5-mavzu. Ommaviy axborot vositalari. Internet hayotimizda. O‘zbekiston va jahon

qasddan odam о ‘Idirish, har 10 soniyada — nomusga tegish, har

10 soniyada — hayotga xavf soladigan hujum, har 30 soniyada

— avtomobil o ‘g (irlash va hokazolar sodir bo 'lmoqda4 .

Bunga o‘xshagan ahvolni boshqa ko￡pgina mamlakatlarda ham

ko‘rish mumkin. Jahondagi ko‘pgina mamlakatlarda iqtisodiy

jinoyatehilik soni oshib bormoqda.

Etikologik rttuammolar tizimida kormpsiya — amaldor

shaxslami sotib olish orqasida yuz berayotgan jinoyatlar salmog'i

tobora ortib bormoqda. Bunday jinoyatning subyekti ishlab

chiqaruvchilar bilan siyosatchilar, harbiylar, parlament a’zolari,

ma’muriy va boshqa boshqaruv bo‘g‘inlaridagi ko'pgina

amaldorlardir.

Jinoyatning bu ko'rinishi jamiyat rivojlanishining o'tish davri,

deb atalgan bosqichlarida, ayniqsa, yalpi tus oladi. Chunonchi,

Mustaqil Davlatlar Hamdo'stligiga kirgan mamlakatlar hozirgi

sharoitda bu hodisa bilan to‘qnash kelib turibdi1.

Ma’naviy muhitni bulg‘ashda keyingi vaqtlarda, ayniqsa,

ichkilikbozlik va bangilikning o‘mi katta bo‘lmoqda. Ko‘pgina

mamlakatlarda (masalan, Eron Islom Respublikasida, 0 ‘zbekiston,

Fransiyada, AQSH va boshqa mamlakatlarda) narkotik moddalami

tarqatganlik uchun og‘ir jazo choralari belgilangan. BMT darajasida

ham zarur tashkilotlar tuzilib, bu ijtimoiy illatga qarshi kurashilmoqda.

Lekin, bangivor moddalar tayyorlash va sotishdan g‘oyat

katta foyda olayotgan korchalonlar bu og‘udan o‘layotganlar soni

yildan yilga oshib borayotganligiga qaramay, barcha imkoniyatlardan

foydalanmoqdalar.

Etikologiyaviy muammo tarkibida terrorchilikning o‘mi alohidadir.

Terrorchilik ijtimoiy antogonizm bilan bir vaqtda, uning

shakllaridan biri sifatida kelib chiqqan. Uning xillari tobora ko‘payib

bormoqda. Hozirgi vaqtda siyosiy terrorchilikdan tashqari, iqtisodiyot

bilan bog‘liq terrorchilik ham kuchayib bormoqda.

Chunonchi, havo qaroqchiligi yo‘li bilan tayyoralami olib qochish,

odamlami garovga olish va evaziga pul olishga urinishlar tez-tez

ro‘y berishini axborot vositalari tarqatib turibdi.Terrorchilik o‘zining

bir qator belgilariga ko‘ra uyushgan tus olmoqda. Pomografiya,

islovatxonalar, so'ngra bangivor moddalarni tarqatish maqsadida

davlat tizimidagi amaldorlami sotib olishga erishib, o‘z faoliyatini

davom ettirayotgan mafiya buning yaqqol timsolidir.

Yuqoridagilardan ko‘rinadiki, Yerdagi hayotni saqlab qolishning

asosiy sharti — yalpi qirg‘in urushlarining oldini olish hamda

sayyoramizning bir qancha mintaqalari xalqlari qoloqligini tugatib,

insoniyat jamiyati mutanosib rivojlanishiga erishish va ma’naviy

muhitni sog‘lomlashtirish uchun insoniyat kuch-g'ayratlarini

birlashtirish lozim bo‘ladi.