7-мавзу: Нархлаштиришда риск ва нархларни суғурталаш. Режа Риск назарияси, риск тушунчалари ва рискнинг миқдорий баҳолаш

Инфляция шароитида, фирма учун, инфляция кутилишини баҳолаш мухим аҳамиятга эга. Бу баҳолаш қуйидаги ҳолатларда зарурдир:
Фирма ривожланишининг умумий стратегиясини ишлаб чиқишда бозордаги нархлар ўзгаришини ҳисобга олишда;
Бизнес режалар ишлаб чиқишда нархлар ўзгаришини ҳисобга олишда;
Нархлар ўзгаришини фирма маҳсулотининг сотилишидан тушган пуллар ва фойда миқдорига таъсирини ҳисобга олишда;
Нархлар ўзгаришининг ишлаб чиқариш ҳаражатларига ва реализацияга таъсирини таҳлил қилишда;
Ишлаб чиқаришнинг оптимал таркибини танлашда;
Фирманинг молиявий натижасини аниқлашда (фойда, зарар) ликвидлик, тўловга кобилиятлилик.
Фирманинг нарх сиёсатида инфляцион кутилишни баҳолашда қуйидагилар қўлланилади:
истеъмол нархларнинг жамланган индекси;
саноат маҳсулотларини ишлаб чиқарувчилар индекси;
юк ташувчи транспортлар тарифи индекси;
моддий техника ресурслари нархлари индекси;
қишлоқ хўжалик маҳсулотлари нархлари индекси;
аҳолига хизматлар нархлари индекси.
Нарх кўтарилиши тўғрисидаги инфляцион кутилишлар қуйидаги ташқи маълумотлар манбаига асосланган бўлиши мумкин:
мамлакат ижтимоий ва иқтисодий ривожи прогнози;
келгуси йилга давлат бюджети проекти, проектда кутилаётган инфляцияга баҳо берилади;
марказий банкнинг ҳисоботлари;
экспертлар фикрлари.
Кутилаётган инфляцияга баҳо бериш қуйидаги асосий босқичларда олиб борилади:
нарх динамикасининг конкрет кўрсаткичларини аниқлаштириш;
прогнозлаш даврини (қисқа муддатли, ўрта муддатли ва узоқ муддатли) танлаш;
бошланғич маълумотларни таҳлил қилиш ва утган давр учун прогноз кўрсаткичлари бўйича ҳамда якуний кўрсаткичларга таъсир этувчи шартлар ва омиллар бўйича маълумотлар тайёрлаш;
инфляция темпига таъсир қиладиган шартлар ва омилларни аниқлаш ва уларни урганиш;
инфляция темпини аниқлаш;
ижтимоий-иқтисодий ҳолатнинг муваффакиятли ва муваффакияциз вариантлар бўйича кутилаётган инфляцияга эҳтимолий баҳо бериш.