5-Seminar sabaǵı Tema: pedagogikaliq kompetentlikti qáliplestiriw hám rawajlandiriwda tálim texnologiyasiniń en jaydiriliwi I tapsırma

5-Seminar sabaǵı
Tema: PEDAGOGIKALIQ KOMPETENTLIKTI QÁLIPLESTIRIW HÁM RAWAJLANDIRIWDA TÁLIM TEXNOLOGIYASINIŃ EN JAYDIRILIWI I


Tapsırma:
Pedagogikalıq texnologiyanı ámeliyatta paydalanıw boyınsha islenbe jaratıw


Sabaqtıń maqseti:
Bilim beriw - тàlim texnologiyasi tuwrali tùsinik beriw.
Tárbiyalıq - әdeplilikke,dosliq qarim-qatnasqa iytermelew.
Rawajlandırıwshы - оqiwshilardiñ oy-òrisin, sana-sezimin, til bayliģin ele de rawajlandiriw.


Sabaqтың tipi: СSeminar
Sabaqtı qurallandırıw: Slaydлар, tarqatpa materialar._


SABAQ BARISI

1. 
   Shólkemlestiriw:
   

- мотив motivatsion basqısh.
- аuditoriyanıń sabaqqa tayarlıǵı
- talabalardıń qatnası.

2. 
   Úyge tapsırmanı soraw: Ùy tapsirmasin qànshelli dàrejede orinlaģanin tekseriw maqsetinde soraw-juwap òtkeremen.
   

Taza tema:
Temanin’ maqseti: bolashaq oqitiwshilarg’a pedogogikaliq kompetentlik sipatinda rawajlantiriw ma’selesin teoriyaliq ta’repten tiykarlaw ha’mde uqipli kadrlardi tayarlaw processinde oqitiwshinin’ pedogogikaliq kompitentlik sipatlarin jaratiwg’a tiyisli metodikaliq usinislar islep shig’iw.
-pedogogikaliq kompitentlik oqitiwshilardin’ ka’siplik iskerligiin asiriwdin’ mazmuni ha’m ahimiytin ilimiy tiykarlaw bolip esaplanadi.
-oqitiwshilardin’ kompitentligin asiriwdin’ na’tiyjeli usul ha’m qurallar olardi a’meliyatta qollaw.
-oqitiwshilardin’ ka’siplik iskerligin asiriwg’a tiyisli sharq alimlarinin’ manawiy miyrasinan paydalaniw jollari.
-oqitiwshilardin’ ka’siplik kompetentligi ha’m iskerligin asiriw arqali metodikaliq usinislar.
Ka’siplik kompitentlik – qa’niyge ta’repinen ka’siplik iskerlikti a’melge asiriw ushin za’rur bolg’an bilim, ko’nlikpe ha’m da’rejelerinin’ iyeleniwi ha’m olardi a’melde joqari aliniwi.
Bolashaq oqitiwshilarg’a pedogogikaliq kompitentlik sipatlarin rawajlantiriw texnologiyasi jaratiwg’a jo’neltirilgen pedogogikaliq process.
Bolashaq oqitiwshilarg’a pedogogikaliq kompitentlik sipatlarin rawajlantiriw texnologiyasin jaratiw mazmunin, formasin, jollari ha’m pedogogikaliq sha’rt sharayatlar.
Pedagogikalıq programmalıq qurallar - kompyuter texnologiyaları járdeminde oqıw procesin bólekan yamasa tolıq avtomatlastırıw ushın mólsherlengen didaktik qural esaplanadı. Olar tálim procesin natiyjeliligin asırıwdıń perspektivalı formalarınan biri esaplanıp, zamanagóy texnologiyalardıń oqıtıw quralı retinde isletiledi. Pedagogikalıq programmalıq qurallar quramına : oqıw páni boyınsha anıq didaktik maqsetlerge erisiwge jóneltirilgen programmalıq ónim (programmalar kompleksi), texnikalıq hám metodikalıq támiynat, qosımsha járdemshi qurallar kiredi.
Pedagogikalıq programmalıq qurallardı tómendegilerge ajıratıw múmkin:
úyretiwshi programmalar - oqıwshılardıń bilim dárejesi hám qızıǵıwshılıqlarınan kelip shıǵıp jańa bilimlerdi ózlestiriwge jóneltiredi;
test programmaları - iyelengen bilim, ilmiy tájriybe hám kónlikpelerdi tekseriw yamasa bahalaw maqsetlerinde qollanıladı ;
shınıǵıw islewshi- aldın ózlestirilgen oqıw materialın tákirarlaw hám bekkemlewge xızmet etedi;
oqıtıwshı qatnasıwındaǵı virtual oqıw ortalıǵın qáliplestiriwshi programmalar.
Pedagogikalıq programmalıq qurallar jaratılıwma qoyılatuǵın talaplar.
Pedagogikalıq programmalıq qurallardı jaratıw texnologiyasın ámelge asırıw maqsetinde olardıń dástúriy qurallardan artiqmashliǵin tastıyıqlaytuǵın qatar unamlı faktorlar bar. Usı faktorlar didaktik, psixologiyalıq, ekonomikalıq, fiziologikalıq gruppalarǵa ajıratıldı.
Pedagogikalıq programmalıq qurallarǵa qoyılatuǵın didaktik talaplarǵa tómendegiler kiredi: ilimiylik, túsinikli, qatań hám sistemalı aytılıwı menen birgelikte (pedagogika, psixologiya, informatika, ergonomikaning tiykarǵı principlerıni, zamanagóy pánniń fundamental tiykarların esapqa alıp, oqıw iskerligi mazmunın qurıw múmkinshiligin támiyinlew), úzliksizlik hám pútinlik (ilgeri úyrenilgen bilimlerdiń logikalıq áqibeti hám de tolıqlawıshsı esaplanadı ), izbe-izlik, mashqalalılıq, kórgezbelilik, aktivlestiriw (oqıtıw ǵárezsizligi hám de aktivlilik ózgeshelikiniń bar ekenligi), oqıtıw nátiyjelerin ózlestiriw bekkemliligi, baylanıstiń interaktivliligi, oqıtıw, tárbiyalaw, rawajlandırıw hám ámeliyattıń pútin birligi.
Metodikalıq talaplarǵa tómendegiler kiredi: anıq oqıw pániniń ayriqsha qásiyetlerin esapqa alıw, málim bir pániń ayriqshalıǵın esapqa alıw, informaciyanı zamanagóy metodları óz-ara baylanıslıliligi, óz-ara baylanıslıliligi, hár túrliligi, ámelge asırılıwı.

