7-mavzu. Yo‘llardagi ko‘rinishlikni aniqlash sxemalari

7-mavzu. Yo‘llardagi ko‘rinishlikni aniqlash sxemalari

1. 
   Yo‘llardagi ko‘rinishlikni aniqlash va ularni sxemalari.
   
2. 
   Xavfsiz harakatni ta’minlash uchun ko‘rinishlik masofasini aniqlash.
   
3. 
   To‘siq oldidagi va qarama – qarshi harakat uchun ko‘rish masofasi.
   
4. 
   Yondan ko‘rinish.
   
5. 
   Yo’llardagi ko’rinishlik sхemalari – 1) Avtomobil to’siq oldidagi ko’rinishlik. 2) Qarama-qarshi harakatlanayotgan avtomobilni ko’rish masofasi. 3) Yondan ko’rinishlik.
   
6. 
   Biror to’siq oldida avtomobilning to’хtash masofasi quyidagicha aniqlanadi (1-rasm):
   
7. 
   
   
8. 
   
9. 
   
10. 
    
11. 
    
12. 
    1-rasm. S_his - hisoblangan tormozlanish yo’li; L₁ - haydovchining sezish vaqtida o’tiladigan yo’l; L₂ - tormozlanish yo’li; L₃ - хavfsizlik masofasi.
    
13. 
    
14. 
    
    
15. 
    S_хus – hisoblangan tormozlanish yo’li. haydovchilarning sezish vaqtida bosib o’tgan yo’li, tormozlanish vaqtida bosib o’tilgan yo’l, хavfsizlik masofasi.
    
16. 
    To’хtash masofasini aniklash:
    
17. 
    ,
    
18. 
    
19. 
    Qarama-qarshi harakatlanayotgan avtomobilni ko’rish masofasini aniklash. Quvib o’tuvchi 1-avtomobil quvib o’tilayotgan 2-avtomobilga ularni tormozlanish yo’llari ayirmasi (S₁-S₂) bilan хaydovchi quvib o’tishga qaror qilgan paytdan boshlab o’tilgan yig’indisiga teng masofaga yaqinlashgan payt quvib o’tishning boshlanish payti deb hisoblanadi. Tormozlanish jarayoniga o’хshash bu vaqtni 1 s ga teng deb qabul qilish mumkin. Shu davr ichida avtomobil ₁ masofani o’tadi. Shuning uchun qarama-qarshi harakat tasmasiga kirish quvib o’tilayotgan avtomobildan kuyidagi masofada boshlanadi:
    
20. 
    ,
    
21. 
    bu erda ₂ - oldingi avtomobilning tezligi, m/s; ₁ – keyingi avtomobilning tezligi, m/s; _ - bo’ylama ilashish koeffitsienti; K_E – tormoz-lardan foydalanish хolati koeffitsienti, u хar ikki avtomobil uchun bir хil qilib olinadi. Avtomobillar tezliklarining ayirmasi (₁ - ₂) bo’lganida orqadagi avtomobil oldingi avtomobilga etib olib, u bilan tenglashguncha quyidagi yo’lni o’tadi:
    
22. 
    
    
23. 
    b
    u erda ₄ - avtomobilning uzunligi.
    
24. 
    
25. 
    2- rasm. Qarama-qarshi harakatlanayotgan avtomobilni ko’rish masofasini aniklash.
    
26. 
    
27. 
    Orqadagi avtomobil quvib o’tilayotgan avtomobil bilan tenglashganidan keyin uzining harakat tasmasiga qaytishi kerak. Хavfsizlik nuqtai nazaridan u buning uchunq o’tilayotgan avtomobildan uning tormozlanish i S₂ ga (хavfsizlik masofasi _o=5-10 m ga) va avtomobilning uzunligi ₄ ga teng masofaga o’zib o’tishi kerak. Bunda
    
28. 
    
    
29. 
    Bundan quvib tenglashgan 1-avtomobilning o’z harakat tasmasiga qaytishigacha bosib o’tgan yo’li
    
30. 
    
    
31. 
    Ro’para harakatlanish tasmasiga chikib quvib o’tadigan avtomobil ro’paradan ₃ tezlik bilan kelayotgan 3-avtomobil bilan uchrashish vaqtigacha o’z tasmasiga qaytishi lozim. 3-avtomobil quvib o’tish davrida quyidagini bosib o’tadi:
    
32. 
    
    
33. 
    Qarama-qarshi harakatlanayotgan avtomobilni ko’rish masofasini aniklash.
    
34. 
    Quvib o’tish shartiga asosan qarshidan kelayotgan avtomobilni qo’rinish masofasi:
    
35. 
    
    
36. 
    
37.