6-7 mavzu. Iste’molchi tanlovi nazariyasi. Daeomad samarasi va almashinuv samarasi


-rasm. Turli iste’mol tovarlari va xizmatlar to’plamlari


Download 66.75 Kb.
bet4/5
Sana28.12.2022
Hajmi66.75 Kb.
#1020513
1   2   3   4   5
Bog'liq
4-mavzu Iste’molchilar hatti-harakati (1)

7-rasm. Turli iste’mol tovarlari va xizmatlar to’plamlari


Befarqlik egri chizig’i turli guruhdagi tovarlar va xizmatlarga nisbatan shaxsiy afzal ko’rish darajasini tasvirlab beradi. Ammo afzal ko’rishning o’zi iste‘molchi xatti-xarakatini to’liq tushuntirib bermay- di. Iste‘molchining individual tanloviga byudjetning chegaralanganligi ham ta‘sir etadi, chunki bu turli tovarlar va xizmatlarning narxiga ko’ra kishilarning iste‘molini cheklab qo’yadi.
Byudjet chegarasi – ma‘lum qiymatdagi tovar miqdorini xarid qilish uchun umumiy xarajatlarning daromadga teng bo’lishini ko’r- satadi. Byudjet chegarasi iste‘molchi uchun qaysi tovarlar guruhi ko’proq nafliroq ekanligini ko’rsatadi.

Turli iste’mol tovarlari va xizmatlar to’plamlari va byudjet chizig’i





Turli tovarlar
to’plami

Oziq-ovqat (F)

Kiyim (C)

Umumiy sarflar,
dollar

A

0

20

40

B

10

15

40

C

20

10

40

D

30

5

40

E

40

0

40


aaaaa
Oziq-ovqat (F)



0
5 10 15 20 byudjet chizig’i

Kiyim (C)





8-rasm. Turli iste’mol tovarlari va xizmatlar to’plamlari va byudjet chizig’i


      1. Iste’molchining optimal tanlovi

Iste‘molchi nimani afzal ko’rishi va byudjet chegaralanishini ko’- rib chiqildi, endi ayrim iste‘molchilar har bir tovar turidan qanchasini xarid etish uchun ularni tanlab olishini ko’rishimiz mumkin. Iste‘- molchilar o’z tanlovini oqilona bajaradilar deb taxmin qilamiz. Bu bilan iste‘molchilar mavjud va chegarali byudjetiga qarab tovarlarni o’z ehtiyojlarini maksimal ravishda qondira oladigan qilib tanlaydilar. Iste‘mol tovarlari va xizmatlar to’plamining optimal tanlovi ikki talab- ga javob berishi lozim. Birinchidan, tanlov byudjet chizig’ida bo’lishi bo’lishi mumkin. Ikkinchi muhim sharti, iste‘mol tovarlari va xizmat- larning optimal to’plami imte‘molchilarga ular eng ma‘qul ko’rgan kombinatsiyada yetkazib berilishi lozim.
Iste’molchilik xatti-harakati qoidasi – bir tovarga sarflangan pul qiymati hisob-kitobining yuqori foydaliligi, boshqa tovarga sarflangan pul qiymatining yuqori foydaliligiga teng bo’lsa optimumga intiladi.
Iste’molchilik muvozanati iste‘molchining byudjet harajatlari tarkibi, unga xarid qilingan jami iste‘mol ne‘matlari to’plamidan katta umumiy foydalilikni ta‘minlovchi holatdir.
Iste‘molchining yalpi nafliligini maksimallashtiruvchi tovarlar yig’imi iste’molchining optimal nuqtasi hisoblanadi.

Download 66.75 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling