7-mavzu: Nutqning mantiqiyligi. Nutqning sofligi va ifodaliligi. Reja

7-mavzu: Nutqning mantiqiyligi. Nutqning sofligi va ifodaliligi.


Reja.

1. 
   So’zlar va gaplar orasidagi semantic aloqa.
   
2. 
   Aniqlik va mantiqiylik.
   
3. 
   Mantiqiylikka putur yetkazuvchi omillar.
   
4. 
   Nutq sofligi tushunchasi.
   
5. 
   Nutq sofligini buzuvchi holatlar:
   
   1. 
      dialektizmlar;
      
   2. 
      vulgar va varvar so’zlar;
      
   3. 
      jargon va argolar;
      
   4. 
      kanselyarizmlar;T
      
   5. 
      parazit so’zlar;
      
6. 
   Nutqning sofligi.
   

Tayanch tushuncha: Mantiqiylik, nutqning ifodaliligi, o’xshatish, metafora, sinekdoxa, metonimiya, nutqning boyligi, nutqning o’rinliligi, norma va
maqsadga muvofiqlik, nutq odobi, jarangdorlik, havodorlik,
ixchamlik, chidamlilik, moslashuvchanlik, og’zaki nutq
texnikasi, yozma nutq texnikasi, to’xtam.
Darsning maqsad : Talabalarga nutqda bayon etilgan fikrning qismlari va alohida fikrlarning o’zaro munosabatliligi, mantiqiylik, ifodalilik, nutqning
sofligi kabi tushunchalar haqida gapirib berish. Ma’lumki, notiq
nutqining muhim shartlaridan biri ifodalilikdir. Talabalarga ifodalilik
nutqning tinglovchi tomonidan qabul qilinishini taminlovchi vosita
ekanligini tushuntirish.
Tavsiya qilinadigan adabiyotlar ro’yxati.

1. E.Qilichev, B.Qilichev. . Nutq madaniyati va uslub asos asoslari.Buxoro 2001.

2. 
   Qudratov T. . Nutq madaniyati asoslari. T., 199q.
   
3. 
   Qo’ngurov R va b. Nutq madaniyati va uslub. asos. T.,199q.
   

. 4. R.Rasulov, Q.Mo’ydinov. Nutq madaniyati. T.,2004.
Uyga vazifa: Nutqning mantiqiyligi. Nutqning sofligi va ifodaliligi.
Qo’shimcha adabiyotlardan materiallar to’plash.