6-боб. Ахборот хизматининг замонавий турлари


POS тизимининг энг заиф кисми бу POS-терми


Download 0.96 Mb.
bet40/44
Sana17.06.2023
Hajmi0.96 Mb.
#1549049
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   44
POS тизимининг энг заиф кисми бу POS-терминалдир. Бундаги асосий хавф булиб терминалдаги махфий калитнинг угирланиши хисобланади.
Бунинг окибатлари куйидагилар булиши мумкин:
• олдинги транзакцияларда ишлатилган PIN кодни тиклаш;
• кейинги транзакцияларда кулланиладиган PIN кодни тиклаш.
Ушбу хавфлардан химояланишнинг 3 та усули таклиф этилади:
k хар бир транзакциясидан сунг калитни узгартириш;
> POS-терминал ва банк-эквайер орасидаги маълумотларни махсус калит билан шифрлаш хамда калитни хар бир транзакциядан сунг узгартириш;
> очик калитлар усули ёрдамида узатиладиган маълумотларни шифрлаш.
Банкоматлар хавфсизлигини таьминлаиь
Банкоматлар накд пул олиш, хисоб ракамнинг холати ва пул кучириш имкониятларига эга.
Банкомат икки режимда ишлайди, off-line ва online.
Off-line режимда банкомат банк компьютерларидан мустакил ишлайди ва бажариладиган транзакциялар хакидаги ёзувларни уз хотирасида саклайди хамда прин- терга узатиб, уларни чоп килади.
On-line режимда банкомат бевосита банк компьютерлари билан телекоммуникация оркзли уланган булади. Транзакциясини амалга ошириш максадида банкомат банкдаги компьютер билан куйидаги хабарлар билан алмашади:
банкомат суровномаси; банкнинг жавоб хабари; банкоматнинг туловни бажарганлиги хакидаги хабарни бериш.
Хозирги кунда банкоматлар тармокдаридан бир неча банкларгина фойдаланади. Бу ерда мавжуд булган асосий муаммо бу банкларнинг махфий ахборотларини (масалан, махфий калит) бир-биридан химоялашдир.
Ушбу муаммонинг ечими сифатида PIN кодни, марказлаштирилган голда, хар бир банк томонидан текшириш таклиф килинади.
Бундан ташкзри банкоматлар тармоги зоналарга таксимланади ва хар бир зонада ZCMK (Zone Control Master Кеу) калитлари, уз навбатида, компьютер тармогидаги калитларни шифрлашда кулланилади. Малумотларни шифрлашда эса IWK (Issuer Working Кеу) калитлар ишлатилади.
Internetda мавжуд электрон туловлар хавфсизлигини таъминлаиг
Хозирги кунда Internetpa купгина ахборот марказлари мавжуд, масалан, кутубхоналар, куп совали маълумотлар базалари, давлат ва тижорат ташкилотлари, биржалар, банклар ва бошкалар.
Internetpa бажариладиган электрон савдо катта ахамият касб этмокда. Буюртмалар тизимининг купайиши билак ушбу фаолият яна кескин ривожланади. Натижада, харидорлар бевосита уйдан ёки офисдан туриб, буюртмалар бериш имконига эга булииади. Шу босс хам, дастурий таъминотлар ва аппарат воситалар ишлаб чикарувчилар, савдо ва молиявий ташкилотлар ушбу йуналишни ривожлантиришга фаол киришиган.

Download 0.96 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   44




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling