6- amaliy ish

MB 7-19,8-19 g. 5.04.2021

6- amaliy ish
R e j a:
1. Accesda berilganlar bazasini tashkil etish
2. Accessda jadvallar bilan ishlash
3. Accessda so`rovnomalar bilan ishlash


Tayanch iboralar: microsoft access, jadvallar, soʻrovlar, shakllar, hisobotlar, makroslar, modullar


1-savolning bayoni:
Microsoft Access dasturi Malumotlar bazasini yaratishda foydalaniladi.Microsoft Office keng tarqalgan ofis ishlarini avtomatlashtiruvchi dasturlar paketidir. Uning tarkibiga kiruvchi Access nomli dasturlar majmuasi xozirda MOBT sifatida keng oʻrganilmokda va qoʻllanilmokda.
MOning dastlabki oynasi soddaligi va tushunarliligi bilan ajralib turadi. Undagi oltita ilova, dastur ishlaydigan olti ob`ektni tasvirlaydi. Bular „Tablitsi“ (Jadvallar), „Zaprosi“ (Soʻrovlar), „Formi“ (Shakllar), „Otchyoti“ (Hisobotlar), „Makrosi“ (Makroslar), „Moduli“ (Modullar).
Access 2010 da jadvallarni bog‘lash uchun Работа с базами данных menyusining  Схема данных bo‘limidan amalga oshiriladi. Jadvallarni bog‘lash va ushbu jadvallarni so‘rovlar yordamida bitta jadvalga birlashtirish uchun Создание menyusining Конструктор запросов bo‘limidan amalga oshiriladi.

MBBT MS ACCESS dasturi

MS Access MS Office tarkibiga kiruvchi dastur bo’lib, uning yordamida MB yaratish, boshqarish va foydalanish mumkin. Access dasturining ustunlik tomoni shundaki, u yordamida yaratilgan MBning xamma obhektlari diskda bitta fayl sifatida saqlanadi.

MS Access dasturi ham relyatsion modellar asosiga qurilgan bo’lib, unda tashkil qilinadigan MBlar jadval ko’rinishida aks etadi. Bunday jadvaldagi stunlar maydon deb, satrlar esa yozuv deb ataladi.

Maydon – shu maydonga kiritiladigan ma’lumotlarni xossalarini ifodalaydi.
Yozuv–mantiqiy bog’langan maydonlar yig’indisidir. Unda biror predmet soxasidan olingan ma’lumotlar joylashtiriladi.

Demak, maydon MBning asosiy tuzilmali elementi bo’lib, u quyidagi xossalar bilan ifodalanadi:

- uzunligi (belgi va simvollarda ifodalanib baytlarda o’lchanadi),
- nomi (maydonning o’ziga xos alohida xususiyati),
- podpis- imzo (ustun sarlavhasi haqida ma’lumot).

Quyida standart MS Access ma'lumotlar bazasi elementlarining qisqacha tavsiflari keltirilgan (6.1- rasm):

Таблицы, Формы, Отчеты, Запросы, Макросы, Модули

6.1. Rasm. Ma’lumotlar bazasi oynasi.

2-savolning bayoni:

1. 
   Jadval - ma'lumotlar bazasini relyatsion boshqarish tizimining asosiy tuzilishi hisoblanadi. Microsoft Accessda jadval bu ma'lumotlarni yozuvlar (satrlar) va maydonlar (ustunlar) shaklida saqlash uchun mo'ljallangan ob'ekt. Bundan tashqari, har bir maydon yozuvning alohida qismini o'z ichiga oladi (masalan, familiya, lavozim yoki inventarizatsiya raqami). Odatda, har bir jadval ma'lum bir masala (masalan, xodimlar yoki buyurtmalar to'g'risida) haqidagi ma'lumotlarni saqlash uchun ishlatiladi.
   
2. 
   So'rov- jadvallarda saqlanadigan ma'lumotlar haqidagi savol yoki o'zgartiriladigan yozuvlarni tanlash bo'yicha ko'rsatma.
   

3. 
   Forma - bu Microsoft Access ob'ekti bo'lib, unda jadval maydonlariga ma'lumotlarni kiritish, aks ettirish va o'zgartirish uchun boshqaruv elementlarini joylashtirishingiz mumkin.
   
4. 
   Hisobot - bu foydalanuvchi tomonidan aniqlangan ma'lumotlarni ma'lum bir tarzda taqdim etish, ko'rish va chop etish imkonini beradigan Microsoft Access ob'ekti.
   
5. 
   Makros - bu ma'lum bir vazifani avtomatlashtirish uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan bir yoki bir nechta makrokomandalar.
   
6. 
   Makrokomanda - makrosning asosiy tarkibiy qismi; vazifani avtomatlashtirish uchun boshqa makroslar bilan birlashtirilishi mumkin bo'lgan mustaqil ko'rsatma.
   
7. 
   Modul - bu bitta nom ostida saqlanadigan tavsiflar, ko'rsatmalar va protseduralar to'plamidir. Microsoft Accessda modullarning uch turi mavjud: shakllar, hisobotlar va umumiy. Forma va hisobot modullari shakllar yoki hisobotlar uchun mahalliy dasturni o'z ichiga oladi.
   

7.2. Rasm. Jadval maydonlarini to'ldirish.

Nazorat savollari

1. 
   Ma'lumotlar bazasini boshqarish tizimi Microsoft Access
   
2. 
   Ma'lumotlar bazasini boshqaruv elementlari
   
3. 
   Ma'lumotlar bazasida ustun uchun avtomatik shakl yaratish
   
4. 
   “Kompyuter savdosi” ma'lumotlar bazasida lenta va jadvalli avtomatik
   

shaklni yaratish

5. 
   Shakllar ustasi yordamida “Talabalar” jadvalini to'ldirish uchun
   
6. 
   “Universitet” ma'lumotlar bazasida shakl yarating.