61. O’zbekiston respublikasining banklar va banklar faoliyati to’g’risidagi qonuni va uning mazmuni

67. Banklarning o’z pul mablag’larining tashkil topishi
Banklarning o’z mablag’lariga bankning ustav kapitali, rezerv kapitali,
maxsus fondlar, moddiy rag’batlantirish fondi, boshqa har xil tashkil qilingan fondlar va taqsimlanmagan foydasi kiradi. Amaliyotda bank passivlarining 20 foizi banklarning o’z mablag’lariga to’g’ri keladi.
Banklarning o’z mablag’lari ichida asosiy o’rinni bankning o’z kapitali
egallaydi. Bankning o’z kapitali tarkibiga biz yuqorida keltirib o’tgan kapitalning bir qismi, yani ustav kapital, risklarni qoplash uchun tashkil qilingan rezerv fond,
taqsimlanmagan foyda kiradi. Banklarning o’z kapitali bank kreditorlarining
manfaatini himoya qilish, bank faoliyatining barqarorligini ta’minlash, bank
faoliyatini boshqarish kabi funktsiyalarni bajaradi.

68. Naqd pul aylanmasi va uning xususiyatlari
Нақд пул айланмаси бу пулларнинг нақд кўринишидаги ҳаракатларининг йиғиндисидир.
Нақд пул айланмаси – бу нақд пулларнинг доиравий айланишининг доимий равишда такрорланишидир.
Нақд пул айланмаси бу пул маблағларининг нақд кўринишидаги айланмасидир. Тараққий этган мамлакатларда нақдсиз пул айланмаларини юксак даражада ривожланганлиги, нақд пулларга бўлган талабни кескин пасайишига олиб келди. АҚШ ва Японияда пластик карточкаларга асосланган тўловлар ривожланган. Европада пластик карточкалар ва пуллик чекларга асосланган тўловлар ривожланган.
Тўловлар маълум кетма-кетликда амалга оширилади. Халқаро амалиётда пуллик тўловларни амалга оширишнинг 2 хил кетма-кетлиги мавжуд:

1. 
   Календар кетмакетлик.
   
2. 
   Мақсадли кетмакетлик.
   

Календар кетма – кетликда қайси қарздорлик олдин пайдо бўлган бўлса, ўша тўланади. Бу кетма-кетлик тараққий этган мамлакатларда қўлланилади.
Мақсадли кетма-кетликда тўловлар олдиндан белгиланган мақсадларга қараб тўланади. Бу кетма-кетлик ривожланаётган давлатларда, шу жумладан Ўзбекистон Республикасида қўлланилади.
Ҳар қандай пуллик тўловлар пул айланмасида иштирок этувчи субектларининг жорий ҳисоб рақамларидаги пул маблағлари ҳисобига тўланади. Жорий ҳисоб рақамлар АҚШ банк амалиётида трансаксион депозит ҳисоб рақанлари, Германияда жиро ҳисоб рақамлари, Россияда “депозити до востребование” дейилади. Франсияда жорий ҳисоб рақами дейилади, Ўзбекистонда талаб қилиб олинадиган депозит ҳисоб рақамлари дейилади.
Ҳар қандай пуллик тўловлар пул айланмада иштирок этувчи субектларнинг
Нақд пул айланмаси муомалага 2 канал орқали чиқади:
Марказий Банкнинг захира вакиллик тизими орқали (Тижорат банкларининг буюртмалари асосида).