7-ma'ruza. Sun’iy intellektda mantiqiy xulosalashlar Reja

7-ma’ruza uchun testlar

1. 
   Formal mantiq – ………………. haqidagi fan, ya’ni har biq aniq holatda tajribaga murojaat qilmasdan, faqat qonunlar va fikrlash qoidalarini qo’llash natijasida oldindan o’rnatilgan va chinligi tekshirilgan bilimlardir ………………………………..
   

а) xulosalash qiymatlari qonunlari;
b) fikrlash qiymatlari qonunlari;
c) faktlarning asoslari qonunlari;
e) bo’laklash qiymatlari qonunlari.
2. Formal mantiq …………………… iborat:
a) an’anaviy mantiq va matematik mantiqdan;
b) an’anaviy mantiq va tizimli mantiqdan;
c) an’anaviy mantiq va texnik mantiqdan;
e) noan’anaviy mantiq va matematik mantiqdan.
3. Butunni qism elementlarga ajratishda ularning har birini alohida qaraydigam mantiqiy usul-bu……………….
a) tahlil;
b) sintez;
c) induksiya;
e) deduksiy.
4. Tahlil natijasida olingan barcha ma’lumotlar birlashmasi-bu……………?
a) sintez;
b) tahlil;
c) induksiya;
e) deduksiy.
5. Fikrning hususiylikdan umumiylikga, qator faktorlardan qonunga harakat jarayoni-bu…………………..
a) induksiya;
b) tahlil;
c) sintez;
e) deduksiy.
6. Fikrning umumiylikdan hususiylikga, qonundan alohidalikning namoyon bo’lishiga harakat jarayoni-bu………………
a) deduksiy;
b) tahlil;
c) sintez;
e) abstraktlashtirish.
6. Fikrning umumiylikdan hususiylikga, qonundan alohidalikning namoyon bo’lishiga harakat jarayoni-bu………………
a) deduksiy;
b) abstraktlashtirish;
c) sintez;
e) induksiya.
7. Barcha faktorlar majmuidan voz kechish va qandaydir bitta savolga e’tiborni qaratish -bu………………
a) abstraktlashtirish;
b) tahlil;
c) sintez;
e) induksiya.
8.Biror sharoitda ikkita hodisaning o’xshashligidan boshqa sharoitda ham ushbu hodisalarning o’xshashligi haqida xulosa chiqrish qoidasi-bu………………….
a) analogiya;
b) abstraktlashtirish;
c) sintez;
e) induksiya.
9. Hodisalar, jarayonlar va obyektlarning o’xshashligi yoki farqliligini qandaydir belgilar asosida o’rnatish -bu………………….
a) taqqoslash;
b) analogiya;
c) sintez;
e) abstraktlashtirish.
10. Predikatlar mantiqi elementar mulohazani ………………..qismlarga bo’ladi.
a) subyekt va predikat;
b) tahlil va sintez;
c) mavjudlik va umumiylik;
e) mavjudlik, umumiylik va kon’yunksiya.
11. ……………….–bu mulohazada biror narsa haqida nimadir tasdiqlaydi, …………………– bu subyektni tasdiqlash.
a) subyekt; predikat;
b) tahlil; sintez;
c) mavjudlik; umumiylik;
e) induksiya; deduksiya.
12. «Zarrux-talaba» mulohazasida «Zarrux» -………….., «talaba» -…………. ..
a) subyekt; predikat;
b) tahlil; sintez;
c) mavjudlik; umumiylik;
e) induksiya; deduksiya.
12. to’plamda aniqlangan va to’plamdan qiymat qabul qiluvchi ………………………………bir joyli predikat deb aytiladi.
a) bir argumentli funksiyaga;
b) ko’p argumentli funksiyaga;
c) ikki argumentli funksiyaga;
e) bir argumentli funksiyaga.
13. Agar to’plamda aniqlangan ……………bo’lsa, u aynan …….. deb aytiladi.
a) predikat uchun ; chin;
b) predikat uchun ; chin;
c) predikat uchun ; yolg’on;
e) predikat uchun ; yolg’on.