Psixologiyalıq talaplarǵa aqıl etiw (verbal-logikalıq, sensor -perseptiv), oylaw (túsiniklik-teoriyalıq, kórgezbeli-ámeliy), dıqqatı (qatańliligi, basqaǵa kóshiwi), motivasiya (islewde aktiv formaları, joqarı dárejede kórgezbelilik, waqıtında qayta baylanıs járdeminde oqıwshılardıń joqarı dárejedegi motivasiyalarini turaqlı túrde xoshametlew), yad, oyda sawlelendiriwi, jası hám individual psixologiyalıq qásiyetlerin esapqa alıw (iyelegen bilim, kónlikpe hám ilmiy tájriybelerin esapqa alıp, oqıw páni mazmunı hám de oqıw máseleleri quramalılıq dárejesi oqıwshılardıń jas múmkinshilikleri hám individual qásiyetlerine sáykes keliwi, oqıw materialın ózlestiriwde artıqsha sezim-tınıshsızlanıwlı, asabiy, intellektual júklemelerden tásirlanishdan qorǵaw ) kiredi.

Texnikalıq talaplarǵa jeke kompyuterler hám olardıń sırtqı apparatları, test ótkeriletuǵın derekler kiredi.
Tarmaq talaplarına «mijoz-server» arxitekturası, Internet-sortıgatorlar, tarmaq operasion sistemaları, telekommunikasiya, basqarıw quralları (oqıtıw procesin individual hám jámáátlik jumısları, sırtqı qayta baylanıs ) kiredi.
Estetik talaplarǵa tómendegiler kiredi: tártiplilik hám túsiniklik (elementleri, jaylasıwı, ólshemi, reńi), bezewdiń funksional wazıypası hám ergonomik talaplarǵa sáykesligi.
Arnawlı talaplarǵa tómendegiler kiredi: interaktivlik, maqsetke jónelgenlik, ǵárezsizlik hám maslasıwshanlıq, audiolastırıw, kórgezbelilik, kirisiw qadaǵalawı, intellektuallıq rawajlanıw, differensiasiyalash (siyasiy gruppalastırıw ), kreativlik, ashıqlıq, qayta baylanıs, funksionalilik, isenimlilik.
Ergonomik talaplarǵa tómendegiler kiredi: dos sıpatındalıq, paydalanıwshına iykemlesiw, ekran formaların shólkemlestiriw.
Metodikalıq talaplar pedagogikalıq programmalıq qurallar tiykarında oqıtıwǵa mólsherlengen oqıw pániniń ayriqsha qásiyetlerin, onıń nizamlıqların, izertlew metodları, informaciyaǵa qayta islewdiń zamanagóy usılların engiziw múmkinshiliklerin esapqa alıwdı názerde tutadı. Pánlerden jaratılatuǵın pedagogikalıq programmalıq qurallar tómendegi metodikalıq talaplarǵa juwap beriwi kerek:
1. Pedagogikalıq programmalıq qurallar - oqıw materialın usınıwdıń túsinikli, obrazlı hám háreketli komponentleriniń óz-ara baylanıslılıǵına tayanǵan halda qurılısı.
2. Pedagogikalıq programmalıq qurallar oqıw materialın joqarı tártipli struktura kórinisinde támiyinlewi. Pánleraro logikalıq óz-ara baylanıslılıqtıń esapqa alınıwı.

