5-Laboratoriya mashg’uloti mavzusi: Uglevodlar uchun sifat reaksiyalar o‘tkazish

6-Tajriba.
Saxarozaning
xossalarini
tekshirish.
Eng avvalo, saxarozaning 5-10% li eritmasi bilan Feling reagenti, Podobedova-Molish va
Selivanov reaksiyalarini o‘tkazish mumkin: a) 3 ml saxaroza eritmasiga ikki tomchi 10% sulfat
kislota eritmasi qo‘shib 5-10 min davomida qizdiring, so‘ngra probirkadagi aralashmani teng
ikkiga bo‘ling;
b) 1,5 ml saxaroza eritmasining hosil qilingan gidrolizatini suyultirilgan ishqor eritmasi
bilan neytrallab uning ustiga 0,5 ml Feling reagentidan qo‘shib qizdiring. Kuzatilgan natijalarni
yozing;
v) 1,5 ml sazaroza eritmasining hosil qilingan gidrolizatini suyultirilgan ishqor eritmasi
bilan neytrallab uning ustiga 1 ml Barfed reagentidan qo‘shing. Hosil qilingan aralashma
qizdirilganda kuzatiladigan hodisani yozing.
7-Tajriba.
Kraxmal xossalarini tekshirish. a) Kam miqdordagi kraxmalni iliq suvda eritib filtrlang;
b) (a) tajribada hosil qilingan filtrat, cho‘kma va kraxmal eritmasiga 2-3 tomchi yodning KI dagi
eritmasidan qo‘shing. Analitik effekti: kraxmal suvli eritmasi ko‘k rangga bo‘yaladi. Bu reaksiya
amilozaning yod bilan taxminan nJ
2
+ 10n(C
6
H
10
O
5
)
x
dan to nJ
2
+ 20n(C
6
H
10
O
5
)
x
ko‘rinishda
bo‘lgan tarkibli birikma hosil qilishiga asoslangan. Hosil bo‘lgan rangli eritmani uch qismga
bo‘ling:
a) Birinchi eritmaga 3-4 tomchi 10%-li natriy gidroksid eritmasidan qo‘shing;
b) Ikkinchi eritmaga 5 sm
3
etanol eritmasidan qo‘shing;
v) Uchinchi eritmani suv hammomi yordamida 5-10 min davomida qizdiring.
Analitik effekti: eritmaning rangsizlanishi.