7-amaliy mashg’ulot

7-amaliy mashg’ulot

Arifmetik mantiqiy qurilma uning vazifasi, tashkil etuvchiari bilan tanishish

Topshiriqlar rejasi: 1. Arifmetik mantiqiy qurilma. 2. Arifmetik mantiqiy qurilmaning qanday turlari bor. 3. Arifmetik-mantiqiy qurilmalarning amallar bajarishi. 4. Z-80 mikroprotsessorining Buyruqlar tizimi. 5. Buyruqlar guruhi. Registr1: 1-son va natija

Arifmetik mantiqiy qurilmalar arifmetik va mantiqiy operatsiyalarni amalga oshiruvchi qurilmadir Arifmetik mantiqiy qurilma tomonidan qoʻshish, ayirish, koʻpaytirish, boʻlish, va mantiqiy qoʻshish va koʻpaytirish, siljitish Kabi ammallar bajariladi. Funksional arifmetik va mantiqiy qurilma Ikkita regisrtdan, summator hamda boshqarish sxemalaridan tashkil topgan.

REGISTR1: 1-SON VA NATIJA

REGISRT 2: 2-SON
SUMMATOR
BOSHQARISH
SXEMASI
MKSH
KSHI

Umumlashgan AMQ sxemasida summator-xisoblovchi sxema sifatida kirish yo’lidagi ikkilik kodlarni ko’shish uchun xizmat qiladi. Unga ikkilik kidlarni registrlar uzatadi Arifmetik-mantiqiy qurilmalani funksional qismi jihatdan ikkita bo’lish mumkin: A)Mikrodasturli qurilma (boshqarish qurilmasi) u mikrobuyruqlar ketma-ketligini beradi. B)Operatsion qurilma (Arifmetik-manntiqiy qurilma mikrobuyruqlarni bajaradi)

SUMMATOR
Boshqarish
qurilmasi
Pr7
Pr6
Pr5 Pr4 Pr3 PR2
Pr1
P2
Pm
Y1
Y2
Y2
A1
A2

Arifmetik-mantiqiy qurilmalar strukturaviy ko’rinishi va boshqa mashina qismlari bilan aloqasi yuqoridagi rasmda keltirilgan. Arifmetik mantiqiy qurilmalar tarkibiga Pr1 – Pr7 registrlar kiradi, ularga operativ (tezkor) xotiradan kelayotgan axborot qayta ishlanadi Axborotni qayta ishlash qonuniyati M mikrokomandasi bilan beriladi. U A1 A2 A3 …..Am ketma ketligdagi mikrokomandalar sifatida yoziladi. Shu yerning o’zida mikrokomandalar ikki xilga farqlanadi:

1) Tashqi mikrokomandalar ya’ni bular arifmetik-mantiqiy qurilmaga tashqi qurilmadan keladigan buyruqlar 2) Ichki mikrokomandalar, ya’ni arifmetik-mantiqiy qurilmada yaratiladigan va mikrodastur qurilmasiga ta’sir etadigan. Masalan: arifnetik-mantiqiy qurilm axisoblash natijalariga qarab turib xolatlarni generatsiyalashi mumkin, Arifmetik-mantiqiy qurilmada natijalarni Y1Y2Y3…Yn kodli shinalar orqali beriladi (rasm).

Pr7- qo’shimcha yordamchi registr, u dastur xoxishiga qarab akkamulyator, indeksli registr yoki oraliq natijalarni eslab qoluvchi xotira sifatida ishlatilishi mumkin. Operativ registrlar bir qismi dasturiy murojaatli xisoblanadi,ya’ni ular buyruqlar bilan adreslanishi mumkin. Ularga quyidagilar kiradi 1)Summator 2)Indeksli registr 3)Ba’zi yordamchi registr

Arifmetik-mantiqiy qurilmaga kiruvchi registrlar funksiyalari: Pr1 –summator, arifmetik –mantiqiy qurilmaning asosiy registri, unda hisoblash natijalari yaratiladi Pr2, Pr3-qo’shiluvchi, ko’payuvchi, bo’luvchi registirlari. Pr4-adresli registr operandalar adresini va natija adresini eslab qolishga mo’ljallangan Pr5 Pr6-adreslarni tashkillashtirish uchun kerakli indeksli registr

Qolgan registrlar dasturiy murojaatga tegishli emas, ya’ni ular dasturga adreslanishi mumkin emas. Operatsion qurilmani qayta ishlashdanko’rinishga qarab klasifikassiyalash mumkin. Arifmetik-mantiqiy qurilmaning to’liq klassifikasiyasi chizmada keltirilgan. Arifmetik –mantiqiy qurilmaning mantiqiy struturasining qiyinligini arifmetik-mantiqiy qurilmaga qo’yilgan masalani yechishda ishlatiladigan mikrodasturlar, ko’pligi bilan tushuntiriladi

Har bir registrning kirish yo’liga tegishli mantiqiy sxemalar yig’ilgan. Ular registrlararo muloqotni qo’llashda ishlatiladi So’zlar ustida olib boriladigan operatsiyalarni bajarilishi so’zlarni o’zgartiradigan va arifmetik-mantiqiy qurilmada so’zlarni yetkazadigan mikrobuyruqlarga olib boriladi. Mikrobuyruqlarning bajarilishi tartibi bajariladigan operatsiyalar algoritmi bilan aniqlanadi. Shundan kelib chiqqan holda aytish mumkinki, arifmetik-mantiqiy qurilma registrlar

va ular bajaradigan funksiyalar bo’ladigan operatsiyalarning uslubiga bog’liq arifmetik-mantiqiy, maxsus arifmetik Arifmetik-mantiqiy qurilma bajaradigan operatsiyalar ro’yxati raqamli xisoblash mashina turiga bog’liq Mikrodasturning sxematik ko’rinishi rasmda keltirilgan. Ushbu algoritm quyidagilardan tashkil topgan: 1.birinchi qo’shiluvchi Pr1- da joylashadi, uning ishorasi tahlildan o’tadi , agar ishora manfiy bo’lsa

Operand Pr3-ga yuboriladi, agar musbat bol’sa, inversiyasiz Pr2 va Pr3 ga o’zgaradi 2. ikkinchi qo’shiluvchi ham Pr1 ga keladi va uning ishorasi tekshiriladi , agar ishora manfiy bo’lsa operand inversiyadan o’tadi aks holda Pr2- dagi operandlar yeg’indisi hisoblanadi (Summator) 3.Qo’shilgandan keyin natija ishorasi tekshiriladi, agar natija manfiy bo’lsa, u inversiyadan o’tadi, agar musbat bo’lsa +1 qo’shiladi.

4. Mashina razryad setkasi to’lishi yuz bersa Ф to’lib toshish holati bajariladi, aks holda qo’shish mikrodasturning oxirida boriladi Endi ko’paytirish amalini ko’paytirish amalini ko’rib chiqamiz 1. Boshida barcha registrlar 0 holatga keltirildi. 2. Ko’payuvchi va ko’paytuvchi tegishli registrlar joylashadi, shuning dek qisman yig’indilar alohida registrlarga ajratiladi. 3.Ko’payuvchining kichik razryadi tekshiriladi, agar u 1 bo’lsa u holda qisman yig’indigo ko’payuvchi qo’shiladi

4. Qisman yig’ilgan summa va ko’paytma bir razryad ungga siljiydi 5.3 va 4 amallar n marta takrorlanadi Algoritmdan ko’rinib turibdiki, bunday ketma-ketlikda ammallarnibajarish qurilmaning vaqtini tejaydi