Operatsiya
|
O’tishlar
|
Operatsiya va o’tishlar mazmuni
|
Dastgoh
|
Moslama
|
Asos
|
Asboblar
|
kesuvchi
|
O’lchov
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
I
|
I
|
Jilvirlash
1-ulchamni ushlagan xolda B-yuzani jilvirlash
|
Yassi jilvirlash dastgoxi
|
Magnit plita
|
A-
kora yuza
|
Doiraviy jilvir tosh PP500X10 0X305
GOST 2424-80
|
SHtangens sirkul’ SHs-T- 125-01-03
GOST 166-82
|
II
|
I
|
Jilvirlash
2-ulchamni ushlagan xolda A-yuzani jilvirlash
|
Yassi jilvirlash dastgoxi
|
Magnit plita
|
V-
toza yuza
|
Doiraviy jilvir tosh PP500X10 0X305
GOST 2424-80
|
SHtangens sirkul’ SHs-T- 125-01-03 GOST
166-82
|
III
|
I
|
Jilvirlash
6-ulchamni ushlagan xolda V-yuzani jilvirlash
|
Yassi jilvirlash dastgoxi
|
Magnit plita
|
A-
toza yuza
|
Doiraviy jilvir tosh PP500X10 0X305
GOST 2424-80
|
SHtangens sirkul’ SHs-T- 125-01-03
GOST 166-82
|
IV
|
I
|
Jilvirlash
10-ulchamni ushlagan xolda A- yuzani jilvirlash
|
Yassi jilvirlash dastgoxi
|
Magnit plita
|
V-
toza yuza
|
Doiraviy jilvir tosh PP500X10 0X305
GOST 2424-80
|
SHtangens sirkul’ SHs-T- 125-01-03 GOST
166-82
|
V
|
I
|
Jilvirlash
12-13-ulchamni ushlagan xoldaL-K- yuzani jilvirlash
|
Yassi jilvirlash dastgoxi
|
Maxsus tiski
|
Lapk a yuza lari
|
Doiraviy jilvir tosh PP500X10 0X305
GOST 2424-80
|
SHtangens sirkul’ SHs-T- 125-01-03 GOST
166-82
|
VI
|
I
|
Frezalash
15-16-ulchamni ushlagan xolda G- yuzani frezalash
|
Vertikal frezalash dastgoxi
|
Maxsus tiski
|
Lapk a yuza lari
|
YOnli freza 2910-
0216AVK8 GOST 9304-96
|
SHtangens sirkul’ SHs-T- 125-01-03
GOST 166-82
|
VII
|
I
|
Parmalash
G-yuzadan 47-50 ulchamni ushlagan xolda parmalash
|
Vertikal parmalash
|
Kondukto r
|
Lapk a yuza lari
|
Parma 2300-0187 GOST 10902-77
|
SHtangen sserkul SHs-T- 125-01-03 GOST
166-82
|
VIII
|
I
|
Parmalash 48-49 ulchamni ushlagan xolda
parmalash
|
Vertikal parmalash
|
Kondukto r
|
Lapk a yuza lari
|
Parma 2300-0187 GOST 10902-77
|
SHtangens serkul SHs-T- 125-01-03
GOST 166-82
|
IX
|
I
|
Zenkerlash
G-yuzadan 51-52 ulchamni ushlagan
xolda zenkerlash
|
Vertikal parmalash
|
Maxsus tiski
|
Lapk a yuza
lari
|
Zenker 2353-0123 GOST
14953-80
|
Faska ulchagich
|
X
|
I
|
Jilvirlash 36-37-38-39
ulchamni ushlagan xolda arikchani jilvirlash
|
Charxlash dastgoxi
|
Maxsus tiski
|
Lapk a yuza lari
|
Doiraviy jilvir tosh PP500X10 0X305
GOST 2424-80
|
SHablon
|
XI
|
I
|
Jilvirlash 22-ulchamni
ushlagan xolda M- yuzani jilvirlash
|
Yassi jilvirlash dastgoxi
|
Magnit plita
|
D-
toza yuza
|
Doiraviy jilvir tosh PP500X10 0X305
|
SHtangens serkul SHs-T- 125-01-03 GOST
