65Ыё7333333333333333000 ta buxgalteriya O‘tkazmasi hisobvaraqlar rejasi bo‘yicha bog‘lanishlar* Muqaddima I bob. Buxgalteriya hisobi hisobvaraqlar rejasining umumiy tavsifi

Xodimlarning boshqa operatsiyalar bo‘yicha qarzini
hisobga oluvchi schotlarning (4700) bog‘lanishi

Mazkur guruh schotlari mehnatga haq to‘lash bo‘yicha va hisobdor shaxslar bilan hisob-kitoblardan tashqari, korxona xodimlari bilan barcha turdagi hisob-kitoblar to‘g‘risidagi axborotni umumlashtirish uchun mo‘ljallangan. Hisob quyidagi schotlarda amalga oshiriladi:

4710 "Kreditga sotilgan tovarlar bo‘yicha xodimlarning qarzi";
4720 "Berilgan qarzlar bo‘yicha xodimlarning qarzi";
4730 "Moddiy zararni qoplash bo‘yicha xodimlarning qarzi";
4790 "Xodimlarning boshqa qarzi".
Ushbu schotlarning debeti bo‘yicha xodimlarning boshqa operatsiyalar bo‘yicha debitorlik qarzining vujudga kelishi, kreditida - ushbu debitorlik qarzining qoplanishi aks ettiriladi.

