6-Amaliy ish Mavzu: Tog‘ jinslarini qazib olish korxonasi ishlab chiqarish quvvatini aniqlash (4 soat)

Korxonaning quvvatini aniqlash 
Korxonaning ishlab chiqarish quvvati qazib olib, qayta ishlash imkoni bo‘lgan maksimal 
material hajmi, berilgan sifatdagi yarim mahsulotlar, qorishmalar va buyumlar miqdori bilan 
o‘lchanadi. Ularni berilgan vaqt davomidagi ishlash sharoitlari, ishlab chiqarish vositalaridan 
to‘liq foydalanish, oqilona ish rejimi, samarali texnologiya va tashkillash, ilg‘or tajribalarni 
qo‘llash, xavfsizlik texnikasi shartlarini bajarish shartlari asosida aniqlash lozim. Korxona yoki 
sexning ishlab chiqarish quvvatini aniqlashda uch xil vaqt fondi ishlatiladi: kalendar (maksimal), 
rejimli (nominal), rejaviy (hisobiy).
Kalendar vaqt fondi-hisobiy davrdagi (yil, chorak, oy) kalendar kunlar soni; rejimli vaqt 
fondi-muayyan kalendar davrida,korxonaning ish rejimidan kelib chiqqan holda,uskunaning 
ishlash mumkin bo‘lgan vaqti davomiyligi: 
T
r.f 
= T
k.f
– (T
dam
+ T
b
+ T
i
), (169) 
Bu erda T
dam
T
b
T
i
-dam olish va bayram kunlari,iqlim sharoitlariga qarab ishlanmaydigan 
kunlari soni (ba’zi korxonalar uchun) 
Rejaviy (hisobiy) vaqt fondi: 
T
r.v 
= (T
r.f
– T
j.t
)(100 – T
q.t
)/100 (170) 
Bu erda T
r.v
- rejimli vaqt fondi; T
j.t
, T
q.t
- kapital va joriy(%) ta’mirlar davomiyligi. 
Quvvatni aniqlashda yordamchi sexlar imkoniyati quvvati ham hisobga olinadi. 

---

2 
Korxonaning samaradorligini aniqlashda ishchi qurilmalarning quvvati va vaqt fondidan 
foydalaniladi. Korxonaning ish rejimi asosiy qurilmaning ish vaqti fondiga bog‘liq. Korxonaning 
vaqt fondi kalendar, nominal va hisobiy bo‘lishi mumkin.
Kalendar vaqt fondining yillik vaqt fondi: 
F
k
=24*365=8760 soat (171) 
Nominal vaqt fondida ish smenasi va ish kunlari hisoblanadi. Yildagi nominal vaqt fondi: 
F
n
=(365-(T
d
+T
b
))*K
sm
*T
sm
-T
pr
(172)
Bu erda: 
T
d
-dam olish kunlari; 
T
b
-bayram kunlari; 
K
sm
-sutkadagi smenalar soni; 
T
sm
-smena davomiyligi; 
T
pr
-bayram oldi soatlar soni; (2 soat)