166-82
|
XII
|
I
|
Jilvirlash 23-ulchamni
ushlagan xolda D- yuzani jilvirlash
|
Yassi jilvirlash dastgoxi
|
Magnit plita
|
M-
toza yuza
|
Doiraviy jilvir tosh PP500X10 0X305
GOST 2424-80
|
SHtangens serkul
SHs-T- 125-01-03
GOST 166-82
|
XIII
|
I
|
Jilvirlash
25-26-ulchamni ushlagan xolda kiya S-yuzani jilvirlash
|
Yassi jilvirlash dastgoxi
|
Magnit plita
|
D-
toza yuza
|
Doiraviy
jilvir tosh PP500X10 0X305
GOST 2424-80
|
SHtangens
serkul SHs-T- 125-01-03
GOST 166-82
|
XIV
|
I
|
Jilvirlash
27-28-ulchamni ushlagan xolda kiya B-yuzani jilvirlash
|
Yassi jilvirlash dastgoxi
|
Magnit plita
|
M-
toza yuza
|
Doiraviy jilvir tosh PP500X10 0X305
GOST 2424-80
|
SHtangens serkul SHs-T- 125-01-03
GOST 166-82
|
XV
|
I
|
Jilvirlash
30-31-ulchamni ushlagan xolda K- yuzani jilvirlash
|
Yassi jilvirlash dastgoxi
|
Maxsus tiski
|
Kaft chala r
|
Doiraviy jilvir tosh PP500X10 0X305
|
SHtangens serkul SHs-T- 125-01-03 GOST
166-82
|
XVI
|
I
|
Jilvirlash
33-34-ulchamni ushlagan xolda E- yuzani jilvirlash
|
Yassi jilvirlash dastgoxi
|
Maxsus tiski
|
Kaft chala r
|
Doiraviy jilvir tosh PP500X10 0X305
GOST 2424-80
|
SHtangens serkul SHs-T- 125-01-03
GOST 166-82
|
XVI I
|
I
|
Jilvirlash 18-ulchamni ushlagan xolda
shakldor yuzani jilvirlash
|
Maxsus dastgox
|
Maxsus tiski
|
Kaft chala r
|
Doiraviy jilvir tosh PP500X10 0X305
GOST 2424-80
|
SHablon
|
XVIII
|
I
|
Jilvirlash 20-ulchamni ushlagan xolda
shakldor yuzani jilvirlash
|
Maxsus dastgox
|
Jilvirlash 20-
ulchamni ushlagan xolda yuzani
jilvirlash
|
Kaft chala r
|
Doiraviy jilvir tosh PP500X10 0X305
GOST 2424-80
|
SHablon
|
Jin kolosnigi murakkab shaklga ega bo’lganligi, uni ishchi qismlari yuza va shakliga, o’lcham aniqliklariga yuqori talablar qo’yilishi sababli, bunday talablarni bajarish uchun kolosnikka mexanik ishlov berish texnologik jarayoni xam ko’plab turli xil operasiyalardan, asosan jilvirlash operasiyalaridan tashkil topgan, buni keltirilgan texnologik jarayon taxlilidan ko’rish mumkin.
Arrali jin kolosnikalardan olingan detal uchun texnologik jarayonni, xamda bir yoki ikki operasiya va o’tishlar uchun tanlangan kesuv asbobi va o’lchov asbob ishlov berish eskizlari quyidagi sxemalarda keltirilgan (6-rasm).
5-rasm. Jin kolosnikalrini mexanik ishlov berish sxemasi
Og’irlikni xosil qilishdan maqsad kolosnikni yuqori qismida oraliqni biroz kengaytirish bilan jinlashda tolani ishchi qismda tiqilib qolishini oldini olishdir. Pastki qismda esa kolosniklarni oraliqlarini kengayishi arrani kolosnikka tegishini olidi olinadi.
