Byudjet tizimi qonunchilk asoslari. Byudjet tizimi byudjetlari. Byudjet daromadlari va harajatlari Reja

Byudjet tizimi qonunchilk asoslari. Byudjet tizimi byudjetlari.
Byudjet daromadlari va harajatlari
Reja:

1. 
   Davlat budjeti g’azna ijrosining asosiy elementlari va huquqiy asoslari
   
2. 
   G’aznachiligining davlat budjeti g’azna ijrosini tashkil etishdagi faoliyati va asosiy vazifalari
   
3. 
   Davlat byudjeti daromadlari
   
4. 
   Davlat byudjeti xarajatlari
   

Davlat budjetining g’azna ijrosining ahamiyati va uning o’ziga xos xususiyatlari

Bugungi kunda mamlakatimizda olib borilayotgan budjet siyosatining asosiy yo‘nalishlari-budjet taqchilligini boshqarish va uni tartibga solish, budjet mablag‘larini sarflashda maqsadli, samarali va oqilona ishlatishga rioya etish bilan birga daromadlarni o‘z vaqtida tushirish, budjetning samarali ijrosini amalga oshirishdir. Davlat budjetning ijrosi esa budjet jarayonidagi asosiy bosqichlardan biri hisoblanadiki, bunda belgilangan istiqbol ko‘rsatkichlari, aniq rejalar va ijtimoiy dasturlar amaliyotga tadbiq etiladi.
Biz bilamizki, Davlat moliyasi sohasida olib borilayotgan o‘zgarishlarning markazida konsolidatsiyalashgan budjetni shakllantirish va bundan yanada samarali foydalanish, davlat budjetini mamlakatning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishidagi tutgan o‘rnini oshirish masalalari turadi. Davlat budjeti ijrosining yangi mexanizmini amaliyotga kiritish bugungi kunda budjet islohot- larining yirik yo‘nalishlaridan biridir. Prezidentimiz I.A.Karimov ta’kidlaganidek, «Bugungi kunda mamlakatimizni, avvalo, iqtisodiyotimizni isloh etish, erkinlashtirish va modernizatsiya qilish, uning tarkibiy tuzili-shini diversifikatsiya qilish borasida amalga oshirilayotgan, har tomonlama asosli va chuqur o‘ylangan siyosat bizni inqirozlar va boshqa tahdidlarning salbiy ta’siridan himoya qiladigan kuchli to‘siq, aytish mumkinki, mustahkam va ishonchli himoya vositasini yaratdi».¹
Davlat moliyasini boshqarishning isloh qilishni yanada chuqurlashtirish, budjet mablag‘laridan samarali foydalanishning yangi shakl va uslublarini qo‘llash g‘aznachilik tizimini joriy qilishni ko‘zda tutadi. G‘aznachilik tizimi budjet mablag‘-larining moliyaviy oqimini boshqarish, budjet resurslarining kam miqdordagi qoldiq-lari bilan budjet xarajatlarini joriy ijrosini ta’minlash imkonini beradi, bunda davlat budjeti daromadlari va xarajatlarini tezkor va yakuniy balanslashtirishga erishiladi.
Respublikamizda daromadlarning yetishmasligi va ularning o‘z vaqtida budjetga kelib tushmasligini oldini olish, mavjud budjet mablag‘laridan oqilona va samarali foydalanish maqsadida g‘aznachilik tizimiga o‘tish kerak bo‘ladi. Shundagina moliyalashtirish va kassa xarajatlarini amalga oshirish jarayonlarini birlashtirish natijasida budjet mablag‘larini budjet tashkilotlarini bankdagi hisobraqamda qoldiq sifatida o‘tirib qolishini bartaraf etish mumkin bo‘ladi.
G‘aznachilik bu - moliyaviy resurslarga bo‘lgan yangicha qarashdir, budjetning barcha daromadlarini jamlash va taqsimlashdagi yangicha tamoyil va mexanizmlarni qo‘llashdir.
G‘aznachilik - davlat budjetining ijrosini ta’minlashning bir shakli bo‘lib, unda maxsus idora davlat soliqlarini, yig‘imini va ulardan foydalanishni ta’minlaydi, mablag‘lar ustidan nazoratni amalga oshiradi, shuningdek, davlat tashqi va ichki qarzlarini boshqaradi hamda budjetdan tashqari maqsadli jamg‘armalar, budjet tashkilotlarining budjetdan tashqari mablag‘lari pul oqimlarini monitoringini olib boradi.
Davlat budjeti ijrosi G‘aznachilik tizimida g‘aznachilik budjetdan mablag‘ oluvchilarning majburiyatini ijroga qabul qiladi va keyin taqdim qilingan mahsulotlar va ko‘rsatilgan xizmatlar uchun ularning nomidan va ularning topshirig‘iga asosan vakolatni o‘ziga oladi va budjet mablag‘larini maqsadli ishlatilishini ta’minlash asosida to‘lovni amalga oshiradi.
G‘aznachilik - Moliya vazirligining Davlat budjetining kassa ijrosi uchun, davlat daromadlari va xarajatlari hisobini olib borilishi uchun, davlat xarajatlariDavlat budjeti g’azna ijrosining asosiy elementlari va huquqiy asoslari
Respublikamizda g‘aznachilik tizimini tashkil topishida va uning keyingi faoliyatida huquqiy asos bo‘lib xizmat qiluvchi quyidagi asosiy me’yoriy- huquqiy hujjatlarni keltirishimiz mumkin:

• 
  O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi;
  
• 
  O‘zbekiston Respublikasi Budjet kodeksi;
  
• 
  O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksi;
  
• 
  O‘zbekiston Respublikasining “Xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarni faoliyatining shartnomaviy - huquqiy bazasi to‘g‘risida” gi Qonuni;
  
• 
  O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Davlat budjetining g‘azna ijrosi tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Qarori;
  
• 
  O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Budjet tashkilotlarini mablag‘ bilan ta’minlash tartibini takomillashtirish to‘g‘risida”gi Qarori;
  
• 
  O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi G‘aznachiligi to‘g‘risidagi Nizom;
  
• 
  Davlat budjeti g‘azna ijrosi Qoidalari;
  
• 
  va boshqa me’yoriy-huquqiy hujjatlar.