3. Pedagogikalıq programmalıq qurallarda tálim alıwshına oqıw materialın basqıshpa-basqısh ózlestirlıgin hár qıylı daǵı qadaǵalawlardı ámelge asırıw tiykarında anıqlaw múmkinshilikleriniń jaratılıwı.

Pedagogikalıq programmalıq qurallar jaratıwda oqıwshılardıń psixofiziologikalıq qásiyetlerin esapqa alıw. Pedagogikalıq programmalıq qurallardı qóllaw tiykarında oqıwshılardıń ǵárezsiz tálim alıw kónlikpe hám ilmiy tájriybelerin qáliplestiriwde oqıwshılardıń funksional hám psixofiziologikalıq múmkinshilikleri inabatqa alınıwı shárt. Pedagoglardıń pedagogikalıq programmalıq qurallar tiykarında múmkinshiligi barınsha kóbirek maǵlıwmatlardı jaqtılandıriwge umtılıwı oqıwshın artıqsha tolıqtirishga alıp keliwi múmkin. Óz gezeginde maǵlıwmatlardı uzatıw tezligin asırıw bolsa maǵlıwmatlardı ózlestiriw sapasınıń tómenlewine, aljasıqlar sanınıń artıp barıwına, oqıwshınıń ózin sezim etiwi hám sog'ligiga unamsız tásir etedi.
Fiziologikalıq-gigienik tarawda ámelge asırılǵan izertlewler kompyuterde islewde bilim alıwshılardıń intellektual jumıs penenqábileti ózlestiriletuǵın maǵlıwmatlar kólemine teris proporsional túrde ózgerip barıwın tán alıw etedi. Bul tómendegi sebepler menen anıqlama bernedi:
- kóriw shólkemlerine túsetuǵın júklemediń artıp barıwı ;
- jańalıqlardı qabıllawda júzege keliwshi dáslepki psixik kóterińkiliktiń tinib qalıwı ;
- júzege keliwi múmkin bolǵan uǵımsızlıq hám aljasıqlar sebepli unamsız sezimlerdiń jıynalıp barıwı ;
- úlken muǵdardaǵı bilimlendiriwge tiyisli resursların qabıllaw odan keyingi informaciya resurslarini aktiv ózlestiriwge tosqınlıq etedi.
Bul jaǵday tálim processinde pedagogikalıq programmalıq qurallardı islep shıǵıw hám engiziwde zárúr didaktik, psixofiziologikalıq hám de metodikalıq talaplardı esapqa alǵan halda islep shıǵilıwı zárúrshiligin júzege shıǵaradı.
Pedagogikalıq programmalıq qurallardıń psixofiziologikalıq tárepten natiyjeliligi birinshiden: oqıwshılardıń oqıw materialların ózlestiriwi, tárbiyalanganlik hám intellektuallıq rawajlanǵanlıǵı, ıskerlik kórsetkishleri, motivasion turaqlılıq dárejeleri menen belgilenedi. Ekinshiden, oqıtıwshı iskerligi menen baylanıslı bolıp, oqıtıw konsepsiyaları, pedagogikalıq texnologiyaları hám tálim qurallarından rasional paydalanıw kórsetkishleri, oqıtıwshınıń miynet iskerligine salıstırǵanda turaqlı motivasiyasi, jumıs penenqábileti menen belgilenedi.
Avtorlıq programmaları
Búgingi kúnde jáhándıń rawajlanǵan mámleketleri tálim sistemalarında túrli úyretiwshi programmalıq vosi­talardan keń paydalanılıp atır. Úyretiwshi kórgezbeli programmalıq qurallar avtorlıq programmalıq támiynatları járdeminde jaratıladı. Tálim processinde bunday programmalardan paydalanıw joqarı nátiyjelerge alıp kelip atır, sebebi auditoriyada uzatılatuǵın bilimlerge tiyisli informaciyalardı qabıllaw hám wazıypalardı orınlawda oqıwshı bir waqtıniń ózinde esitip, kórip, ózlestiredi. Avtorlıq programmalıq támiynatı — kompyuter texnologiyaları járdeminde oqıw procesin bólekan yamasa tolıq avtomatlastırıw ushın mólsherlengen programmalıq qural esaplanadı. Olar tálim procesi natiyjeliligin asırıwdıń perspektivalı formalarınan biri esaplanıp, zamanagóy texnologiyalardıń oqıtıw vosi­tasi retinde qollanıladı. Avtorlıq programmalıq támiynatlar járdeminde elektron sabaqlıqlar jaratıw júdá qolay. Elektron sabaqlıqlar, kompyuter texnologiyalarınan paydalanǵan halda eń zárúrli túsinik hám nizamlıqlardı túsiniw hám de yodda saqlawdı maksimal dárejede jeńillestiredi. Tómende avtorlıq programmalıq támiynatlarınıń múmkinshilikleri haqqında pikir júritiledi.
Avtorlıq programmalarına mısal etip, Articulate Storyline, Adobe Captivate, CourseErin, iSpringPro, Lectora sıyaqlı programmalardı keltiriwimiz múmkin.
