6-боб. Ахборот хизматининг замонавий турлари


Предметнинг асосий тушунчалари ва мацсади


Download 0.72 Mb.
bet5/44
Sana17.06.2023
Hajmi0.72 Mb.
#1549064
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   44
Предметнинг асосий тушунчалари ва мацсади
Ахборотнинг мухимлик даражаси кадим замонлардан маълум. Шунинг учун хам кадимда ахборотни химоялаш учун туфли хил усуллар кулланилган. Улардан бири — сирли ёзувдир. Ундаги хабарни хабар юборилган манзил эгасидан боши шахс укий олмаган. Асрлар давомида бу санъат — сирли ёзув жамиятнинг юкори табакалари, давлатнинг элчихона резиденциялари ва разведка миссияларидан ташкарига чикмаган. Факат бир неча ун йил олдин хамма нарса тубдан узгарди, яъни ахборот уз кийматига эга булди ва кенг таркаладиган махсулотта айланди. Уни эндиликда ишлаб чикарадилар, сакдайдилар, узатишади, сотадилар ва сотиб оладилар. Булардан ташкари уни гирлайдилар, бузиб талкин этадилар ва сохталаштирадилар. Шундай килиб, ахборотни химоялаш зарурияти тугилади. Ахборотни кайта ишлаш саноатининг пайдо булиши ахборотни химоялаш саноатининг пайдо булишига олиб келади.
Автоматлаштирилган ахборот тизимларида ахборотлар узининг хаётий даврига эга булади. Бу давр уни яратиш, ундан фойдаланиш ва керак булмаганда йукотишдан иборатдир (2.2-расм.). Ахборотлар хаётий даврининг хар бир боскичида уларнинг химояланганлик даражаси турлича бахоланади

Махфий ва кимматбахо ахборотларга рухсатсиз киришдан химоялаш энг вазифалардан бири саналади. Компьютер эгалари ва фойдаланувчиларнинг мулкий хукукларини химоялаш — бу ишлаб чикарилаётган ахборотларни жиддий иктисодий ва бошка моддий хамда номоддий зарарлар келтириши мумкин булган турли киришлар ва угирлашлардан химоялашдир.
Ахборот хавфсизлиги деб маълумотларни йўотиш ва узгартиришга йуналтирилган табиий ёки сунъий хоссали тасодифий ва касддан таъсирлардан хар кандай ташувчиларда ахборотнинг химояланганлигига айтилади.
Илгариги хавф факаттина конфиденциал (махфий) хабарлар ва хужжатларни утирлаш ёки нусха олишдан иборат булса, хозирги пайтдаги хавф эса компьютер маълумотлари туплами, электрон маълумотлар, электрон массивлардан уларнинг эгасидан рухсат сурамасдан фойдаланишдир. Булардан ташкари, бу харакатлардан моддий фойда олишга интилиш хам ривожланди.

Download 0.72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   44




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling