7-bi-20 gurux talabasi Omonturdiyev Zokir

uzluksizligiga imkoni beradi. Debitorlik qarzlari boʻyicha aniq chegara va me’yorni 
belgilash faoliyat uzluksizligi uchun talab qilinadigan pul mablagʻlari miqdori va 
Vaqtida kelib chiqqan holda belgilanadi. Iste’mol kreditlari, tijorat kreditlari boʻyicha aniq sxemalar ishlab chiqish (toʻlov jadvallarini ishlab chiqish). Iste’mol krediti jismoniy shaxsga (iste’molchiga) 
uning iste’mol ehtiyojlarini qondirish maqsadida tovarlar (ishlar, xizmatlar) sotib 
olish uchun beriladigan kreditdir. Tijorat krediti esa iste’mol kreditining tarkibiy 
qismi hisoblanadi va tovarlarni kreditga berishni nazarda tutadi. Mazkur amaliyotda 
berilayotgan kreditlar boʻyicha asosiy summaning va foizlarning qoplanish tartibi 
aniq grafik asosida belgilab qoʻyiladi va bu grafik kredit oluvchiga taqdim etiladi. 

Xaridorlar bilan optimal hisob-kitob shaklini belgilash. Bunda misol sifatida 

Xaridorlar bilan optimal hisob-kitob shaklini belgilash. Bunda misol sifatida 

oldindan toʻlov tizimidan keng foydalanish, akkreditivlardan maksimal foydalanish 

kabilarni keltirish mumkin. Akkreditivlar toʻlovni kafolatlash maqsadida tijorat 

bankida maxsus hisobraqam ochishni nazarda tutadi va Oʻzbekiston Respublikasi 

Markaziy banki Boshqaruvining 2013 yil 26 apreldagi 9/1-sonli qarori bilan 

tasdiqlangan “Oʻzbekiston Respublikasida naqd pulsiz hisob-kitoblar toʻgʻrisida”gi 

Nizomga asosan amalga oshiriladi. 

Akkreditiv boʻyicha hisob-kitob qilinganida mijozning (mablagʻlarni 

toʻlovchining) topshirigʻi bilan va uning koʻrsatmalariga muvofiq akkreditiv ochgan 

bank (bank-emitent) mablagʻlarni oluvchi yoki u koʻrsatgan shaxs hujjatlarni taqdim 

etgan va akkreditivda nazarda tutilgan boshqa shartlarni bajargan taqdirda toʻlovni 

amalga oshirish majburiyatini oladi.

Debitorlik qarzlarini muddatlar boʻyicha tasniflash. Mazkur amaliyot debitorlik qarzlarini boshqarishda alohida dolzarblik kasb etadi. Chunki debitorlik qarzlarini muddatlar boʻyicha tasniflash orqali ularni nazorat qilish samaradorligi oshadi. Bunda muddatlarga e’tibor qaratish bilan bir vaqtda miqdorga ham e’tibor qaratish talab etiladi. Debitorlik qarzlarini diversifikatsiyalash. Bunda faqatgina sanoqli mijozlar boʻyicha debitorlik qarzlari shakllanishiga yoʻl qoʻymasdan keng doirada koʻplab sub’ektlar bilan hamkorlikka kirishishni nazarda tutadi. Mazkur amaliyot bevosita debitorlik qarzlari boʻyicha yoʻqotishlarni kamaytirish imkonini beradi.