Xozirgi kunda kolosnikli panjaralarni konstruktsiyalarlini va texnologiyasini kamchilligi:
Kolosnik tayyorlanmalarni tayyorlash texnologiyasi kolosnikli panjaralarni konstruktsiyalariga qo’yilgan talabni qoniqtirmaydi.
Quyish jarayonida sezilarli qiyshayish xosil bo’lib, qaysiki mexanik ishlov berish yo’li bilan xam to’g’rilab bo’lmaydi.
Ishchi qismni oqartirish chuqurligi bir xil xosil buladi.
SHuning uchun ba’zi kolosniklar quyishdan keyin yaroqsiz bo’lib, qaytadan quyishga yuboriladi. Bundan qutilish uchun quyidagi imkoniyatlar qidirilgan: kolosniklarni kokil usuli bilan quyish, bunda katta ichki kuchlanishlar xosil bo’lishi oqibatida kolosniklar mexanik ishlov berishda yoki yig’ishda singan.
Alyuminiy qotishmasidan yuqori bosim quyma kolosnik tayyorlangan. Lekin ular tolani ko’rinish sifatiga yomon ta’sir etib, paxtani kolosnikni ishchi qismi bilan o’zaro ta’sirida alyuminni uzluksiz oksidianishi oqibatida tolani bog’liq rangga bo’yalishiga sabab bo’lgan.
Mexanik ishlov berishda egri chiziqli radiusni aniq xosil qilish juda qiyin bo’lib, ruxsat etilgan 0,5mm o’rniga 0,7 mm dan 1,5mm oraliqda xosil bo’ladi. Ishchi qismni enini ruxsat etilgan ijozat oralig’i 40-45% kolosniklarda xosil bo’ladi. Kolosniklar orasidagi tirqish faqatgina 35-40% ijozat oralig’ida bo’ladi. Bunga sabab kolosniklar konstruktsiyalarini mukammal emasligi, tayyorlash va yig’ish ishlarini aniqligi pastligidir.
Ekspulatatsiya qilish jarayonida ishchi qismning yon tomonlarini tirqishlarini edirilishi kattalashadi. 3-4 oylik ekspuluatatsiya qilishdan keyin kolosnikli panjaralarda 70-80% tirqishlar ruxsat etilgan ijozatlardan chiqib ketadi.
YUqorida qayd qilingan kamchiliklar kolosnikli panjarani konstruktsiyasini texnologiyasini o’ta past darajadaligini ko’rsatadi. Xozirgi kunda bir qator yangi konstruktsiyalar tavsiya etilgan. Ishchi qismi almashtiriladigan kolosniklar, bunda metallokeramikali plastinka o’rnatish mumkin. Linter kolosniklarni tayyorlash texnologik jarayoni ommaviy ishlab chiqarish turidagi texnologik jarayon ko’rinishida tuziladi (10.3- jadval).
Bular ichida keyinchalik qo’llanilishi mumkin shtamplash yoki shakllantirish yo’li bilan olinadigan po’latli kolosniklardir (10.7-rasm).
