5-mavzu. “Vertical Thinking” (Vertikal fikrlash) va “Lateral Thinking”

Lateral fikrlashning o’ziga xos jihatlari: 

konvensiyalar va qoidalarni chetlab o’tib, tezda, agar kerak bo’lsa 
yon tomondan o’ylash imkoniyati; 

yangi g’oyalarni amalga oshirishga imkon beradi; 

buning bir usuli sifatida ikkita tasodifiy, o’zaro bog’liq bo’lmagan 
g’oyalarni qabul qilish va yangi narsalarni yaratish uchun ularni 
birlashtirishdir; 

narsalarni boshqacha aldashga va mumkin bo’lmagan aloqani 
o’rnatishga qodir, bu bizni muammolarni hal qilishning yangi uslubiga olib 
boradi; 

---


yangi fikrlash jarayonini sinab ko’rishga tayyor bo’lib, bizning 
fikrlarimiz yaratuvchan bo’ladi. 
Lateral fikrlashning o’ziga xos namunasi: 
Bir kuni siz do’stlaringiz bilan tennis o’ynadingiz, uyga 
kelganingizda 
juda 
chanqadingiz. 
Siz 
oshxonaga 
kirdingiz 
va 
muzlatgichdan bir shisha ichimlik suvini oldingiz. Biroq, siz ochqichni 
topa olmadingiz. Yechimlar chanqoqni qanday qondirishga qaratilgan. 
Bunday yechimlar ehtiyojni qondirish bo’yicha ma’lum nazariyalar, bilim 
va tajribalarni qayta ishlash natijasidir. Siz ehtiyojni qondirishga turli 
yo’nalishlarda hujum qila boshlaysiz. Shuning uchun ushbu yechimlar 
guruhi lateral fikrlash natijasida hosil bo'ladi. 
Ehtimoliy yechimlar quyidagicha: 

boshqa biron narsani iching, masalan oddiy jo’mrakdan oqayotgan 
suv; 

do’kondan ichimlik sotib oling 

o’rniga bir oz meva bor 

uyda boshqa ichimliklarni qidirishni davom eting 

boshqalar. 
Lateral fikrlash bo’yicha umumiy xulosa: 
Noan’anaviy usullar yoki odatda mantiqiy fikrlash e’tiborsiz 
qoldiradigan elementlar orqali hal qilinmaydigan muammoni hal qilishga 
intiladigan fikrlash usuli. Tez o’zgaruvchan tendensiyalar, qattiq raqobat 
va byudjetga qaramasdan mo’jizalar yaratish zarurati bilan duch 
kelganingizda, siz lateral fikrlashingiz kerak. Ilg’or g’oyalarni ishlab 
chiqish omad yoki majburlash kabi harakatlarning natijasi bo’lishi shart