6-ma`ruza: Jins bilan birikkan holda belgilarning irsiylanishi. Reja: Jinsga ta`rif. Jins tushunchasi

Jinsni aniqlashning epigam xilida jins shakllanishi tashqi muhit omillariga bog‘liq bo‘ladi. 0 ‘rta Yer dengizi va Atlantika okeanida tarqalgan chuvalchang Bonella viridisni urug‘langan tuxum hujayrasidan endigina rivojlangan lichinka mustaqil, ya'ni toshlarga yopishib hayot kechirsa urg‘ochi jinsni, aksincha u urg‘ochi organizmning ayrisimon xartumchasiga yopishib, so‘ngra shu orqali uning jinsiy organida parazitlik qilib yashasa егкак jinsli organizm rivojlanadi.

• Jinsni aniqlashning epigam xilida jins shakllanishi tashqi muhit omillariga bog‘liq bo‘ladi. 0 ‘rta Yer dengizi va Atlantika okeanida tarqalgan chuvalchang Bonella viridisni urug‘langan tuxum hujayrasidan endigina rivojlangan lichinka mustaqil, ya'ni toshlarga yopishib hayot kechirsa urg‘ochi jinsni, aksincha u urg‘ochi organizmning ayrisimon xartumchasiga yopishib, so‘ngra shu orqali uning jinsiy organida parazitlik qilib yashasa егкак jinsli organizm rivojlanadi.

Jinsni aniqlashning singam xilida jins urug`lanish davrida ma`lum bo`ladi. Bunda jinsni asosan jinsiy xromosomalar belgilaydi.

Jinsni aniqlashning singam xilida jins urug`lanish davrida ma`lum bo`ladi. Bunda jinsni asosan jinsiy xromosomalar belgilaydi.

Jinsni belgilashda xromosomalar va genlarning roli

Jinsni belgilashda xromosomalar va genlarning roli

Mendel o‘z tajribalarida jins organizmdagi boshqa belgilar singari irsiylanadi degan fikrni ilgari surgan. Ma`lumki, monoduragaylarda tahliliy chatishtirish olib borilsa kelgusi avlodda 1:1 nisbat ya’ni, Aa x aa —> Aa:aa kuzatiladi. Ayrim jinsli hayvon va o‘simlik turlarida erkak va urg‘ochi individlarning miqdoriy nisbati deyarli o‘zaro teng. Buni quyida keltirilgan ma`lumotlardan bilish mumkin.

Turli hayvon va o‘simlik turlarida егкак jinsiga mansub organizmlar miqdori:

Shunga asoslanib chatishtirishda qatnashgan ota-onaning biri gomozigota, ikkinchisi geterozigota bo‘lishi кеrак degan xulosaga kelish mumkin. Mazkur xulosani to‘g‘ri ekanligi birinchi marotaba 1906-yili L.Donkaster krijovnik kapalagida, 1907-yili esa K Korrens qovoqdoshlar oilasiga kiruvchi ikki uyli, bir jinsli o‘simliklar tarvuzpalak hamda Abu Jahil tarvuzlarini o‘zaro chatishtirish natijasida olingan duragay o‘simliklarda kuzatdi.