Articulate Storyline kurslar jaratıw ushın mólsherlengen eń ataqlı programmalardan biri bolıp, ol maslasıwshı, paydalanıwda qolay hám túrli maqsetli kurslar jaratıw ushın islep shıǵılǵan. Articulate Storyline — úsh utilitli (Presenter, Quizmaker, Engage) paket, úyretiwshi kurslardı, prezentaciyalar, testler hám kontentning basqa formaların iPadda kóriw hám aralıqlı tálim sistemalarına integ­rallanishi múmkin bolǵan Flash hám HTML5 formatlarda jaratıw múmkinshiligin beredi. Programma quramalı interaktiv senariylarni ámelge asırıw ushın derlik sheksiz múmkinshiliklerdi usınıs etedi. Endi oqıw stuldıń quramalı interaktiv senariysini jaratıw ushın programma dúziwdi yamasa flashnı qóllawdı biliw shárt emes penen— Storyline onıń ushın barlıq qurallardı usınıs etedi. Bul programmanıń xusu­siyati ańsat ózlestirilishida, sonıń menen birge, jaratılıp atırǵan joybarlar­ning jaqtı vizual usılında : Articulate ónimlerinde islengen rolikler basqa e-learning redaktorlarınan kóre jáne de zamanagóyroq hám dinamiklew kórinedi. Programma Microsoft Office 2007 ge uqsas interfeyske iye, islep shıǵıwshılar, paydalanıwshılar, úyrenichlari ańsat bolıwı maqsetinde sırtqı kórinisin PowerPointga maksimal uqsaslıǵın támiyinlengen. YUqorida buyrıqlar kompleksinen ibarat klassik Ribbon-panel jaylasqan.
Barlıq túrdegi multimediyali kontentlar: video, flash, dawıs, veb-ob'yektlarni qoyıwdı qollap -quwatlaydı. Barlıq kóp tarqalǵan video (flv, avi, wmv, mov, mpeg, dv, 3 g) hám dawıs penen (mp3, wma, wav, m4 a, aac, aiff, ogg) formatları importlanadı, bunnan tısqarı, Internet degi roliktiń HTML-kodın yamasa veb-kameradan video -jazıw, dawıstı bolsa mikrofondan jazıp qoyıw múmkin. SWF — rolikleri de mashqalasız qabıl etiledi, bul bolsa basqa multimediya redaktorlarınıń joybarları menen integrasiyalash boyınsha sheksiz múmkinshiliklerdi ashadı. veb -betler slaydlarda freymlar ko'ri­nishida sawlelenedi. Olardan paydalanıw múmkin jáne bul da roliklerdi lo­yihalash múmkinshiliklerin keńeytiredi.
Adobe Captivate— Mic­rosoft Windows hám programmalıq támiynattı kórsetiw, video -sabaqlardı jazıw, programma simulyasiyasini jaratıw, oqıw prezentaciyalardı yara­tish hám. swf formatda túrli testlerdi jaratıw ushın qollanılıwı múmkin bolǵan Mac OS penenXning 5 versiyaları ushın elektron tálimde qollanılatuǵın elektron kurslardı jaratıw hám redaktorlaw programması. Adobe Captivatedagi generasiyalangan. swf ni. avine videoxosting saytlarǵa konvertasiya qılıw múmkinshiligi bar. Programma simulya­siyalarini jaratıw ushın Captivateda shep hám oń tıshqansha tuymesin basıw hám tuymealarni basıw múmkin. SHuningdek, Adobe Captivateni skrinkastlarni, podkastlarni jaratıw hám Microsoft PowerPoint prezentaciyaların Adobe Flash formatına konvertasiya qılıw ushın qóllaw múmkin.
Captivate járdeminde programmalardıń interaktiv kórsetisleri, simulyasiyalar, járdemshi maǵlıwmatlar, skrinkastlar, oyınlar hám sabaqlar jaratıw hám redaktorlaw múmkin. Captivateda jaratılǵan skrinkastlar ekrannan etilgen jazıwlarǵa salıstırǵanda talay kem jay iyeleydi. Paydalanıwshılar Captivateda prezentaciyalarǵa effektler, aktiv noqatlar, tekstli tarawlar, video hám taǵı basqalardı qosıp redaktorlawları múmkin. Avtorlar mazmunın hám ol yamasa bul elementti payda bolıw waqıtların redaktorlawları múmkin. Aktiv noqatlardı basıw basqa slaydqa ótiw, sonıń menen birge, sırtqı shaqırıwlarǵa ótiwdi támiyinlewi múmkin. Captivate suwretlerdi, PowerPoint prezentaciyalardı, video,.flv hám audiolardı joybarǵa import qılıwdı qollap -quwatlaydı. Adobe Captivate programması materiallardı jaratıw hám kórsetiwdiń qolay quralı bolıp tabıladı. Captivate keń sheńber degi múmkinshiliklerdi usınıs etedi: Microsoft PowerPointda jaratılǵan prezentaciyalar tiykarında oqıw materiallardı jaratıw, monıtor daǵı súwretti alıp, sorawǵa berilgen juwapǵa baylanıslı túrde ótiw múmkinshilikli testler jaratıw.
CourseErin programması : CourseErin — bul kúshli hám usınıń menen birge paydalanıwshına ápiwayı bolǵanb internet sistemasında, aralıqtan oqıtıw sistemalarında, kompakt disk yamasa basqa hár qanday saqlaw apparatlarında isletiw ushın mólsherlengen ınteraktiv tálim materialları (elektron sabaqlıqlar ) tayarlaw ushın mólsherlengen kúshli hám isletiw ańsat bolǵan programmalıq qural bolıp tabıladı.
CourseLabning tiykarǵı múmkinshilikleri:

