7 amaliy mashg‘ulot mavzu: oksidlanish qaytarilish reaksiyalari

MAVZUGA OID MISOL VA MASALALAR:

1-misol. Kaliy bixromatdagi xromning oksidlanish darajasini toping.

Har qanday molekula elektroneytral bo‘lganligi uchun molekula tarkibidagi elementlarning musbat va manfiy oksidlanish darajalarini yig‘indisiga 0 teng bo‘ladi. SHunga asoslanib, molekuladagi biror elementning oksidlanish darajasi aniqlanadi. Ko‘pchilik birikmalarda vodorodning oksidlanish darajasi +1 bo‘lgan bundan mustasno gidridlar bo‘lib, ularda –1 ga teng, kislorodniki –2, bundan mustasno peroksidlar K₂O^-1₂, ftor oksidlari O⁺²F₂,O⁺¹₂¢₂ va h.k.

Ishqoriy er metallarning birikmalardagi oksidlanish darajasi ularning ion zaryadlariga teng bo‘ladi. Bularga asoslanib, birikmadagi boshqa elementlarning oksidlanish darajasi topiladi.

Echish. K⁺¹₂Sr^x₂O^-2₇+1x2+2ch+(-2)x7=0

2x-12=0

2x=+12 x=+6

2-misol. Ushbu N₂+Sl₂=2NSl reaksiyada vodorod va xlorning oksidlanish darajasi va valentligi qanday o‘zgaradi?

Vodorod va xlor molekulasida ham, vodorod xlorid molekulasida ham vodorod va xlorning valentligi 1 ga teng. Lekin vodorod va xlorning oksidlanish darajasi nolga teng. Vodorod xloriddagi vodorodning oksidlanish darajasi +1, xlorniki –1 ga teng. Demak, oksidlanish- qaytarilish reaksiyalari elementlarning valentligi o‘zgarmasdan sodir bo‘lish mumkin, lekin hamma vaqt elementlarning oksidlanish darajasi o‘zgarishi bilan boradi.

Oksidlanish darajasi hamma vaqt valentlikka to‘g‘ri kelavermaydi. Masalan, chumoli aldegidida uglerodning valentligi 4 ga teng N-S _-N^-O, oksidlanish darajasi esa (S⁺¹N₂O^-2,X+2+1-2)=0; X=0 0 ga teng.

3-misol. Ushbu oksidlanish-qaytarilish jarayonida

KMn⁺⁷O₄+KJ+H₂O à Mn⁺²SO₄ +K₂SO₄+J^o₂+H₂O necha mol kaliy yodid reaksiyaga kirishadi?