6-amaliy mashg’ulot Mavzu: Maple amaliy dasturi va uning imkoniyatlarini o’rganish. Maple muhitida funksiyalar va ular bilan amallar

6-amaliy mashg’ulot
Mavzu: Maple amaliy dasturi va uning imkoniyatlarini o’rganish.
Maple muhitida funksiyalar va ular bilan amallar
1. Matematik funksiyalar. Maple da ko’plab matematik, shu jumladan logarifmik, eksponensional, trigonometrik, teskari trigonometrik, giperbolik va boshqa funksiyalar ishlatiladi (standart funksiyalar jadvaliga qarang). Ularning hammasi bir argumentli. U butun, rasional, haqiqiy va kompleks bo’lishi mumkin. Funksiyalarda argumentlar qavs ichiga olinadi.
Masalan:
> sin(0);

> cos(Pi);

> cot(Pi/2);

> tan(Pi/3);

> x:=Pi/2:y:=sin(x)+cos(x);

> exp(1.);

> ln(1);
₀
> arcsin(1);

> arccos(1/2);

2. Butun sonli funksiya va faktorial. Maple da quyidagi butun sonli funksiyalar ishlatiladi:
- factorial (n) – faktorialni hisoblash funksiyasi;
- iquo (a,b) – a ni b ga butun bo’lish;
- irem (a,b) - a ni b ga bo’lish qoldig’i;
- igcd (a,b) – eng katta umumiy bo’luvchi;
- lcm (a,b) – eng kichik umumiy karrali.
- max(a,b) - a va b sonlarining kattasini topish ;
- min(a,b) - a va b sonlarining kichigini topish ;
Masalan.
> factorial(15);

> iquo(23,2);
₁₁
> irem(26,3);
₂
> igcd (6,12);

> lcm (13,11);

> max(4,7,-4);

> min(4,7,-4);

3) Taqqoslash elementli funksiyalar. Mapleda ular quyidagicha:
abs – sonning absolyut qiymati;
ceil – argumentdan katta yoki unga teng bo’lgan eng kichik butun son;
floor – argumentdan kichik yoki unga teng bo’lgan eng katta butun son;
frac – sonning kasr qismi;
trunc – yaxlitlangan son;
round – sonning yaxlitlangan qiymati;