7-sinf Fizika Sana: 2020y Darsning mavzusi: Sirpanish ishqalanishi. Dumalanish ishqalanishi Darsning maqsadi

Ishni bajarish:
Ishqalanish kuchini stol ustida va jilvir qog’oz ustida o’lchang.
Xulosa chiqaring.
4-tajriba. Ishqalanish kuchining tegib turgan sirt yuzasiga bog’liqligi.
Ishni bajarish:
1.Brusokni turli tomonga ag’darib har safar ishqalanish kuchini o’lchang va yozib oling.
Xulosa chiqaring.

Oqituvchi: Bolalar nima deb o’ylaysiz ishqalanish kuchi zararlimi yoki foydalimi?
O’quvchilar javob beradilar.
Xulosa qilinadi: Ishqalanish kuchi ba’zan foydali ba’zan zararli
Ishqalanish kuchini kamaytirish uchin: sirtlar silliqlanadi, yuzalar moylanadi, podshibniklar qo’llaniladi, sirpanadigan yuzalar dumalashga almashtiriladi.
Ishqalanish kuchini oshirish uchin: bosim kuchi oshiriladi, sirtlar g’adir-budir qilinadi.
Oqituvchi: Aziz o’quvchilar bugun ishqalanish kuchlari bilan tanishdik. Bu kuchlarning asosiy xususiyati quyidagilardir .

• 
  Bir biriga tegib turgan sirtlar orasida vujudga keladi
  
• 
  Tegib turgan sirtlarga parallel yuonaladi
  
• 
  Harakat yo’nalishiga qarama qarshi tomonga yo’nalgan bo’ladi.
  

TEST
1. Chana tepalikdan sirpanib tushmoqda. Chanaga qaysi kuch tasir qilmoqda?
A. dumalanish ishqalanish kuchi
B. sirpanish ishqalanish kuchi
C. tinchlikdagi ishqalanish kuchi
2. Muzlagan yo’laklarga qum sepishadi. Bundan maqsad nima?
A. Ishqalanishni kamaytirish
B. Ishqalanishni oshirish
C. Ishqalanishkuchi yo’nalishini o’zgartirish
3. Ishqalanish kuchi qanday yo’nalgan bo’ladi?
А. harakat tomonga
B. harakatga teskari tomonga
C. yo’nalishga ega emas
4. Ishqalanuvchi yuzalar moylanganda ishqalanish kuchi ……
A. o’zgarmaydi
B. oshadi
C. kamayadi
5. Elektrovoz tekis harakatlanib vagonlarni 150 kN kuch bilan tortmoqda. Ishqalanish kuchini aniqlang.
A. 15 кН
B. 300 кН
C. 150 кН
TEST JAVOBLARI