7-ma’ruza: Yumshoq dori shakllari. Surtmalarva ularni

Pastalar (Pastes) - bu dori turlari maxalliy ishlatish uchun mo‘ljallangan yumshoq dori shakllari bo‘lib, ular o‘z tarkibida suspenziyalarni saqlagan (umumiy og‘irlikka nisbatan 20% dan ko‘p), asos tarkibida teng taqsimlangan qattiq dispers fazadan iborat. Pastalarni tayyorlashda surtmalar, gellar va kremlarni tayyorlashda ishlatilgan asoslardan to‘laligicha foydalanish mumkin.
Kremlar (Creams) - bu maxalliy ishlatish uchun mo‘ljallangan yumshoq dori turi bo‘lib, o‘z tarkibida ikki yoki undan ortiq dispers tizimlarni saqlaydi. Tanlangan dispers tizimlar belgilangan saqlanish haroratida ma’lum bir cho‘kish tezligiga va past reologik ko‘rsatkichlarga ega.
Gellar (Gels) - bu dori shakllari maxalliy ishlatish uchun mo‘ljallangan yumshoq dori shakllari bo‘lib, ular o‘z tarkibida suyuq dispers muxitida bir, ikki yoki ko‘p fazali dispers tizimlarni saqlaydi. Ularning reologik xossalari nisbatan kam konsentratsiyadagi gel xosil qiluvchilar yordamida me’yoriga etkaziladi. Bu dori shakllaridagi gel xosil qiluvchilar qo‘shimcha tarzda dispers tizimdagi suspenziyalar yoki emulsiyalarda turg‘unlashtiruvchilar vazifasini ham o‘taydi. Shuning uchun ham ular suspenzion gellar yoki emulsion gellar deb ataladi.
Linimentlar(Liniments)- budorishakllarihammaxalliyishlatishuchunmo‘ljallanganyumshoqdorishakllaribo‘lib, ulartanaharoratidaerishxossasigaega. Budorishakllarigasurtmalar, kremlar, gellarvapastalarningxossalarininomoyonetgandorivositalarikirishimumkin.
Asosiy adabiyotlar:

1. 
   Меншутина Н.В., Мишина Ю.В., Алвес С.В. Инновационные технологии и оборудование фармацевтического производства. - Т.1. - М.: Издательство БИНОМ. 2012. - 328 с.
   
2. 
   Меншутина Н.В., Мишина Ю.В., Алвес С.В., Гордиенко М.Г., Гусева Е.В., Троянкин А.Ю. Инновационные технологии и оборудование фармацевтического производства. - Т.2. - М .: Издательство БИНОМ. 2013. - 480 с.
   
3. 
   Промышленная технология лекарств / Под ред. Проф. В.И. Чуешова. Том 2. Харьков. 2002. 715 с.
   
4. 
   Промышленная технология лекарств / Под ред. Проф. В.И. Чуешова. Том 1. Харьков. 2002. 327 с.
   
5. 
   Технология лекарственной формы. Том 1. Под ред. Т.С. Кондратьевой. Москва. "Медицина". 1991. 496 с.
   
6. 
   Технология лекарственной формы. Том 2. Под ред. Л.А. Ивановой. Москва. "Медицина". 1991. 544 с.
   
7. 
   LoydV. A. Howard C. A., Ansel's Pharmaceutical Dosage Forms and Drug Delivery Systems 10th Edition. – Philadelphia.: LWW, 2013. – 794 r.