5-ma’ruza itu-t tomonidan tavsiya etilgan standartlar, protokollar, aloqa tarmoqlarini boshqarish interfeyslari

5-ma’ruza ITU-T tomonidan tavsiya etilgan standartlar, protokollar, aloqa tarmoqlarini boshqarish interfeyslari

Telekommunikatsiya sohasida standartlashtirish

• Telekommunikatsiya tarmoqlarini qurish va undan keyingi ekspluatatsiya qilishdagi muammolardan biri bu turli ishlab chiqaruvchilarning qurilmalari mosligidir. Bundan tashqari, tarmoqlarning turli elementlarining samarali ishlashi uchun ularning o‘zaro ta’siri uchun umumiy protokollardan foydalanish kerak.
• Shu maqsadda telekommunikatsiya sohasidagi standartlashtirish tashkilotlari tegishli standartlarni ishlab chiqmoqdalar. Bunday tashkilotlarning a’zolari, qoida tariqasida, turli mamlakatlarning davlat idoralari va taniqli ishlab chiqarish kompaniyalari hisoblanadi.
• Standartlarni chiqarish bir necha bosqichda amalga oshiriladi: standartlar loyihalarini ishlab chiqish, ovoz berish va rasmiy nashr (ro‘yhatga olish).

Standartlashtirish tashkilotlari

Telekommunikatsiya sohasidagi eng mashhur standartlashtirish tashkilotlari:

1) Xalqaro elektraloqa ittifoqi (ITU – International Telecommunications Union) – telekommunikatsiya sohasida standartlashtirish ishlarini muvofiqlashtiradi va hozirda uchta sektorni o‘z ichiga oladi:

• ITU-T – telekommunikatsiya sohasidagi standartlarni ishlab chiqish uchun tashkil etilgan telekommunikatsiyalarni standartlashtirish sektori (standartlar tavsiyalar deb ataladi, ular lotin harflari bilan belgilanadi va seriyalar ketma-ket birlashtiriladi);
• ITU-R – radioaloqa sohasi boʻlib, u radioaloqa bilan shugʻullanadi va radio va televideniye xizmatlari, sunʼiy yoʻldosh aloqalari uchun chastotalarni taqsimlashni muvofiqlashtiradi, shuningdek, mobil aloqaning texnik jihatlarini koʻrib chiqadi;
• ITU-D – iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy rivojlanish masalalarini hal qiluvchi rivojlanish sektoridir.

Standartlashtirish tashkilotlari

2) Xalqaro standartlashtirish tashkiloti (ISO – International Standards Organization), u turli faoliyat sohalaridagi standartlarni, shu jumladan telekommunikatsiyalar uchun standartlarni o‘z ichiga oladi (masalan, OSI modeli (ochiq tizimlarning o‘zaro bog‘lanish modeli)).