14. Ko’p joyli predikat ………………………………………aniqlaydi.
a) predmetlar orasidagi munosabatni;
b) predikat uchun ;
c) predikat uchun ;
e) predikat uchun .
15. to’plamda aniqlangan va to’plamdan qiymat qabul qiluvchi ………………………………ikki joyli predikat deb aytiladi.
a) ikki argumentli funksiyaga;
b) ikki argumentli funksiyaga;
c) ikki argumentli funksiyaga;
e) ikki argumentli funksiyaga.
16. Berilgan to’plamda aniqlangan va predikatlarning ………………… deb, faqat va faqat ning qiymatlarida va lar bir vaqtda chin qiymat qabul qilgandagina chin qiymat qabul qilib, qolgan barcha hollarda yolg’on qiymat qabul qiluvchi yangi predikatga aytiladi.
a) kon’yunksiyasi;
b) diz’yunksiyasi;
c) implikarsiyasi;
e) ekvivalensiyasi.
17. : « -Fariza-bakalavriat» va : « -Fariza-magistrant» predikatlar uchun « -Fariza-bakalavriat va magistrant»: predikatlar ……………… mos keladi va uning chinlik sohasi ………………… iborat bo’ladi.
a) kon’yunksiyasi ; - bo’sh to’plamdan;
b) diz’yunksiyasi ; - bo’sh to’plamdan;
c) implikarsiyasi ; - bo’sh to’plamdan;
e) ekvivalensiyasi ; - bo’sh to’plamdan.
18. Berilgan to’plamda aniqlangan va predikatlarning ……………………. deb, faqat va faqatgina ning qiymatlarida aniqlangan va predikatlar yolg’on qiymat qabul qilganda yolg’on qiymat qabul qilib, qolgan barcha hollarda chin qiymat qabul qiluvchi yangi predikatga aytiladi.
a) diz’yunksiyasi;
b) implikarsiyasi;
c) kon’yunksiyasi;
e) ekvivalensiyasi.
19. : « -Fariza-bakalavriat» va : « -Fariza-magistrant» predikatlar uchun « -Fariza-bakalavriat yoki magistrant»: predikatlar ……………… mos keladi va uning chinlik sohasi ………………… iborat bo’ladi.
a) diz’yunksiyasi ; to’plamdan;
b) kon’yunksiyasi ; to’plamdan;
c) implikarsiyasi ; - bo’sh to’plamdan;
e) ekvivalensiyasi ; - bo’sh to’plamdan.
20. Faqat va faqatgina lar uchun bir vaqtda chin qiymat va yolg’on qiymat qabul qilganda yolg’on qiymat qabul qilib, qolgan hamma hollarda chin qiymat qabul qiladigan yangi predikatga va predikatlarning …………….deb aytiladi.
a) implikarsiyasi;
b) diz’yunksiyasi;
c) kon’yunksiyasi;
e) ekvivalensiyasi.
21. Har qanday uchun chin va aks holda yolg’on qiymat qabul qiluvchi mulohaza ifodasi to’g’ri yozilgan javobni ko’rsating?
a) ;
b) ;
c) ;
e) .
22. Hech bo’lmaganda birorta uchun predikat chin va aks holda yolg’on qiymat qabul qiluvchi mulohaza ifodasi to’g’ri yozilgan javobni ko’rsating?
a) ;
b) ;
c) ;
e) .
23. mevalar to’plamida predikat berilgan bo’lsin: « -olma». Ushbu predikatdan quyidagi mulohazalarni hosil qilingan bo’lsin: «Hamma mevalar olmalar bo’ladi»; «Shunday mevalar mavjudki, u olma bo’ladi». Kvantorlardan foydalanib chin mulohazaga mos yozilgan javobni ko’rsating?
a) ;
b) ;
c) ;
e) .
