirilgan operatordan keyingi operatorga o4ishni ta’minlaydi, ya’ni funksiyadan qaytish ro‘y beradi. Shundan keyin main() funksiya-si operatorlari bajariliShda davom etadi va < 0 tadi va hisoblash jarayonida mos ravishda YesNo sifatida a 0 zgaruvchisining, sount sifatida b o‘zgaruvchicining va key sifatida s 0 zgaruvchisining qiymatlari ishlatiladi. Funksiya tanasidagi retum °Peratori yoki oxirgi operator bajargandan keyin avtomatik ravishda bosh fonksiyaga qaytish amalga oshiriladi. 53 Aksariyat hollarda main() funksiyasining parametrlar ro‘yxati bo‘sh bo‘ladi. Agar yuklanuvchi programmani ishga tushirishda,buyruq satri orqali yuklanuvchi programma ishga tushirilganda, unga parametrlarni uzatish (berish) zarur boMsa, main() programmasi funksiyasining sintaksisi o‘zgaradi: Download 387.54 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|