7- ma’ruza. Kompyuter grafikasi va ularning turlari. Mavzu rejasi

Rastrning geometrik xarakteristikalari quyidagilardan iborat:
□ Ruxsat berilgan xatolik;
□ O'lcham;
□ Piksel shakli.
Rastrda ruxsat berilgan xatolik o'zaro qo shni (yonma-yon) joylashgan piksellar orasidagi masofa bilan xarakterlanadi. Ruxsat berilgan xatolik bir birlik uzunlikdagi piksellar soni bilan oichanadi. Eng ko‘p tarqalgan o‘lchov birligi boiib, dpi (dots per inch) xizmat qiladi. U bir dyuym (25,4 mm) uzunlikdagi piksellar soni.
Rastming o'lchami odatda gorizontal va vertikal o‘qlar bo‘yicha joylashgan piksellar soni bilan aniqlanadi. Shuni ta’kidlab aytish mumkinki, har ikki o‘qlar uchun bir xil qadamli (va ni, dpiX = dpiY) rastr kompyuter grafikasi uchun juda qulay. Bu ayniqsa grafik ob’yektlami chiqarish algoritmlari uchun qulay. Aks holda muammo paydo bo ladi.
Rastr piksellarini shakli tasvimi chiqarish qurilmasining xususiyatlari bilan aniqlanadi. Masalan, piksellar quy idagi shakllarda boiishi mumkin:
1. Kvadrat (y oki to‘g‘ri to‘rtburchak shaklidagi piksellar). Ular o‘lchami bo‘yicha rastr qadamiga teng (suvuq kristalli displevda);
2. Doira shaklidagi piksellar. Ular o‘lchami bo‘yicha rastr qadamiga teng boimasligi mumkin (printerlar).
Ranglar soni (rang chuqurligi) ham rastming eng muhim xarakteristikalaridan
biri. Ranglar soni faqat rastrli tasvir uchun emas. Balki har qanday tasvir uchun ham muhim xarakteristika hisoblanadi.
Kompyuter grafikasining vositalari. Kompyuterda tasvirlar bilan ishlash jarayonida turli-tuman vositalardan foydalaniladi. Shuningdek bu vositalardan foydalanishda kompyuteming o'ziga ham talablar qo‘yiladi. Tasvirlar bilan ishlashga moijallangan kompyuterlar boshqa kompy uteri arga qaraganda kuchliroq boiishi zarur. Eng avvalo uning xotirasi ko‘p va qattiq disk sig‘imi katta bo‘lishi lozim. Chunki grafik favllaming oichamlari juda katta boiadi. Bunday kompy uterlaming operativ xotirasi-minimum 128 megabavt boiishi mumkin. Agar 256 megabayt va undan yuqori xotira о matilsa maqsadga muvofiq boiadi. Biroz avval ishlab chiqilgan kompyuterlarda qattiq diskning hajmi 20 gigabavt atrofida boiishi mumkin. Agar bizning diskimiz oichami 5 gigabayt boisa yangi rasm chizilgandan kevin, eskizlarini olib tashlashga to‘g‘ri keladi. Kompyuterlarda kompakt disklarga yozib oluvchi moslama boisa illyustratsiyalami boshqa kompyuterlarga ko‘chirish qulay boiadi.
Protsessor zamonaviy va y etarlicha tez boiishi kerak. Aks holda tasvirlami tahrirlashda kompyuter ko‘p o‘ylanib turish mumkin.
Har qanday kompyuterda monitor asosiy komponentlardan hisoblanadi. 17 dyuy mdan kichik diagonalli monitorlar eskirgan hisoblanadi. Yaxshisi 19 dyuymli monitorlardan foydalangan ma qul.
Qo‘shimcha vositalar. Kompyuter grafikasida ishlatiladigan qo'shimcha vositalardan biri bu raqamli fotokamera hisoblanadi. Ular oddiy fotoapparat singari ishlaydi, lekin plyonka o‘rniga tasvimi elektr signallariga avlantirib beruvchi yorugiik sezuvchi elementdan foydalaniladi. Tasvir signallari kodlanganidan keyin, ular kameraning xotirasiga joylashadi. undan keyin esa xohlagan pay tda kompyuterga yozib olish mumkin. Shundan keyin bu tasvirlar xohlagan grafik muhanirda qavta ishlanadi va printerda chop qilinadi.
Bundan tashqari siz grafik fayllami kompakt disklarga yozib olib, raqamli ko‘rinishda fotoalbom tashkil qilishingiz mumkin. Agar sifatli fotokamera boisa skaner yoki nusxa ko'chiruvchi qurilmalar kerak boimaydi. Kompyuter grafikasi uchun yana bir zarur vositalardan biri bu maxsus peroli grafik planshet hisoblanadi. Planshetga grafik pero bilan xuddi qalamda qog'ozga chizgandek chiziladi. Bu esa rasm chizuvchilarga katta imkoniyatlar beradi. Bu planshetlami Wacom firmasi ishlab chiqaradi. Grafik peroda iste’mol elementi va birlashtiruvchi kabel boMmaydi. Pero oddiy ruchkaga o'xshaydi Grafik peroni orqasiga aylantmlib. huddi o'chirg'ich bilan ochirgandek ochiriladi.
Kompyuterlarga rasmlar va sur'atlami kiritish uchun skanerlardan foydalaniladi. Yuqori sifatli skanerlami Agfa va UMAX firmalari ishlab chiqaradi.
Grafikani qog‘ozga chiqarish uchun lazer printerlaridan foydalangan ma’qul. Lazer printerida oq-qora tasvirlar va muhim boimagan rasmlar chop qilinadi. Lekin chop qilingan rasmlar rangsiz bo isa o"z go'zalligini yo qotadi. Yuqori sifatli realistik tasvirlami chop qilish uchun fotografik printerlardan foydalaniladi. Foto printerlardan eng sifatlisi Epson. Stylus photo seriyasidagi printerlar hisoblanadi. Bu printerlar uchun maxsus qog;ozlardan foydalaniladi.