Sdh asosidagi tolali optik aloqa tizimlarining regeneratsiyalash uchastkasi uzunligini hisoblash va aloqani tashkil etish

SDH ASOSIDAGI TOLALI OPTIK ALOQA TIZIMLARINING REGENERATSIYALASH UCHASTKASI UZUNLIGINI HISOBLASH VA ALOQANI TASHKIL ETISH
Maqsad. Raqamli tolali optik aloqa tizimlarining liniya traktini, optik regeneratorning tuzilish prinsipini o‘rganish, regeneratsiyalash uchastkasi uzunligini hisoblash va aloqani tashkil etish ko‘nikmalarini shakllantirish.

.1-jadval. Topshiriq variantlari

№	B0, bit/s	Эp, dB	YoM ning turi	Δ, nm	FQQ ning turi	Ltr, km	, db/km	τn, ps/nm·km	lqu, km	HKS	ΔТ, grad	Qiymatlari aniqlanadi-gan parametrlar
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
1	8,5·10^6	42	YoD	30	pin FD	200	0,35	6	2	ha	10	lru, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
2	34·10^6	40	LD	0,5	pin FD	225	0,28	7	4	yo‘q	15	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
3	140·10^6	34	LD	1	KFD	250	0,21	4	6	ha	20	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
4	8,5·10^6	43	LD	0,4	pin FD	275	0,3	2,5	2	yo‘q	25	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
5	155·10^6	34	LD	1	pin FD	300	0,19	5	4	ha	30	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
6	622·10^6	39	LD	0,5	KFD	325	0,25	8	6	yo‘q	10	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
7	2,5·10^9	28	LD	0,6	KFD	350	0,2	3	2	ha	15	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
8	8,5·10^6	43	YoD	40	pin FD	150	0,29	4,5	4	yo‘q	20	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
9	34·10^6	40	LD	0,45	pin FD	400	0,27	2	6	ha	25	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
10	140·10^6	34	LD	0,3	KFD	175	0,22	5,5	2	yo‘q	30	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
11	155·10^6	34	LD	0,5	pin FD	450	0,21	3,5	4	ha	10	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
12	622·10^6	45	LD	0,25	KFD	425	0,23	8,5	6	yo‘q	15	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
13	2,5·10^9	29	LD	0,2	KFD	375	0,24	6,5	2	ha	20	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
14	8,5·10^6	43	YoD	25	pin FD	125	0,26	8	4	yo‘q	25	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
15	34·10^6	40	LD	0,35	pin FD	500	0,31	7,5	6	ha	30	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
16	140·10^6	34	LD	0,5	pin FD	475	0,32	9	2	yo‘q	10	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
17	155·10^6	34	LD	0,4	pin FD	550	0,33	10	4	ha	15	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
18	8,5·10^6	42	YoD	30	pin FD	200	0,35	6	2	ha	10	lru, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
19	34·10^6	40	LD	0,5	pin FD	225	0,28	7	4	yo‘q	15	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
20	140·10^6	34	LD	1	KFD	250	0,21	4	6	ha	20	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
21	8,5·10^6	43	LD	0,4	pin FD	275	0,3	2,5	2	yo‘q	25	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
22	155·10^6	34	LD	1	pin FD	300	0,19	5	4	ha	30	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
23	622·10^6	39	LD	0,5	KFD	325	0,25	8	6	yo‘q	10	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
24	2,5·10^9	28	LD	0,6	KFD	350	0,2	3	2	ha	15	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr
25	8,5·10^6	43	YoD	40	pin FD	150	0,29	4,5	4	yo‘q	20	lру, nаy.u, аru, τ, lru.maks,Nlr