24. mevalar to’plamida va predikatlar berilgan bo’lsin: « -olma», : « -olma pishgan», : « -olma qizil», : « -olma shirin»;
Ushbu predikatlardan foydalanib formulaning qiymatini aniqlang?
a) =1;
b) =0;
c) ;
e) ;
25. Agar predikatlar mantiqi formulasi ifodasida faqat ………………qatnashib, …………….amali elementar formulalarga (predmet o’zgaruvchilar va o’zgaruvchi predikatlarga) tegishli bo’lsa, bunday formula deyarli normal shaklda deyiladi.
a) inkor, kon’yunksiya, diz’yunksiya va kvantorli amallar; inkor;
b) inkor, diz’yunksiya, kon’yunksiya va kvantorli amallar; kon’yunksiya;
c) inkor, kon’yunksiya, diz’yunksiya va kvantorli amallar; diz’yunksiya;
e) inkor, kon’yunksiya, diz’yunksiya va kvantorli amallar; kvantorli amallar.
26. Agar formula ifodasiga kiruvchi va sohaga oid o’zgaruvchilarning shunday qiymatlari mavjud bo’lib, bu qiymatlarda formula chin qiymat qabul qilsa, u holda predikatlar mantiqining formulasi sohada ………………………….formula deb aytiladi.
a) bajariluvchi;
b) bajarilmas;
c) umumqiymatli;
e) aynan chin.
27. Agar ning ifodasiga kiruvchi va sohaga oid hamma o’zgaruvchilarning qiymatlarida formula chin qiymat qabul qilsa, u holda formula sohada ……………… formula deb aytiladi.
a) aynan chin;
b) aynan yolg’on;
c) bajariluvchi;
e) umumqiymatli.
28. Agar ning ifodasiga kiruvchi va sohaga oid hamma o’zgaruvchilarning qiymatlarida formula yolg’on qiymat qabul qilsa, u holda formula sohada ……………… formula deb aytiladi.
a) aynan yolg’on;
b) umumqiymatli;
c) bajariluvchi;
e) aynan chin.
29. Agar formula har qanday sohada ……… bo’lsa, u holda ga umumqiymatli formula deb aytiladi.
a) aynan chin;
b) aynan yolg’on;
c) bajariluvchi;
e) chin va yolg’on.
30. To’g’ri tengkuchlilikni ko’rsating?
а) х Р(х)  Р(а₁) ˄ Р(а₂) ˄,…, ˄ Р(а_n);
b) Ǝх Р(х)  Р(а₁) ˄ Р(а₂) ˄ ,…, ˄ Р(а_n) ;
с) х Р(х)  Ǝх Р(х) Р(а₁)˅Р(а₂)˅,…,˅ Р(а_n) ;
e) Ǝх Р(х)  х Р(х) Р(а₁) ˄ Р(а₂) ˄,…, ˄ Р(а_n).
31. To’g’ri tengkuchlilikni ko’rsating?
а) Ǝх Р(х)  Р(а₁)˅Р(а₂)˅,…,˅ Р(а_n);
b) х Р(х)  Ǝх Р(х) Р(а₁)˅Р(а₂)˅,…,˅ Р(а_n) ;
с) Ǝх Р(х)  Р(а₁) ˄ Р(а₂) ˄ ,…, ˄ Р(а_n) ;
e) Ǝх Р(х)  х Р(х) Р(а₁) ˄ Р(а₂) ˄,…, ˄ Р(а_n).
32. Ixtiyoriy M sohada chin formulani ko’rsating?
а) х [Р(х)  ];
б) х [Р(х)  0];
с) х [Р(х) ˄ ];
д) х [Р(х) ˄ 0];
33. Ixtiyoriy M sohada yolg’on formulani ko’rsating?
а) х [Р(х) ˄ ];
б) х [Р(х) 1];
с) х [Р(х)  ];
д) х [Р(х) ˄1]; .
34. Predmet sohadagi barcha x,y,z qiymatlar uchun “Agar x ning tog’asi-y va akasi-z bo’lsa, u holda y va z–x ning qarindoshlari bo’ladi” tasdiqning ifodasini to’g’ri ko’rsating?
а)