7-Tema : Yadqa tikkeley iyelewdin’ apparat qurallari

7-Tema : Yadqa tikkeley iyelewdin’ apparat qurallari

Yadtı tikkeley ıyelew (XBEB-Yadtı tikkeley ıyelew, PDP- Pryamoy dostup k pamyati, DMA-Direct memory access) - bul jumıs tártibi sistemalı shina arqalı informaciya almasiwi protsessor qatnasıwisiz keshedi. Xızmet kórsetiliwi zárúr bolǵan sırtqı apparat protsessorǵa signal berip, yadqa tikkeley ıyelew (XBEB) jumıs tártibi zárúr ekenligin soraydi, buǵan juwap retinde protsessor sol waqıtta atqarip atırǵan buyrıǵın tamamlaydi hám barlıq shinalardan uzilip, soraǵan apparatqa XBEB jumıs tártibinde informaciya almasıwın baslaw múmkinligi haqqında xabar beredi.

XBEB operaciyası kirgiziw/shiǵariw apparatınan yadqa informaciyanı uzatıwdan yamasa yaddan kirgiziw/shiǵariw apparatına informaciyanı uzatıwdan ibarat esaplanadi. Informaciyanı uzatıw tamamlanǵandan keyin, protsessordaǵı úzilgen programmanı orınlawǵa qaytadı, yaǵnıy onı qaysı noqatta uzgen bolsa sol noqattan baslap dawam ettiredi (7. 1 - sızılma). Bul uziliw jumıs rejimine xizmet kórsetiwge uqsaydı, lekin bul jaǵdayda protsessor informaciya almasıwında qatnaspaydi. Úzilisler jaǵdayındaǵı sıyaqlı, XBEB jumıs tártibinde de programmalıq jumıs rejimine salıstırǵanda sırtqı waqıyaǵa itibar qaratadi.

7. 1-sizilma XBEB xizmet kórsetiw.
Túsinikli, bul halda sistemaǵa qosımsha apparat kirgiziw talap etiledi (XBEB kontrollerin), ol protsessordiń qatnasıwisiz sistemalı magistraldan tolıq informaciya almasıwın ámelge asıradı. Dáslep protsessor XBEB kontrollerine informaciyanı ol qay jerden alıp hám ol qay jerge jaylastırıwı kerekligi haqqındaǵı xabardı beriwi zárúr. XBEB kontrollerin arnawlı protsessor dep esaplaw múmkin, ayrıqsha tárepi sonda, onıń ózi informaciya almasıwında qatnaspaydi, ol ózine informaciya qabıl etpeydi jáne onı bermeydi de (7. 2-sizilma).
Tiykarınan XBEB kontrolleri yadqa tuwrıdan-tuwrı ıyelew jumıs tártibin kerek bolǵan kirgiziw/shiǵariw apparatı quramında yamasa bir neshe kirgiziw/shiǵariw apparatlarınıń quramında bolıwı múmkin.

7. 2-sizilma. XBEB jumıs tártibinde informaciyalar aǵımı.
Teoriyalıq tárepten yadqa tikkeley ıyelew jumıs tártibi járdeminde informaciya uzatılıwı joqarı tezlikte ámelge asırılıwı kerek, sebebi protsessor arnawlı XBEB kontrollerine salıstırǵanda informaciyalardı ástelew uzatadı.
Biraq ámeliyatda bul abzallıqtı mudamı da ámelge asırıp bolmaydı. XBEB jumıs tártibinde informaciya almaslaw tezligi ádetde magistraldiń múmkinshilikleri menen sheklengen bolıp tabıladı. Sonıń menen birge taǵı XBEB kontrolleriniń jumıs rejimin programmalıq beriliwiniń zárúrligi, yadqa tikkeley ıyelew jumıs tártibindegi informaciya uzatılıw tezligi boyınsha jetiskenligin joqqa shıǵarıwı múmkin. Sol sebepli bul jumıs tártibi kem qollanıladı.
Egerde sistemada ǵárezsiz XBEB kontrolleri bolǵan jaǵday bolsa, bul jaǵday qatar jaǵdaylarda XBEB jumıs tártibinde isleytuǵın kirgiziw/shiǵariw apparatların sezilerli dárejede ápiwayılastırıwı múmkin. Yadta tikkeley ıyelew jumıs rejiminiń sózsiz bir ǵana abzallıǵı sonnan ibarat esaplanadi.

Qadaǵalaw ushın sorawlar
1. Yadqa tikkeley ıyelewden paydalanıp informaciya almaslaw usılı.
2. XBEB jumıs tártibinde informaciyalar aǵımı qanday keshiwin túsintirip beriń.
3. XBEB jumıs tártibinde informaciyalar aǵımı qanday?