6-rasm. Linter kolosnigini ishchi chizmasi
3-jadval
Linter kolosniklarini tayyorlash texnologik jarayoni
Operatsiya
|
O’tishlar
|
Operatsiya va o’tishlar mazmuni
|
Dastgoh
|
Moslam a
|
Asos
|
Asboblar
|
kesuvchi
|
O’lchov
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
I
|
I
|
Jilvirlash 16-ulchamni
ushlagan xolda B- yuzani jilvirlash
|
Yassi jilvirlash dastgoxi
|
Magnit plita
|
A-
kora yuza
|
Doiraviy jilvir tosh PP500X10 0X305
GOST 2424-80
|
SHtangens sirkul’ SHs-T- 125-01-03
GOST 166-82
|
II
|
I
|
Jilvirlash 16-ulchamni
ushlagan xolda A- yuzani jilvirlash
|
Yassi jilvirlash dastgoxi
|
Magnit plita
|
V-
toza yuza
|
Doiraviy jilvir tosh PP500X10 0X305
GOST 2424-80
|
SHtangens sirkul’ SHs-T- 125-01-03 GOST
166-82
|
III
|
I
|
Jilvirlash R241.5, R258, R128
va 16-ulchamni ushlagan xolda V- yuzani jilvirlash
|
Yassi jilvirlash dastgoxi
|
Magnit plita
|
A-
toza yuza
|
Doiraviy jilvir tosh PP500X10 0X305
GOST 2424-80
|
SHtangens sirkul’ SHs-T- 125-01-03 GOST 166-82
|
IV
|
I
|
Jilvirlash 10-ulchamni
ushlagan xolda A- yuzani jilvirlash
|
Yassi jilvirlash dastgoxi
|
Magnit plita
|
V-
toza yuza
|
Doiraviy jilvir tosh PP500X10 0X305
GOST 2424-80
|
SHtangens sirkul’ SHs-T- 125-01-03 GOST
166-82
|
V
|
I
|
Frezalash 343-ulchamni
ushlagan xolda K- yuzani frezalash
|
Vertikal frezalash dastgoxi
|
Maxsus tiski
|
Lapka yuzal ari
|
YOnli freza 2910-
0216AVK8 GOST 9304-96
|
SHtangens sirkul’ SHs-T- 125-01-03
GOST 166-82
|
VI
|
I
|
Frezalash 17,1-ulchamni
ushlagan xolda G- yuzani frezalash
|
Vertikal frezalash dastgoxi
|
Maxsus tiski
|
Lapka yuzal ari
|
YOnli freza 2910-
0216AVK8 GOST 9304-96
|
SHtangens sirkul’ SHs-T- 125-01-03 GOST
166-82
|
VII
|
I
|
Frezalash 8+0,5 -ulchamni ushlagan xolda G- yuzani frezalash
|
Vertikal frezalash dastgoxi
|
Maxsus tiski
|
Lapka yuzal ari
|
YOnli freza 2910-
0216AVK8 GOST 9304-96
|
SHtangens sirkul’ SHs-T- 125-01-03
GOST 166-82
|
VIII
|
I
|
Jilvirlash 21,36, 4.37 ulchamni ushlagan xolda orqa
yuzasini jilvirlash
|
Charxlash dastgoxi
|
Maxsus tiski
|
Lapka yuzal ari
|
Doiraviy jilvir tosh PP500X10 0X305
GOST 2424-80
|
SHablon
|
IX
|
I
|
Jilvirlash R124, 32.06-
ulchamni ushlagan xolda orqa yuzasini jilvirlash
|
Charxlash dastgoxi
|
Maxsus tiski
|
Lapka yuzal ari
|
Doiraviy jilvir tosh PP500X10 0X305
GOST 2424-80
|
SHablon
|
X
|
I
|
Jilvirlash
5.72 ulchamni ushlagan xolda ikkinchi yon
tomonini jilvirlash
|
Charxlash dastgoxi
|
Maxsus tiski
|
Lapka yuzal ari
|
Doiraviy
jilvir tosh PP500X10 0X305
GOST 2424-80
|
SHablon
|
XI
|
I
|
Jilvirlash 22-ulchamni
ushlagan xolda M- yuzani jilvirlash
|
Yassi jilvirlash dastgoxi
|
Magnit plita
|
D-
toza yuza
|
Doiraviy jilvir tosh PP500X10 0X305
|
SHtangens serkul SHs-T- 125-01-03 GOST
166-82
|
Keltirilgan linter kolosnigini tayyorlash texnologik jarayoni taxlili shuni ko’rasatadiki, u jin kolosnigini tayyorlash texnologik jarayoniga o’xshash, bu erda xam asosan jilvirlash operasiyalaridan foydalaniladi.
Linter kolosnigini tayyorlash texnologik jarayon asosida ishlab chiqilgan ishlov berish eskizlari 7-rasmda keltirilgan.
7-rasm. Linter kolosnikalrini mexanik ishlov berish sxemalari
Do'stlaringiz bilan baham: |