5-tema: PedagogikalÍq sistemalardÍ sal

Arnawlı mektepler. Rawajlanǵan mámleketlerde intalı balalarǵa itibar artıp barmaqta. Keyingi dáwirlerde óziniń teńlerine qaraǵanda talantta bir neshe márte ilgerilep ketken balalar kóplep tabılmaqta. Olar oqıwdı júdá erte baslap tálim kursların ózlestiriwde úlken jetiskenliklerge eristi. Sonday intalılar mektebi Batısta 0-jıllarda-aq payda bolǵan edi. Bunday mekteplerdiń oqıw dástúrleri balalar talantına hám úmkinshiligine tolıq erisiwdi támiyinlep beriw dárejesinde quramalı dúzilgen. Intalı balalar men islesiw dástúrleri AQShta keń en jayılǵan. Ayırım qalalarda joqarı kategoriyalı balalar baqshaları ashılǵan bolıp, olarda  jaslı oqıtıwshılar mektep dástúrinde oqıtadı. Talantlılardı izlep tabıw dawam etpekte. AQShta Merit dástúri tiykarında hár jıli joqarı klaslar hám kollejlerden eń intalı balalardan 00 mıńı tańlap alınadı. Olar arasında test sınawları ótkerilip eń intalı  mıń oqıwshı tańlap alınadı hám oqıtıladı. Olarǵa túrli múmkinshilikler, stipendiyalar, jaqsı shárayatlarǵa iye bolǵan turar jay, eń joqarı dárejedegi universitetlerge qabıllaw t. b. ámelge asırıladı. Biraq intalı balalarǵa qarama-qarsı polyuste turǵan aqıl esi nawqas oqıwshılardıń táǵdiri de shet elli kásipleslerdi barǵan sayın oylandırıp atır. Bunday jaǵdaydıń kelip shıǵıw sebeplerin úyreniw, aldın alıw boyınsha kóp profilaktikalıq islep alıp barılmaqta hám olar ushın arnawlı mektepler ashılmaqta. Biraq statistikalıq maǵlıwmatlar bunday balalardıń sanı artıp baratırǵanlıǵın kórsetedi. Mısalı -jıldan -jılǵa shekem Franciyadaǵı aqılı hám denesinde nuqsanı bar balalar ushın ashılǵan mektepler sanı  márte ósti. Bul mashqalalardı sheshiw boyınsha bárshe mámleketlerde izleniwler alıp barılmaqta.
0-jıllarda AQSh ta keleshek mektebi ulıwma milliy dástúrdi ámelge asırıwǵa kirisildi. Bul eksperiment mazmunin oqıtıwshı buyrıǵı menen is kóriw, kóbirek oqıwshılarǵa óz betinshe islew múmkinshiligin beriwden ibarat. Bilimlendiriw quramı klasta islew, óz betinshe jumıs, oqıtıwshı konsultaciyasın óz ishine aladı. Germaniya mekteplerinde klasta oqıwshılar sanın qısqartıw kózde tutılǵan. Bunday oqıwshılardıń hár birine individual paketler (tapsırmalar) tarqatıladı. Tapsırmalardı oqıwshı óz betinshe orınlaydı, lazim bolǵanda ol oqıtıwshıdan konsultaciya aladı.
Joqarıda aytıp ótilgenlerden kózlengen maqsetler
-mekteplerdiń insanıylıq, ulıwma insanıylıq baǵdarların kúsheytiw
-oqıwshı shaxsın payda etiwdiń eń nátiyjeli jolların izlep tabıw.
-tárbiyaniń jańa formalarında oqıwshılar keńesi, mektep keńeslerinen, tárbiyalıq oyınlardan paydalanıw
-mektep oqıw dástúrlerin sáykeslestiriw, pánlerdiń óz ara baylanısın bekkemlew hám rawajlandırıw