55 O`zbеkistоn rеspublikаsi хаlq tа’limi vаzirligi namangan tuman Xalq ta’limi bo`limiga qarashli

Darsning shiori: Izlanib, fikrlab, o’rganamiz.
Darsning uslubi: intеrfaol( noan'anaviydars)
Tashkiliy qism: O’qituvchi o’quvchilarga:

Assalomu-alaykum aziz o’quvchilar.
Bugun hamma sog’lommi
Darsimizga tayyormi?
O’quvchilar: Biz xammamiz sog’lommiz,
Darsga doim tayyormiz.
O’qituvchi: Hozirgi darsimiz qanday dars?
F—Faolmiz, fidoiymiz
I—Inoqmiz, ijodkormiz
Z—Zukkomiz va ziyrakmiz
I—Ilmga ham chanqoqmiz
K—Kamtarmiz, odoblimiz
A—Ajdodlar avlodimiz
Dеmak darsimiz fizika, Ho’sh fizika qanday fan?
Fizika—Fidoiy, faol dеgani
Fizika—izlanish, imkon
Fizika—zakovat va ziyo
Fizika—intilish, ishonch
F izika—Kashfiyot va kuch
Fizika—Aql bilan aniqlash
Yangi darsning bayoni.
Ishni bajarilish tartibi.
1. Kub shaklidagi jismlardan biri olinib
Uning bo'yi (a), eni (b) va balandligi (c) chizg'ich
Yordamida o'lchanadi
Natijalarga ko'ra V= a •b • c, hajm hisoblanadi.
P allasiga toshchalar solinib muvozanatga keltiriladi.

Toshchalarga qarab jism massasi m aniqlanadi

Y
og’ochning hajmi :V=12sm+10sm+12sm=1440sm³
Plastmassaning hajmi; V=10sm+8sm+8sm=640sm³
Temirning hajmi: V=6sm+4sm+5sm=120sm³
m_yo=550g m_p=544g m_t=936g
2. Tarozining bir pallasiga kubni qo'yib, ikkinchi
Pallasiga toshchalar solinib muvozanatga keltiriladi.
Toshchalarga qarab jism massasi m aniqlanadi.
3. = formuladan jism zichligi hisoblab topiladi.
4. Yuqorida ko’rsatilganidek tajriba boshqa kublar bilan
o'tkazilib, ularning ham zichliklari aniqlanadi.
5. O’lchash va hisoblash natijalari quyidagi jadvalga yoziladi.

Jism yog’och kub	Eni, sm	Bo’yi, sm	Balandligi. sm	Hajmi, sm^3	Massasi, g	Zichligi, g/sm^3
Plastmassa	12	10	12	1440	550	0.38
Kub	10	8	8	640	544	0.85
Metal kub	6	4	5	120	936	7.83

6. To'g'ri geometrik shaklga ega bo'lmagan jismlardan birining massasi m tarozida tortib olinadi.

7. Menzurkaga jism solinganda suv sathi o'lchov chizig'idan o'tib ketmaydigan darajada suv solinadi. Dastlabki suv sathi V_] yozib olinadi.
8. Massasi aniqlangan jismni ipga bog'lab, menzurkaga tushiriladi. Bunda suv sathi ko'tariladi Suvning jism botirilgandagi sathi V₂ o'lchab olinadi.
9. V_jism= V₂-V₁formuladan jism hajmi hisoblanadi.
10. dan jism zichligi hisoblab topiladi.

Jism	V,,sm^sm3	V2, sm^3	V , sm^J	m, g	p , g/sm^!
1. 2.

11. Tajriba boshqa jism bilan takrorlanadi va natijalar jadvalga yoziladi.

IV. XULOSA :Mashg'ulot natijalariga ko'ra xulosa yoziladi va jismlarning suvda cho'kishi haqida fikrlar bayon qilinadi

Yangi mavzuni mustahkamlash.
1. Kubdan tashqari yana qanday shakldagi jismlarning hajmini chizgich bilan aniqlasa bo’ladi?
2. Suyuqliklar zichligini o’lchash usuli haqida taklifingizni ayting
3. Qanday ko’rinishdagi moddaning zichligini tashqaridan ta'sir etib o’zgartirish mumkin?
4. Qattiq jismning yuzasi va balandligi berilgan bo’lsa, uning zichligini hisoblash formulasi qanday ko’rinishda bo’ladi?
5. 100 g shakarning va undan qilingan qandning hajmini solishtiring.
6. Shakarli choyning zichligini shakarsiz choyning zichligi bilan solishtiring (tajriba o’tkazib ko’ring)
7. 1 kg/m ³necha g/sm³bo’ladi?
8. 1 litr o’simlik yog’ining massasi necha kg bo’ladi
9. 1 xil idishlarga solingan suv, paxta, qum, yog’ nimasi bilan farqlanadi?
Uygavazifa.O`tilgan mavzuni mustahkamlab kelish.