.1 - jadvalni tuzishda quyidagi belgilashlardan foydalanilgan: В₀ – optik signalni liniyaga uzatish tezligi; Э_p – energetik potensial; YoM – yorug‘lik manbai; YoD – yorug‘lik diodi; LD – lazer diodi; Δ – nurlanish polosasining kengligi; FD – fotodiod; pin FD – p-i-n turdagi fotodiod FD; KFD – ko‘chkili fotodiod; L_tr – tolali optik aloqa liniya traktining uzunligi;  – so‘nish koeffisienti; τn – normallashtirilgan dispersiya; l_qu – optik kabelning qurilish uzunligi; HKS – haroratni kompensasiyalovchi sxema; ΔT – haroratning o‘zgarishi; n_ay.u – ajralmaydigan ulagichlar soni; а_ru – regeneratsiyalash uchastkasidagi so‘nish; l_ru – regeneratsiyalash uchastkasi uzunligi; l_ru.maks – regeneratsiyalash uchastkasining maksimal uzunligi.

.3. Nazorat savollari:

1. Raqamli tolali optik aloqa tizimlarining liniya traktiga ta’rif bering.

2. Optik aloqa liniya traktida regenerator va kuchaytirgichlarni qo‘llashda qanday farq bor?
3. Optik liniya traktida regeneratorlardan qanday maqsadda foydalaniladi?
4. Optik regeneratorlar qanday alohida xususiyatlarga ega?
5. Optik signallarni regeneratsiyalash jarayonini tushuntiring.
6. Raqamli optik regeneratorlarning umumlashgan tuzilish sxemasini tushuntiring.
7. Optik regeneratorlarning tuzilishi va ish prinsipini vaqt diagrammalari asosida tushuntiring.
8. Optik kuchaytirgichlar qanday xususiyatlarga ega?
9. Optik kuchaytirgichlarning qanday turlarini bilasiz?
10. Optik kuchaytirgichlar qanday asosiy parametrlar bilan tafsivlanadi?
11. Aralashma tolali optik kuchaytirgichlarning tuzilishi va ish prinsipini tushuntiring.
12. Nega yarim o‘tkazgichli optik kuchaytirgichlar keng qo‘llaniladi?
.13.. Optik kuchaytirgichlar vazifasiga ko‘ra qanday turlarga bo‘linadi?
14. Tolali optik liniya traktining regeneratsiyalash uchastkasi uzunligini ifodalovchi miqdoriy munosabatini keltiring va tafsivlang.
15. Regeneratsiyalash uchastkasi uzunligining to‘g‘ri tanlanganligi optik tolaning qaysi parametrlari orqali tekshiriladi?
16. Ajralmaydigan optik ulagichlar soni qanday miqdoriy munosabat bilan aniqlanadi?
17. Energetik potensial tushunchasiga ta’rif bering.
18. Tolali optik liniya traktida signalni uzatish sifatiga qanday omillar ta’sir qiladi?
19. Regeneratsiyalash uchastkasidagi yo‘qotishlar yig‘indisi qanday miqdoriy munosabat bilan aniqlanadi?
Foydalaniladigan adabiyotlar

.1. Yunusov N.Yu., Isayev R.I., Mirazimova G.X. Optik aloqa asoslari. O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi – T.: Cho‘lpon nomidagi NMIU, 2014 – y. – 368 bet.

.2. Mirazimova G.X. Optik aloqa asoslari: O‘quv qo‘llanma., t.f.n., dosent Isaev R.I. mas’ul muharrirligi ostida.-Toshkent, TATU bosmaxonasi, 2006.- 6 b.
.3. Фриман Р. Волоконно–оптические системы связи: Перевод с английского под ред. Н.Н. Слепова–М.: Техносфера, 2003. -380 c.
.4. Иванов В.И., Гордиенко В.Н., Попов Г.Н., Исаев Р.И. и др. Цифровые и аналоговые системы передачи: Учебник для вузов/ Под ред. Иванова В.И.- 2-е изд. – М.: Горячая линия – Телеком, 2003.
.5. Е. Б. Алексеев, В. Н. Гордиенко, В. В. Крухмалев и др. Проектирование и техническая эксплуатация цифровых телекоммуникационных систем и сетей. Учебное пособие для вузов / Под редакцией В. Н. Гордиенко и М. С. Тверецкого. - М.: Горячая линия - Телеком, 2008.