5-ma’ruza pokrishka detallarini tayyorlash

usadkasi deb ataladi. Rolgan 
usadka beruvchi moslama ishlaganda protektor uzunligi 4% gacha qisqartiriladi, bu 
esa zakatovkalarni aniq razmerlarni olishga yordam beradi. Rolgandan keyin 
protektor lentalar uch valli kalandr (7) ga, (yuqori va dublirlovchi val oralisiga) (3) ga 
tushadi. 
Shuning bilan birgalikda ta’minlovchi valdan transporter (6) orqali qizdirilgan 
rezina aralashmasi uch valli kalandr (7)ning (pastki va o‘rta vallar o‘rtasiga) beriladi. 
Bu oraliqdan o‘tib rezina aralashmasi list xolatda shakllanadi va o‘rtangi va yuqorigi, 
dublirlovchi val (3) dan o‘tib, val tagida protektor lentasi ichki sirtiga o‘rnatiladi. 
Dublirlovchi val aloxida bir biriga nisbatan qo‘zg‘algan, aralashmasi listini maxkam 
siqiluvchi disklardan iborat, bu esa protektor silliqlanishini yaxshi ta’minlaydi. 
Rasm. uch vallli kalandrda protektor 
lentalariga 
nadbreker 
rezinalarini 
o'rnatish sxemasi: 
1-protektor lenta; 2-usadochniy rolgant; 
3-dublirlovchi val; 4 - brekker bilan 
dublirlangan protektor lenta; 5-nadbreker 
rezina; 6-rezina aralashmasi; 7-kalandr 
vallari. 

---

Breker ustki aralashmasini kalandrda listlash vaqtida pastki valni xarorati 80
o
C, o‘rta 
valni – 90
o
C va yuqori valni – 100
o
C xaroratda ushlab turish kerak. 
Protektor lentasini g‘adir budir qilish va kley surtish. G‘adir budir qilishdan 
maqsad – protektor sirtini yengilash va ta’sirlashuvchi yuzalarni kattalashtirishdan 
iborat. Ular maxsus qo‘rilmalarda (rasm 12.22) amalga oshiriladi (nadbreker rezinani 
qoplashdan). Nadbreker qatlami qoplangan protektor lenta (12) transparter (11) orqali 
dastgoxning g‘adir budirlovchi vali (9)ga keladi. Valik ustida metal simli kord lentasi 
maxkamlangan bo‘lib, uning aylanishi xisobiga protektor lentasi ichki sirtidagi
rezina qatlamini tirnaydi. Protektor lentasi yaxshi siqishi uchun g‘adir budirlovchi 
siquvchi disk (8)lardan foydalaniladi. Undan so‘ng protektor lentasiga rezina kleyi 
surkaladi. 
/
U yo‘naltiruvchi valik (7) orqali o‘tib, siqiluvchi disk (4) ga va kley surkovchi 
val (5) orasidan o‘tib, kley bilan qoplanadi. Aylanuvchi vali (5) ni pastki qismidan 
kleyli vanna (6) ga tushiriladi va protektor lenta (12) uzluksiz kley bilan surtiladi. 
So‘ngra lentali transporter (3) orqali quritish ventelyatorli karobkasiga o‘tadi. 
Suritilgan kley (70-80
o
C) da tezda qo‘riydi. Protektor yuzasida qo‘yiqlashgan kley va 
surtilmagan joyi bo‘lmasligi kerak. Ushbu jarayon natijasida protektorning breker va 
karkasi bilan bog‘larning mustaxkamligi oshadi. So‘ng uni ko‘p qavatlichli sovutish 
qo‘rilmasiga yuboriladi. 
Protektor lentalarining sovutish va kesish. Sovutish qo‘rilmasida protektor 
lentasi transporter orqali xarakatlanadi. Transporterni ustki qismida teshikli trubalar 
bo‘lib, ular yordamida protektor lentasiga 25-30
o
C xaroratda suv purkalanadi. 
Bunday xosil bo‘lgan protektorlar kam kirishiga uchraydi. Bu esa belgilangan 
Rasm. protektor agregatida protektor lentalarni 
g'adir budir qilish va kley bilan surtish qurilmasi: 
1-benzin parlarini suruvchi qurilmasi; 2-
ventilyasion karobka; 3,11-lentali transporter; 
4,8-siqiluvchi disk; 5-aylanuvchi val; 6-kleyli 
vanna; 
7-yo'naltiruvchi 
rolik; 
9-g'adir 
budirlovchi valik; 10 - dasgox elektordvigateli; 
12-protektor lenta. 

---

o‘lcham massadan chiqmagani uchun qaytar chiqindilar kamayadi. Protektor lenta 
sovutilgandan so‘ng kompensator orqali o‘tib, pichoqli diskka tushadi. Protektor 
lentani kesish vaqtida transporter to‘xtatilib turilib, pichoq tushiriladi (transparterga 
nisbatan ko‘ndalang xarakatlanib) va zagatovka tayyorlashka o‘tkaziladi. Yaxshi 
kesish amalga oshirish uchun sovuq suv berilib turiladi. Pokrishka yig‘ishda ulash 
joylarini mustaxkamligini oshirish maqsadida protektor lentalarini 20-25
0
burchak 
ostida kesiladi. 
Protektorlarni sivatini tekshirish va saqlash. Tortuvchi rolganda protektorlarni 
uzunligi va eni lineyka yordamida o‘lchanadi, qalinligi esa kalibromera bo‘yicha, 
so‘ngra og‘irligini. Ayniqsa ularni protektorlarni g‘adirbudirligi va kley bilan yaxshi 
suritilganligi tekshiriladi. Agarda yuqoridagi ko‘rsatilgan parametrlar o‘lchamiga, 
hamda yaxshi g‘adir budirligi va kley suritilmagan bo‘lsa, uni qayta ishlashga 
yuboriladi. Tayyor bo‘lgan protektorlarni konveyir yordamida skladka yuboriladi. 
Sklada yaxshi kerishish amalga oshishi uchun 2 kun mobaynida saqlab turiladi. 
Agarda g‘adirbudirligi va yopishqoqligi kamaysa qaytatdan ushbu jarayonga 
yuboriladi. 
TAYANCH SO‘Z VA IBORALAR 
Bichish burchagi va turi, braslet, bort, qanot, protektor, kesuvchi agregat, 
g‘adirbudirlash, kley surtish . 
TAKRORLASh UCHUN SAVOLLAR 
1. Bichish burchagi xaqida so‘zlab bering. 
2. Dioganal kesuvchi agregat ishlash prinsipi. 
3. Kordlarni uchma uch keltirish va urash.
4. Braslet yig‘ish texnologiyasi. 
5. Bort tayyorlash texnologiyasi. 
6. Qanotlarni yig‘ish texnologiyasi. 
7. 
Protektorlarni tayyorlash va texnologiyasi.