5-mavzu. Milliy innovatsion tizimlar

5.2. Fan va jamiyat innovatsion o’zgarishlar oqimida.
Innovatsion hamkorlik g’oyasini innovatsion o’sishni amalga 
oshirishda hal qiluvchi rol unga tegishli bo’lgan davlat va tadbirkor 
o’rtasidagi o’zaro munosabatlar bilangina bog’lamaslik kerak. 
Konservatizm, istiqboldagi manfaatlar zarariga joriy manfaatlarga 
bo’ysunish amaldorlarga ham, tadbirkorlarga ham xos. Bu hamkorlikning 
yana ikkita doimiy qatnashchisi: innovatsiyalar bosh manbasi va ularni 
amalga oshirishning faol agenti hisoblangan fan hamda davlat va 
tadbirkorlar uning manfaatlarida va nazorati ostida ularning dastur va 
loyihalarini amalga oshiradigan innovatsion strategiya ishlab chiqadigan 
va bajaradigan, innovatsion xarajatlar va olingan natijalarni taqsimlaydigan fuqarolik jamiyati mavjud. 
Ilmiy-texnik ijodiyotda olimlar, ixtirochilar, konstruktorlar, texniklar, 
ishchilar, menejerlar, shuningdek, talabalar, aspirantlar ,maktab 
o’quvchisi, nafaqaxo’r va h.k. ishtirok etadi. Ijodkorlikka moyilligi 
bo’lgan shaxsda uni amalga oshirish istagi (daromad olish istagi ijodiyot 
romantikasidan ustun kelmasligi lozim), olingan natijani baholash va 
rasmiylashtirish uchun zaruriy bilimlar va ko’nikmalar, olingan natijaga 
egalik va undan iqtisodiyotda foydalanish natijasida olingan foydada 
ishtirok etish huquqining yuridik kuchga egaligi muhim ahamiyat kasb 
etadi. 
Ijodkor shaxs sifatida intellektual mulkni yaratish va undan 
innovatsiyalarda foydalanishda qatnashuvchi har bir shaxs: olim, 
muhandis, konstruktor, texnik, ishchi, menejer, shuningdek, makta 
o’quvchisi, talaba, aspirant, nafaqaxo’r va hokazolar ishtirok etishi 
mumkin. Muhimi, ijodkorlikka moyil shaxsda buni amalga oshirish uchun 
istak, olingan natijalarni baholash va rasmiylashtirish yetarli bilim va 
qobiliyat, olingan natijalarga qonuniy rasmiylashtirilgan egalik huquqi 
bo’lsa bo’lgani. 
Fan bilimlarni oshirish va ulardan innovatsion faoliyatda foydalanish 
usullariga yo’naltirilgan bo’lishi muhim ahamiyatga ega. 
Innovatsion ijodkorlik jarayonida fuqarolik jamiyati va uning 
institutlari – fan-texnika va muhandislik jamiyatlari, ixtirochilar ittifoqlari, 
professional birlashmalar va hokazolarning ham ishtiroki muhim ahamiyat 
kasb etadi. Fuqarolik jamiyati innovatsion faoliyat uchun qulay sharoitlar 
yaratish maqsadida u tomonidan saylangan markaziy va mahalliy hukumat 
organlari vakillariga ta’sir ko’rsatishi lozim.
O’sib kelayotgan yangi avlod o’rta maktabning yuqori sinflaridayoq 
ijod va uni huquqiy tartibga solish xaqida boshlang’ich bilimlar olishi, 
ijodiyot romantikasini egallashi lozim. Bu bilim va ko’nikmalarni oliy 
o’quv yurtlarida kengaytirish va olingan ixtisoslikni hisobga olgan holda 
differensiyalash zarur. Bu bilimlarni uzduksiz ta’lim tizimiga, olimlar, 
muhandis-texnik xodimlar, menejerlar va davlat xizmatchilarini qayta 
tayyorlash va malakasini oshirish talab etiladi.ITI, OO’Yu, KB va 
korxonalar xodimlarining ijodiy tashabbuslarini har tomonlama qo’llab-
quvvatlash va rag’batlantirish kerak. Fan, oliy o’quv yurtlari va 
innovatsion faol korxonalarning haqiqiy integratsiyasi o’sib kelayotgan 
avlodga ta’lim berishda ijodiy izlanishlar muhitini yaratishga xizmat 
qiladi. 
Innovatsion jarayonda fuqarolik jamiyati va uning institutlari – 
ilmiy-texnik va muhandislik jamiyatlari, ixtirochilar birlashmalari, fanlar 
akademiyalari, professional birlashmalar va h.k. ishtirokining ahamiyati 
ham kam emas. 
Ommaviy axborot vositalari – matbuot, radio, televidenie, 
shuningdek, internet fuqarolik jamiyatining muhim institutlaridan bo’lib, 
ular texnik ijod uchun qulay muhit shakllantirish va uning natijalaridan 
foydalanish, innovatsion o’sish g’oyasini targ’ib etishda faol ishtirok etish, 
bunday o’sish borasidagi ilg’or tajribalarni qo’llab-quvvatlash va keng 
tarqatish, bu yo’ldagi byurokratik va boshqa to’siqlarni qattiq tanqid 
qilishga xizmat qilishi mumkin. Televidenieda ta’lim dasturlarini qayta 
tiklash va ularni innovatsion faoliyat xaqidagi to’liq bilimlar va 
ko’nikmalar bilan to’ldirib, masofadan o’qitish tizimiga joriy qilish 
(shuningdek, maxsus tashkil etilgan o’quv portallari va internet saytlar) 
zarur. Davlat bu tendensiyalarni mamlakatni texnologik ijod romantikasiga 
qaytarish, milliy innovatsion tizimni shakllantirishning zaruriy elementi 
sifatida faol qo’llab-quvvatlashi lozim.