WYSIWYG sistemasında kóriw hám nátiyjelerdi alıw múmkin bolǵan tálim materialların jaratıw hám tahrir qılıw.

Dúziwshinen HTML yamasa basqa programmalastırıw tillerin biliwdi ta­lab etpeydi.
Obe'ktiv jantasıw hár qanday quramalılıqtaǵı tálim materialların jaratıw imkaniyatın beredi.
Senariylardan paydalanıw quramalı kóp «Obe'kt»li baylanıslı­liklarni jaratıwdı ańsatlashtiradi.
Testlerdi avtomatikalıq jaratıw mexanizmine iye.
Ashıq obe'ktiv interfeys obe'kt hám shablonlar kitapxanası hám paydalanıwshı jaratqan kitapxanalardı ańsatǵana keńeytiw imkaniyatın beredi.
Obe'ktlar animasiyasi mexanizmine iye.
CourseErin programmasınıń interfeysi
CourseErin járdeminde jaratılǵan tálim materialları isle­tilish túrine qaray, elektron tálimdiń tómendegi: AICC (http://www. aicc. org), SCORM 1. 2 (http://www. adlnet. org) standart­lariga sáykes keledi.
iSpringPro programması : iSpringPro programması. PPT,.PPTX,.PPS,.PPSX format daǵı fayllardı Flash (. swf ) hám HTML formatına konvertasiyalash múmkinshiligin beretuǵın avtorlıq programması esaplanadı.
Programma arqalı paydalanıwshılar Flash -rolikler hám YouTube-video resursların PowerPoint prezentaciya slaydlarına jaylastırıwları múmkin.
Atap aytqanda :
• Jaratilgan elektron oqıw kontentlarni SCORM hám TinCan sistemalarǵa ótkeriw múmkinshiligin beredi, bul bolsa qálegen LMS penen (Learning menegment system) menen integrasiyalashtirish múmkin degeni.