6-mavzu. KorporatiV strategiyaning resursga yo'llangan nazariyasi

Resurslarga asoslangan iqtisodiyotning paydo bo'lishi
Tovar ishlab chiqarish va sanoat inqilobi rivojlanishi bilan bugungi kunda klassik siyosiy iqtisod deb ataladigan birinchi fundamental iqtisodiy asarlar paydo bo'ldi. O'sha davrga to'g'ri keladigan vakilliklar, masalan, bozorning ko'rinmas qo'li, zamonaviy sharoitda rivojlangan mamlakatlar iqtisodiyotining hukmron bo'lgan haqiqatlariga mos kelmaydi[4]. Bugungi kunda iqtisodiyotni davlat boshqaruvida ustunlik qilgan holda institutsional kontseptsiya ishlab chiqilmoqda, bunda davlatning iqtisodiyotga aralashuvi mamnuniyat bilan qabul qilinadi va boshqaruv normalari va boshqaruv institutlariga muhim o'rin beriladi. A.Smit davrida bozorning ko'rinmas qo'liga ishora qilish o'rinli tuyulardi, chunki spontan rivojlanishga qarshi turish uchun yetarlicha logistika, marketing imkoniyatlari yo'q edi. Bugungi kunda, insoniyat axborot to'plash va tahlil qilish uchun global vositalarni ishlab chiqqanda, strategik boshqaruv va rivojlanish nafaqat mumkin, balki afzalroq bo'ladi.[4]
Ikkinchi Jahon urushidan keyin AQSh hukumati milliy iqtisodiyotni rivojlantirishdan juda xavotirda edi, chunki harbiy sanoat endi bir xil miqdordagi mehnatni talab qilmadi, bundan tashqari, frontdan qaytgan askarlar ham ishga muhtoj edi.
1953 yilda Prezident Eyzenxauerning Iqtisodiyot bo'yicha kengashi rahbari Artur Berns shunday dedi:
Amerika iqtisodiyotining yakuniy maqsadi ko'proq iste'mol tovarlarini ishlab chiqarishdir.
Va keyin iqtisodchi va chakana tahlilchi Viktor Lebov 1955 yilda iste'molni oshirish kontseptsiyasini taklif qildi:
Bizning nihoyatda samarali iqtisodiyotimiz... biz iste'molni hayot tarziga aylantirishimizni, tovarlarni sotib olish va foydalanishni marosimlarga aylantirishimizni, iste'molda ma'naviy qoniqish, nafsimizni qondirishni talab qiladi. Biz narsalarni iste'mol qilishimiz, ularni yoqishimiz, almashtirishimiz va ularni tobora ortib borayotgan darajada tashlashimiz kerak.
- Chakana savdo jurnali, 1955 yil bahori [5]
Ushbu kontseptsiya ikki omil - "rejalashtirilgan eskirish" va "majburiy eskirish" tufayli amalga oshirildi. 1950-yillardagi sanoat dizayn jurnallari rejalashtirilgan eskirishni uzoq va ochiq muhokama qildi. Agar rejalashtirilgan eskirish texnik va texnologik xususiyatga ega bo'lsa, unda majburiy eskirish hukmronlik qiladigan moda va ommaviy madaniyat bilan izohlanadi.
Vaqt o'tishi va tabiatning tobora ortib borishi bilan insoniyat tobora ortib borayotgan ehtiyojlarning qarama-qarshiliklariga va biosferaning ularni yo'q qilmasdan ta'minlay olmasligiga duch keldi. Bu esa insoniyatni keyingi ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish jarayonida to'g'ridan-to'g'ri global ekologik halokat haqiqati oldiga qo'yadi[6]. Bu masalalar BMT hujjatlarida batafsil aks ettirilgan[7]. YUNESKO tomonidan e'tirof etilgan Yer Xartiyasi ham ushbu masalalar bo'yicha e'tiborga molik xalqaro hujjat bo'lib, u Xartiya mazmunini o'z tamoyillari va maqsadlari bilan to'liq belgilaydi.