6 Маъруза Рискни сифат ва миқдор кўрсаткичини баҳолаш

6.2-жадвал. Ахборот хавфсизлигининг турли соҳаларидаги заифликлар рўйхати.

Заифлик	Таҳдид, эксплуатация риски
Хавфсизлик ҳақида маълумоти йўқлиги	Фойдаланувчи хатоликлари
Ишдан бўшатилганда фойдаланиш ҳуқуқларини бекор қилмаслик	Рухсатсиз фойдаланиш
Фойдаланиш ҳуқуқларини таҳлил ва назорат қилмаслик	Фойдаланувчилар томонидан рухсатсиз фойдаланиш
Назоратсиз нусха кўчириш	Ўғрилик
Дастурий таъминотни назоратсиз юклаб олиш ва фойдаланиш	Зарарли дастурий таъминот
Вазифаларни бўлиб бермаслик	Суиистеъмол қилинишb
Ахборот ҳужжатларини ҳимоясиз сақлаш	Ўғрилик

6.3- жадвал. Сифат бўйича баҳолашни миқдорий баҳога ўтказиш шкаласи

Заифликлар
Сифат бўйича баҳолаш	Миқдорий(сонли) баҳолаш
Заифликнинг критик даражаси	10
Юқори даражали заифлик	9
Ўрта даражадали заифлик	6-8
Паст даражали заифлик	3-5
Аҳамиятсиз заифлик	1-2

Активни сифат бўйича баҳолашда дастлабки хавфсизлик даражаси қуйидагича аниқланади:

• 
  агар активларнинг камида 70 фоизи "юқори" даражага тўғри келса, "д1" деб белгиланади ва актив юқори даражадаги бошланғич хавфсизликка эга деб ҳисобланади;
  
• 
  агар актив 1-банд шартлари бажарилмаса ва унинг курсаткичларининг камида 70% и "ўртача" дан паст бўлмаган даражага тўғри келса, "д2" деб белгиланади ва актив бошланғич хавфсизликнинг ўрта даражага эга деб ҳисобланади;
  
• 
  Агар активлар 1 ва 2 -бандлар бўйича шартлар бажарилмаса, яъни 70% дан кам кўрсаткичлар "ўртача" дан паст даражага тўғри келса, бошланғич хавфсизлиги паст даражадаги деб ҳисобланади;
  

Сўнгра, баҳолаш матрицаси тузилади, бунда "+" ёки "-" белгиларининг ўрнига сонли балл қўйилади.
«+» = 1 (ижобий муҳокама, ҳақиқат)
«-» = 0 (салбий муҳокама, ёлғон)
6.4- жадвал. Ташкилот активларининг ҳимоя даражасини баҳолаш матрицаси

Қийматга эга актив – дастурий таъминот	Ташкилотдаги активларни ҳимоя қилиш даражаси
	)	( )	)
( )
( )
( )
…	….	….	…
( )

Баҳолаш матрицаси асосида ҳисоблар қуйидаги формулалар бўйича амалга оширилади:

; (1)
; (2)
; (3)
; (4)
Кейинчалик, Д1, Д2, Д3 кўрсаткичларини баҳолаймиз

• 
  Д1> 70 бўлса, у ҳолда актив юқори даражадаги бошланғич хавфсизликка эга ҳисобланади;
  
• 
  Агар Д1 <70 бўлса, у ҳолда Д1 + Д2 қийматини ҳисоблаш керак.
  
• 
  Агар Д1 +Д2> 70 бўлса, у ҳолда актив бошланғич хавфсизликнинг ўртача даражасига эга ҳисобланади;
  
• 
  Агар Д1 + Д2 <70 бўлса, у ҳолда активнинг бошланғич хавфсизлиги паст даражада деб ҳисобланади;
  

Шундай қилиб, формулалар ва муҳокамадан фойдаланиб, биз ташкилотнинг қийматга эга активини дастлабки ҳимоя даражасини сифат бўйича баҳолаймиз.
Миқдорий баҳолашда, дастлабки хавфсизлик даражаси қуйидагича аниқланади:

• 
  кийматли активнинг дастлабки хавфсизлик даражасини сифат бўйича баҳолаш амалга оширилади;
  
• 
  кейин, маълум бир рейтинг шкаласи ёрдамида сифат баҳоси миқдорийга ўтказилади. Ушбу жадвал ёрдамида ҳар бир бошланғич хавфсизлик даражасига рақамли коэффициент берилади ва уни "Д" деб белгилаймиз.