5-маъруза Мавзу: Ферментларни таъсир этувчи механизмлари

Аминотрасфераза бу холофермент, унинг коферменти пиродаксальфосфат бўлиб, ковалент боғи орқали апофермент билан боғланган. Ферментатив реакцияда коферментнинг фаол қисми, унинг альдегид гуруҳи бўлгани учун холофермент таъсир механизмини қуйидагича ёзиш мумкин:

Ферментатив катализнинг биринчи босқичида фермент-субстрат комплекси [ES] ҳосил бўлиб, энзим субстрат билан ковалент боғи орқали боғланади:

Каталитик реакциянинг иккинчи босқичида субстратнинг ўзгариши асосида фаолланган комплексга айланади [ES]':

Шуни хам эсда тутиш керакки, фермент-субстрат комплекси [ES] ҳосил бўлиши жуда тез кетиши туфайли, у ҳар доим Е ва S билан мувозанатда бўлади. [ES]' унинг Е ва Р га парчаланиши эса нисбатан секин боради ва амалиётда фермент-субстрат комплекси концентрациясига таъсир қилмайди. Шу ғояга асосан Михаэлис ва Ментенлар реакция тезлиги (V) ни субстрат концентрацияси S билан боғловчи тенгламани ишлаб чиққанлар. Тенгламанинг ифодаси қуйидагича:

• V- ферментатив реакция тезлиги;
• S- субстратнинг концентрацияси;
• Km- фермент-субстрат комплекси ҳосил бўлиш реакциясидаги диссоциланиш константаси (Михаэлис константаси).

Фермент-субстрат комплексини ҳосил бўлиш омиллари, комплекснинг Е ва S билан мувозанати ва унинг комплекси ES ва Е, Р ларга парчаланиш тизими асосида қуйидаги хулосага келиш мумкин.

Фермент-субстрат комплексини ҳосил бўлиш омиллари, комплекснинг Е ва S билан мувозанати ва унинг комплекси ES ва Е, Р ларга парчаланиш тизими асосида қуйидаги хулосага келиш мумкин.

Ҳар қандай ферментатив реакциянинг бошланғич тезлиги, субстрат концентрациясига боғлиқ бўлиб, бу кўрсаткич маълум вақтгача сақланиб, субстрат миқдорининг камайиши реакция тезлигининг пасайишига сабабчи бўлади.

Дастлабки ферментатив реакция тезлиги (энзим концентрацияси бир хил бўлганда) субстрат миқдорига қараб ошиб боради, сўнг маълум муддатдан кейин доимий ҳолатга ўтади. Бу эса фермент-субстрат комплекси ҳосил бўлишидан дарак беради.

Дастлабки ферментатив реакция тезлиги (энзим концентрацияси бир хил бўлганда) субстрат миқдорига қараб ошиб боради, сўнг маълум муддатдан кейин доимий ҳолатга ўтади. Бу эса фермент-субстрат комплекси ҳосил бўлишидан дарак беради.