T/r	Xo‘jalik operatsiyasining mazmuni	Bog‘lanuvchi schotlar			Yozuvlarni tasdiqlovchi hujjatlar
		debet	kredit
1	Korxonada ishlab chiqarilgan tayyor mahsulot xodimlarga kreditga sotilgan	4710	9010	Yukxat, hisobvaraq-faktura
2	Xodimlarga tovarlar kreditga sotilgan	4710	9020	Yukxat, hisobvaraq-faktura
3	Xodimlarga kreditga xizmatlar ko‘rsatilgan	4710	9030	Hisobvaraq-faktura, bajarilgan ishlar dalolatnomasi
4	Xodimlarning alohida toifasiga to‘lov muddati kechiktirilib, maxsus kiyim-bosh va poyabzal berilgan	4710	1080	Yukxat, tarqatish qaydnomasi
5	Xodimlarga kreditga sotilgan tovarlar uchun savdo tashkilotlariga pul mablag‘lari o‘tkazilgan	4710	5110	Bank schotlaridan ko‘chirmalar
6	Kreditga xarid qilingan tovarlar uchun xodimlardan kassaga kelib tushgan naqd pul to‘lovlarining navbatdagi summalari aks ettirilgan	5010	4710	Kirim kassa orderi
7	Kreditga xarid qilingan tovarlar uchun xodimlardan hisobraqamiga kelib tushgan naqd pul to‘lovlarining navbatdagi summalari aks ettirilgan	5110	4710	Hisob-kitob raqamidan bank ko‘chirmasi
8	Kreditga xarid qilingan tovarlar bo‘yicha umidsiz debitorlik qarzi dargumon qarzlar bo‘yicha rezerv hisobiga hisobdan chiqarilgan	4910	4710	Solishtirma dalolatnoma, Xo‘jalik sudining qarori
9	Kreditga xarid qilingan tovarlar bo‘yicha umidsiz debitorlik qarzi zararga hisobdan chiqarilgan	9430	4710	Solishtirma dalolatnoma, Xo‘jalik sudining qarori
10	Kreditga tovarlarni xarid qilgan xodimlarning qarzi uchun banklarning qisqa muddatli kreditlari olingan	4710	6810	Kredit shartnomasi
11	Kreditga tovarlarni xarid qilgan xodimlarning qarzi uchun banklarning uzoq muddatli kreditlari olingan	4710	7810	Kredit shartnomasi
12	Kreditga xarid qilingan tovarlar uchun xodimlar mehnat haqidan navbatdagi ushlab qolishlar aks ettirilgan	6710	4710	Schot-ma’lumotnoma
13	Banklarning krediti bo‘yicha qarzlar korxona xodimlari tomonidan qisman qoplanishi aks ettirilgan	6810, 7810	4710	Kredit shartnomasi
14	Xodimlarga berilgan qarz (naqd pul ko‘rinishida) summasi aks ettirilgan	4720	5010	Rahbariyatning qarori, chiqim kassa orderi
15	Xodimlarga taqdim etilgan qarz hisob-kitob schotidan berilgan	4720	5110	Rahbariyatning qarori, hisob-kitob schotidan bank ko‘chirmasi
16	Xodimlarga taqdim etilgan qarz maxsus schotdan berilgan	4720	5530	Rahbariyatning qarori, maxsus schotdan bank ko‘chirmasi
17	Xodimga berilgan qarz kassaga qaytarilgan	5010	4720	Kirim kassa orderi
18	Xodimga berilgan qarz hisob-kitob schotiga qaytarilgan	5110	4720	Hisob-kitob schotidan bank ko‘chirmasi
19	Xodimlarga berilgan qarz mehnat haqidan ushlab qolingan	6710	4720	Mehnat haqining hisob-kitob qaydnomasi
20	Xodimlarga dargumon qarzlar bo‘yicha rezerv hisobidan berilgan qarz bo‘yicha umidsiz debitorlik qarzi hisobdan chiqarilgan	4910	4720	Solishtirma dalolatnoma, Xo‘jalik sudining qarori
21	Xodimlarga berilgan qarz bo‘yicha umidsiz debitorlik qarzi zararga hisobdan chiqarilgan	9430	4720	Solishtirma dalolatnoma, Xo‘jalik sudining qarori
22	Yaroqsizlikdan yo‘qotishlar moddiy zarar yetkazishda aybdor bo‘lgan xodimlar hisobiga hisobdan chiqarilgan	4730	2610	Yaroqsizlik to‘g‘risida dalolatnoma
23	Kassada naqd pul kamomadi aks ettirilgan:			Kassani inventarlash dalolatnomasi
	- kamomad summasiga	5910	5010
	- kamomad moddiy javobgar shaxs hisobiga o‘tkazilgan	4730	5910
24	Pul hujjatlarining kamomadi aks ettirilgan	4730	5610	Inventarlash dalolatnomasi
25	Yo‘ldagi pul mablag‘lari kamomadi aks ettirilgan:			Bank schotlaridan ko‘chirmalar
	- kamomad summasiga	5910	5710
	- kamomad moddiy javobgar shaxs hisobiga o‘tkazilgan	4730	5910
26	Asosiy vositalar kamomadiga aybdor shaxslardan undirilishi lozim bo‘lgan summalar aks ettirilgan	4730	9210	Asosiy vositalarning chiqib ketishi to‘g‘risida dalolatnoma
27	Boshqa aktivlar kamomadiga aybdor shaxslardan undirilishi lozim bo‘lgan summalar aks ettirilgan	4730	9220	Boshqa aktivlarning chiqib ketishi to‘g‘risida dalolatnoma, inventarlash dalolatnomasi
28	Moddiy javobgar shaxs yoki boshqa xodim aybdor deb topilgan taqdirda, aktivlar kamomadining hisobdan chiqarilishi aks ettirilgan	4730	5910	Inventarlash dalolatnomasi
29	Tovar-moddiy qiymatliklar qabul qilinib kirim qilinganda, tabiiy kamayish me’yoridan ortiq bo‘lgan kamomadi va xodimning mehnat haqidan ushlab qolinishi aks ettirilgan	6710	4730	Yukxat, materiallarni qabul qilish dalolatnomasi
30	Yetishmayotgan asosiy vositani baholash natijasida, uning bozor qiymati (undirish summasi) daromad summasiga yetishmayotgan aktivning chiqib ketishidan ko‘rilgan zarar summasidan yuqori bo‘lgan taqdirda, kamomad aks ettirilgan	4730	9310	Inventarlash dalolatnomasi
31	Yetishmayotgan boshqa aktivlarni baholash natijasida, uning bozor qiymati (undirish summasi) daromad summasiga yetishmayotgan aktivning chiqib ketishidan ko‘rilgan zarar summasidan yuqori bo‘lgan taqdirda, kamomad aks ettirilgan	4730	9320	Inventarlash dalolatnomasi
32	Kapital qo‘yilmalarda yetishmayotgan va buzilgan qiymatlikning summasini, agar aybdor shaxslardan undirish rad etilgan taqdirda, kapital qo‘yilmalar bo‘yicha xarajatlarga olib borish aks ettirilgan	0810	4730	Xo‘jalik sudining qarori
33	Aybdor shaxslardan undirilgan kamomadlar kassaga kelib tushgan	5010	4730	Kirim kassa orderi
34	Aybdor shaxslardan undirilgan kamomadlar valyuta kassasiga kelib tushgan	5020	4730	Kirim kassa orderi
35	Aybdor shaxslardan undirilgan kamomadlar hisob-kitob schotiga kelib tushgan	5110	4730	Hisob-kitob schotidan bank ko‘chirmasi
36	Mas’ul shaxslar aybi bilan vujudga kelgan kamomadlar mehnat haqidan ushlab qolingan	6710	4730	Hisob-kitob to‘lov qaydnomasi
37	Aybdor shaxslardan undirish rad etilgan taqdirda, kamomadlar zararga hisobdan chiqarilgan	9430	4730	Rahbar buyrug‘i
38	Xodimlarning moddiy zararni qoplash bo‘yicha umidsiz debitorlik qarzi dargumon qarzlar bo‘yicha rezerv hisobiga hisobdan chiqarilgan	4910	4730	Solishtirma dalolatnoma, Xo‘jalik sudining qarori
39	Xodimlarning moddiy zararni qoplash bo‘yicha umidsiz debitorlik qarzi zararga hisobdan chiqarilgan	9430	4730	Solishtirma dalolatnoma, Xo‘jalik sudining qarori
40	Xodimlarga pul hujjatlari (yo‘llanmalar va hokazolar) berilgan	4790	5610	Kassa hisoboti
41	Aksiyaga obuna ishtirokchilariga mehnat haqi bo‘yicha qarzini kamaytirib o‘zaro hisoblashish amalga oshirilgan	6710	4790	Aksiyaga obuna qaydnomasi
42	Undirish sud tomonidan rad etilgan taqdirda, xodimlarning boshqa operatsiyalar bo‘yicha qarzi zararga hisobdan chiqarilgan	9430	4790	Xo‘jalik sudining qarori
43	Boshqa korxona va tashkilotlar bilan hisob-kitob qilish uchun hisobdor shaxslarga cheklangan chek daftarchalari berilgan	4220, 4230	4790	Chek daftarchalarini biriktirib qo‘yish to‘g‘risida buyruq
44	Cheklangan chek daftarchalarining ishlatilmagan qismi qaytarilgan	4790	4220, 4230	Bo‘nak hisoboti
45	Xodimlarning boshqa umidsiz debitorlik qarzi dargumon qarzlar bo‘yicha rezerv hisobiga hisobdan chiqarilgan	4910	4790	Solishtirma dalolatnoma, Xo‘jalik sudining qarori
46	Xodimlarning boshqa umidsiz debitorlik qarzi zararga hisobdan chiqarilgan	9430	4790	Solishtirma dalolatnoma, Xo‘jalik sudining qarori