5-mavzu. O‘quv dasturidagi boblar va mavzular bo‘yicha o‘quvchilarda biologik tushunchalami shakllantirish

mavzuni o‘rganishda ustunlik qiluvchi tushunchalarga ko‘ra:

• Agronomik mazmundagi tushunchalar.

Biologik tushunchalar mazmuni va mohiyatiga ko‘ra:
oddiy
murakkab
xususiy
umumiy
Masalan, 5-sinfda «Biologiya» (Botanika) o‘quv fanida «Gulli o‘simliklar bilan umumiy tanishish»
barg
ildiz
poya
gul
meva
urug‘
Masalan, 5-sinfda «Biologiya» (Botanika) o‘quv fanida «Barg» bobida
barg qismlari
bir va ikki pallali o‘simliklar bargining tomirlanishi
bir va ikki pallali o‘simliklar bargining poyada joylashishi
oddiy va murakkab barglar
bargning hujayraviy tuzilishi
bargning suv bug‘latishi
bargning suv bug‘latishi
bargning nafas olishi
fotosintez
o‘simliklar­ning nam tanqisligiga moslanishi
barglar metamor­fozi
Вob yakunida birlamchi tushuncha bo‘lgan barg o‘zida morfologik, anato­mik, fiziologik, sitologik, tushunchalarni mujassamlash­ti­rib murakkab tushuncha­ga aylanadi.
Xususiy tushunchalar ichida faqat bitta mavzuda rivojlantiriladigan tushunchalar lokal tushunchalar deyiladi.
turlari tik o‘suvchi
o‘rmalovchi
chirmashuvchi
palak otuvchi
ilashuvchi
qisqargan poyalar
Kaliyli o’g’itlar
Natriyli o’g’itlar
Azotli o’g’itlar
Kompleks o’g’itlar
«Poya­lar­ning xilma-xilligi» mavzusida
«O’g‘itlar» mavzusida
Lokal tushunchalar sirasiga
Xususiy tushunchalarni quyidagi guruhlarga ajratish mumkin:
O’simlik hamda hayvonlarning organlari to‘g‘risidagi tushunchalar;
O’simlik hamda hayvon organizmida boradigan hayotiy jarayonlar to‘g‘risidagi tushunchalar;
Ekologik, sistematik va filogenetik bog‘lanishlar to‘g‘risidagi tushunchalar;
Barcha tirik organizmlarga xos bo‘lgan biologik qonuniyatlar va ayrim biologik o‘quv kurslarining xususiy tushunchalarini umumlashtiruvchi tushunchalar umumiy biologik tushunchalar deyiladi.