6-ma’ruza. Takrorlanuvchi jarayonlar va ularni dasturlash. Parametr bo’yicha takrorlash operatorlari. Shart oldi takrorlanuvchi jarayonlarni dasturlash. Shart so’ng takrorlanuvchi jarayonlarni dasturlash. Reja

Operator1
for (ifodani initsializatsiyalash;
tekshiriluvchi ifoda;
ifodani yangilash;)
operator2
operator3


1-rasm. for siklining blok-sxemasi
Sikl qadamini o'zgartirish. Hozirgacha sikl misollarida sikl hisoblagichi har qadamda bittadan ko'paytirildi yoki kamaytirildi. Buni yangilash ifodasini o'zgartirish orqali o'zgartirish mumkin. Masalan, quyidagi dastur sikl hisoblagichini foydalanuvchi kiritgan qadam miqdoriga ko'paytiradi. Yangilash ifodasi sifatida i++ dan foydalanish o'rniga u i = i + by ifodasini ishlatadi, bu erda foydalanuvchi tanlagan sikl bosqichi bo’ladi.

#include

using namespace std;
int main()
{
cout << "Butun son kiriting: ";
int by;
cin >> by;
cout << "O’sish qadami " << by;
for (int i = 0; i < 100; i = i + by)
cout << i << endl;
return 0;
}


Shart oldi takrorlanuvchi jarayonlarni dasturlash. While sikli.

While sikli – bu initsializatsiyalash va yangilash qismlari olib tashlangan for siklidir; unda faqat tekshiriluvchi ifoda va tanasi mavjud:

while (shart)

tana

Dastur avval qavs ichidagi shart ifodasini baholaydi. Agar ifoda rost bo'lsa, dastur sikl tanasida joylashgan bayonotni (yoki bayonotlarni) bajaradi. For siklida bo'lgani kabi, tanasi bitta ifodadan yoki figurali qavslar bilan aniqlangan blokdan iborat. Tananing bajarilishi tugagandan so'ng, dastur shartga qaytadi va uni qayta baholaydi. Agar shart nolga teng bo'lsa, dastur tanani yana bajaradi. Shart va bajarishning ushbu sikli shart holati yolg’on bo’lguncha davom etadi (2-rasm). Agar oxir-oqibat sikldan chiqmoqchi bo'lsak, unda siklning tanasida sinov holatining ifodasiga ta'sir qiladigan narsa bo'lishi kerakligi aniq. Masalan, sikl shart holatida ishlatiladigan o'zgaruvchining qiymatini oshirishi yoki klaviaturadan kiritilgan yangi qiymatni o'qishi mumkin. For sikli singari, while sikli ham shartli sikl hisoblanadi. Ya'ni, agar berilgan shart dastlabki holatda "false" deb baholansa, u holda dastur hech qachon sikl tanasini bajarmaydi.