7 – sinf Jahon tarix

Mavzuga oid muhim tarixiy sanalar;

-- 714-768-yillar …

-- 742-814-yillar …

-- 768-814-yillar …

-- 773-yil …

-- 778-yil …

-- 772-804-yillar …

-- 800-yil …

-- 843-yil …

Mavzuga oid muhim tarixiy shaxslar;

-- Buyuk Karl

-- Pipin pakana

-- Dezideriy

-- Roland

-- Lev III

-- Horun ar-Rashid

Mavzuga oid muhim tarixiy atamalar;

-- korol

-- langobard

-- Ispan markasi

-- ritsar

-- feod

-- feodal

-- gersog

-- graf

-- “Sali haqiqati”

Darsni 5 guruhga bo’lib, har bir guruhga mavzuga doir savollar beri boriladi:

Birinchi savol:

Franklar qiroli Karl hukmronligi davomida jami nechta harbiy yurishga boshchilik qilgan?

Ikkinchi savol:

Langobardlar qiroli Dezideriy mag’lub etilganidan so’ng, sochi olinib qaysi monastirga yuborilgan?

Uchinchi savol:

Arab xalifaligining bir qismi bo’lgan Ispaniyaga qarshi Buyuk Karl qachon harbiy yurish qilgan?

To`rtinchi savol:

Buyuk Karlning jiyani, graf Roland qachon va qayerda bo’lgan jangda vafot etgan?

Beshinchi savol:

Buyuk Karl saks qabilalariga qarshi qaysi yillarda urush harakatlarini olib borgan ?

Oltinchi savol:

Buyuk Karlning dastlabki muvafaqqiyatsiz harbiy yurishi qayerga bo’lgan?

Ettinchi savol:

Buyuk Karl istilolari paytida sakslar qaysi hududda yashar edilar?

Sakkizinchi savol:

Buyuk Karl tmonidan tuzilgan Ispan markasi qaysi davlat chegaralariga tutashgan edi?

To`qqizinchi savol:

Buyuk Karl qachon imperorlik tojini kiygan?

O`ninchi savol:

Franklar davlatida yirik qabilalar dastlabki paytlarda kimning tomonidan boshqarilan?

O`n birinchi savol:

Franklar davlatida graflar hokimiyatining kuchayishiga nima sabab bo’lgan?

O`n ikkinchi savol:

Buyuk Karl nabiralari o’rtasida Franklar davlatini o’zaro bo’lib olish to’g’risidagi shartnoma qaysi hududda va qachon imzolanilgan edi?

O`n uchinchi savol:

Varvar yo’lboshchilari ichida kim birinchi bo’lib xristianlikni qabul qilgan?

O`n to`rtinchi savol:

Qaysi qirol davrida franklarda an’anaviy xalq lashkari o’rniga otliq ritsarlar qo’shini vujudga kelgan?

O`n beshinchi savol:

G’arbiy Yevropada qachon feodaal tarqoqlik davri boshlangan edi?

V O’rganilgan mavzuni mustahkamlash;

1. Savol – javob va mavzuning asosiy mazmunini takrorlash orqali amalga oshiriladi.

Sinf o’quvchilarini 5 guruxga bo’lib, quyidagi topshiriqlar beriladi.

1-guruxga:

Buyuk Karl, Pipin Pakana, Dezideriy va graf Roland kim bo’lgan?Markgraf --bu ...

2-guruxga:

Langobard -- bu ... Saks qabilalari -- bu ...

“ Rim imperiyasining yangilanishi ” iborasi nimani bildiradi?

3-guruxga:

Quyidagi hujjatni o’qib chiqib, mazmunini gapirib bering.

Buyuk Karlning “ Saksoniya viloyatlari haqidagi ” kapitulyariysidan (775 –795-illar).

3. Kimki kuch bilan ibodatxonaga bostirib kirsa, undan ochiqchasiga yoki yashirinchasiga biror narsani olsa, ibodatxonga o’t qo’ysa -- o’limga hukm etilsin ...

7. Kimki ma’jusiylik dini udumlariga binoan marhumning tanasini yondirib suyagini kulga aylantirsa -- o’limga hukm etiladi ...

8. Sakslarga mansub biror kishi, cho’qintirishdan bosh tortsa , o’z dinida qolishni xohlab cho’qintirish marosimiga kelmasa u o’limga hukm etiladi ...

Ritsar --... Feod -- ... Gersog -- ... Graf -- ...

5- guruxga:

Izoxlab bering. Karl qo’shinlari tomonidan bosib olingan hududlarni yozuvsiz xaritaga tushiring va so’zlab bering.

2. Guruxlarda ishlash yakunlarini chiqarish.

V. Darsni yakunlash.

1. O’quvchilar bajargan yozma ish va og’zaki javoblar uchun qo’yilgan baholari e’lon qilinadi.

2. Yuzaga kelgan savollarga javob qaytariladi.

VII Uyga vazifa .

1. 
   O’rganilgan mavzu savollariga javob tayyorlash.
   
2. 
   Mavzudagi asosiy tushuncha va atamalarni faftarga yozish.
   
3. 
   Yozuvsiz xaritaga Franklar imperiyasi hududini tushirib , hozirgi paytda bu hududlar qaysi davlatga tegishli ekanligini aniqlash.
   
4. 
   O’tilgan mavzu bo’yicha har bir gurux 8 - 10 ta testlar tuzib kelish .
   
5. 
   Keyingi darsda o’rganiladigan “ Muqaddas Rim imperiyasi ” mavzusi bilan tanishib kelish .
   

Foydalanilgan adabiyotlar.

1. I. A. Karimov “XXI asr bo’sag’asida”

2. M . Boysov , R . Shukurov, “ O’rta asrlar tarixi “

3. A. Semyonov “ O’rta asrlar tarixi ”

4. 7 - sinf darsligi