5-ma’ruza. IX-XII asrlarda o‘zbek davlatchiligi. Ajdodlarimizning jahon sivilizatsiyasi taraqqiyotiga qo‘shgan ulkan hissasi reja


Download 0.65 Mb.
bet8/9
Sana10.04.2023
Hajmi0.65 Mb.
#1348751
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
5 ma’ruza IX XII asrlarda o‘zbek davlatchiligi Ajdodlarimizning

GLOSSARIY

“Bayt ul-hikmat”

Donishmandlar uyi. Arab xalifasi Ma’mun ibn Xorun ar-Rashid zamonida (813-833) Bog‘dodda tashkil etilgan islom Sharqining o‘sha davrdagi fanlar akademiyasi. Buyuk vatandoshlarimizdan al-Xorazmiy (786-850) va Ahmad al-Farg‘oniylar (797-865) Ma’mun akademiyasida faoliyat yuritganlar. Xususan al-Xorazmiy ushbu akademiyaning mudiri bo‘lgan.

Lavvoh

qo‘lyozma kitob sahifalariga jilo beruvchi usta, rassom.

Lavh



(arab. – taxta) – 1) o‘rta asr maktablarida talabalar savod chiqarish uchun ishlatgan yozuv taxtasi; 2) o‘qish vaqtida ustiga kitob, nota ochib qo‘yiladigan maxsus kursicha (taglik). Samarqanddagi Bibixonim masjidining hovlisida, Toshkentdagi temuriylar tarixi davlat muzeyida marmardan ishlangan katta lavh bor.

Peshtoq

madrasa, masjid, maqbara, karvonsaroy va boshqa jamoat binolarining old tomoni – kirish qismi. Peshtoq binoning hashamatli baland, bezakdor me’moriy bo‘lagi bo‘lib, odatda bino devori sathidan biroz bo‘rttirib chiqariladi. Asosiy o‘rnini markaziy ravoq, uning ikki yonidagi dahanasi va tepasidagi ikki uchburchak qanos va kitoba tashkil etadi.

Haftiyak

(fors. – ettidan bir) – Qur’oni karimning ettidan bir qismi bitilgan kitob. Yosh qorilarga qulay bo‘lsin uchun Qur’on suralaridan bir nechtasi (13-14 ta) tanlanib, qiroat kitobi shakliga keltirilgan.

Keyslar banki
Keys 1. 9-12 asrlarda Sharq uyg‘onish davri boshlanishiga sabab bo‘lgan omillar nimada edi?

Download 0.65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling