6-Ma’ruza Mavzu: Tarmoq protokollari Reja: tcp/ip protokollar steki tcp/ip tarmoqlarida manzillash

Tarmoqlararo muloqot protokollari. 
TCP/IP steki o’zaro ta’sirga ega bo’lgan ISO/OSI ochiq tizimidan oldin ishlab chiqilgan. Shunday bo’lsa ham u ko’p sathli strukturaga ega.
TCP/IP protokollari 4 ta sathga bo’linadi.
IV sath eng pastki sath hisoblanadi. U OSI fizik va kanal sathiga mos tushadi. TCP/IP protokolida bu sath belgilanmaydi, lekin barcha ma’lum fizik va kanal sathdagi standartlarni (lokal tarmoq uchun bu Ethernet, Token-Ring, FDDI, Fast Ethernet, 100VG-AnyLan, global tarmoq uchun — SLIP va PPP «nuqta-nuqta» birlashish protokollari, X.25, frame relay kommutatsiya bilan hududiy tarmoq protokollari) qo’llab-quvvatlaydi. Odatda lokal yoki global tarmoqda yangi texnologiya paydo bo’lsa, ularni zudlik bilan TCP/IP ga RFC ishlab chiqaruvchilari tomonidan qo’shib boriladi.
III sath — bu tarmoqlararo aloqa sathi. Bunda lokal tarmoq, hududiy tarmoq, maxsus aloqa tarmog’i va shunga o’xshash tarmoqlarning har xil transport texnologiyasida foydalangan holda paketlarni uzatish bilan shug’ullanadi.
Stekda tarmoq sathining asosiy protokoli sifatida (OSI modeli terminida) IP protokolidan foydalaniladi. Bu protokol boshidan murakkab tarmoq tarkibida paketlarni uzatishga mo’ljallangan. Shuning uchun ham IP protokoli murakkab topologiyali tarmoqlardan yaxshi ishlaydi. IP protokoli deytogrammali protokol hisoblanadi, ya’ni paketlarni belgilangan joyga ishonchli yetkazilib borishiga javob bera olmaydi, lekin harakat qiladi.
II sath — asosiy sath hisoblanadi. Bu sathda jo’natmalarni boshqarish protokoli TCP (Transmission Control Protocol) va foydalanuvchining deytogrammali protokoli UDP (User Datagram Protocol) boshqariladi. TCP protokoli masofadagi amaliy jarayonlar o’rtasida virtual bog’lanish hisobiga xabarlarni ishonchli uzatilishini ta’minlaydi. UDP protokoli amaliy paketlarni deytogramma usulida IP singari uzatilishini ta’minlaydi.
I sath — amaliy deb nomlanadi. Uzoq vaqt davomida turli hil o’lkalarda, tashkilotlarda TCP/IP stekidan foydalanish protokollar soni ortishiga va amaliy sathli xizmatlarni.