7-laboratoriya ishi mavzu: Raqamli qurilmalarni komponovka qilish Ishdan maqsad

Ayiruvchi hisoblagich
Ayiruvchi hisoblagich T-trigger asosida qurilishi mumkin. Buning uchun, oldingi
razryaddagi invers chiqish yo’llarini keyingi hisob kirish yo’liga ketma-ket ulash 
orqali qurish mumkin:
уст с
.
t
t
N t
t
уст т
уст с
уст т
уст
.
.
.
.max

 
=

---

Ketma-ket perenosli sinxron ayiruvchi hisoblagich
T-triggerlar kirish signalining manfiy fronti orqali yoki oldingi triggerning invers 
chiqish yo’lidagi signal orqali o’tadilar. Bu musbat frontga to’g’ri keladi.
Ketma-ket perenosli asinxron ayiruvchi hisoblagichning 
vaqt diagrammasi 
Vaqt diogrammasida DD2 i DD3 triggerlarning holitini o’zgarishi Q1 i Q2
musbat front chiqishi bilan sinxronlashtirilgan.
SHunday qilib, yig’uvchi va ayiruvchi hisoblagichlarning yagona farqi-bu kichik 
razryadlardan katta razryadlarga perenos zanjirini tashkil etilishidadir.

Reversiv schetchik 
Reversiv hisoblagich – bu hisob yo’nalishini boshqaradigan hisoblagichdir. Uning 
sxemasi pastki rasmda keltirilgan.

---

Reversiv hisoblagichni qurish uchun razryadlar orasida mantiqiy sxemani 
qo’shish shart. CHunki u, ikkichi va keyingi triggerlarning hisob kirish yo’llarini 
oldingi razryadlarning Q (qo’shish) yoki 
(ayirish) chiqish yo’llari bilan 
ta’minlaydi.
Quyidagi rasmda reversiv hisoblagichni qurishning mantiqiy sxemasi keltirilgan.
Razryadlar orasida qo’shimcha mantiqiy elementlarni qo’shish, hisoblagichni 
o’rnatish vaqtini ko’paytiradi va registratsiya qilingan holatlarni vaqtining maksimal 
chastotasini kamaytiradi.
 
Hisoblagichlarni triggerlar asosida sintez qilish 
Ushbu usul raqamli avtomatlar nazariyasiga asoslanadi va quyidagi 
operatsiyalarni amalga oshirishni taqozo etadi.
Dastavval, hisoblagichning strukturali modeli quriladi. U quyidagi ko’rinishga 
ega:
 
1. 
Hisoblagichning strukturali modeli 
2. 
Keyin kengaytirilgan haqiqiylik jadvali tuziladi. So’ng, kombinatsion sxemaning 
chiqish signali ifodasi olinadi va zaruriyat tug’ilganda triggerlarning kirish signallari ham 
olinadi. Keyingi bosqichlarda olingan ifodalar ma’lum bo’lgan mantiqiy elementlar 
yordamida realizatsiya qilinadi.