6-mavzu: qishloq xo’jaligi infratuzilmasining turlari va ahamiyati

 

Investitsiyalardan foydalanish samaradorligiga baho berishda quyidagi ko‘rsatkichlardan ham foydalaniladi:

a) investitsiyalarning mutlaq iqtisodiy samaradorligi koeffitsiyenti. Uning darajasi sarflangan investitsiyalar natijasida yalpi ichki mahsulotning o‘sgan summasini shu o‘sishni ta’minlagan investitsiya summasiga nisbati bilan aniqlanadi. Bunda quyidagi formuladan foydalanish mumkin:

Bunda: Si – investitsiyalarning mutlaq iqtisodiy samaradorlik koeffitsiyenti;

YaIMo‘ – ma’lum bir davr ichida yalpi ichki mahsulotning o‘sgan summasi, so‘mda. Bunda qishloq xo‘jaligida yalpi daromadning o‘sgan summasi ham olinishi mumkin;

Is – sarflangan investitsiya summasi.

b) sarflangan investitsiyaning samaradorligi. Uni aniqlash uchun investitsiya sarflanishi natijasida sof foydaning o‘sgan summasini shu o‘sishni ta’minlagan investitsiya summasiga taqsimlanadi. Bunda quyidagi formuladan foydalanish mumkin:

Bunda: SFo‘ – investitsiyani amalga oshirish natijasida

sof foydaning o‘sgan summasi;

O‘TIS - foydaning o‘sishini ta’minlagan

investitsiya summasi.

d) investitsiya sarflanishi natijasida xarajatlarning tejalishi. Qishloq xo‘jaligida sarflangan investitsiyalar ishlab chiqarish xarajatlarini kamaytirish orqali mahsulot yetishtirish uchun qilingan o‘rtacha xarajatlar (mahsulot tannarxi)ni kamaytirishda ham muhim ahamiyatga ega. Ushbu holatga baho berishda ularning iqtisodiy samaradorlik darajasi tejalgan mablag‘ qiymatini sarflangan investitsiya summasiga taqsimlab ham aniqlanadi. U quyidagi tenglik yordamida aniqlanishi mumkin:

Bunda: T1­ – investitsiya sarflanishidan oldingi tannarx summasi, ming so‘mda;

T2 – investitsiya sarflanganidan keyingi tannarx summasi, ming so‘mda.

e) sarflangan investitsiyaning kelajakda keltiradigan foydasi. Bu ko‘rsatkich quyidagi formula orqali aniqlanadi:

Fk=So(1+i/100)t

Bu yerda: Fk – investitsiyaning kelajakdagi foydasi;