79-sonli umumiy o’rta ta’lim maktabining informatika va at fani o’qituvchisi ibragimova naima xakimjanovnaning

Savollar:
1.Algoritm deganda nimani tushunasiz?
2.Algoritm so’zi qaysi alloma nomidan olingan?
3.Algoritmning qanday turlari bor?
4.Qanday algoritmlar Chiziqli algoritm deyiladi?

5.Chiziqli algoritmlarga hayotimizdan misollar keltiring.

6.Python dasturi qachon kim tomonidan yaratilgan?.
7.Python dasturida yaratilgan qanday ilovalarni bilasiz?Yana qanday dasturlar nomini bilasiz?
8.Python dasturida qanday matematik amallarni bajarish mumkin?
9. Identifikator nima?
10. Ma’lumot va qiymatlarni dasturga kiritish uchun qaysi operatordan foydalaniladi?
2-shart: Krossvord yechish.Birinchi bo’lib to’g’ri yechgan guruhga Rag’bat kartochkasi beriladi.

	^1			^I
^2				^N
			^3	^F
^4				^O
^5				^R
			^6	^M
	^7			^A
^8				^T
	^9			^I
^10				^K
		^11		^A

Topshiriqlar:
1.Grafik muharrir(Paint)
2. Qog’ozga chop etish qurilmasi(Printer)
3. O’z nomiga ega ma’lumotlar sohasi(Fayl)
4. Operatsion sistema.(Windows)
5. Informatika fanining bosh termini.(Axborot)
6. Telefon tarmog’i orqali boshqa kompyuter bilan ma’lumot almashtiruvchi qurilma(Modem)
7. Kompyuterga matnli yoki tasvirli ma’lumotlarni kirituvchi qurilma(Skayner)
8. Kompyuter “yuragi” (Protsessor)
9. Birinchi EHMnomi(Eniak)
10. Bu yerda qanday so’z kodlangan? Morze alifbosida.
(..-.. .-.. ..-.. -.- - .-. --- -.)(elektron)
11.Axborot o’lchov birligi.(Bayt)

3-shart. Topishmoqlar sharti.(Kompyuter qurilmalariga doir).Topishmoq javobini to’g’ri topgan guruhga rag’bat kartochkasi beriladi.

1. 
   Oddiygina bo’g’irsoq
   

Uzun ingichka simi
2 yoki 3 tugma bor-yo’q uning bisoti
Yumush bajarar qancha
Uni derlar ____________(sichqoncha).

1. 
   Xuddi kuchli kapitan
   

U gerdayib turadi
Qurilmalar ishini
Bir o’zi boshqaradi
Kompyuterning yuragi u dovyurak___________(protsessor)

1. 
   Barmoqlarimiz chaqqon
   

So’z va matn yozamiz
Asosiy qurilmalar qatorida turadi
Uning nomi oddiygina ___________bo’ladi(klaviatura)

1. 
   Qutiga o’xshar o’zi
   

Qog’oz yutib charchamas
Sahifalar manzili va soniga pechat ber,
Buyrug’ingni bajaruvchi bu qurilma ________(printer)
VI.Mavzuning yoritilishi.
(Ma’ruza, amaliyot bilan uyg’unlikda olib boriladi, ekranda slayd orqali tushuntiriladi).
Dasturlash jarayonida asosan uch xil: chiziqli, tarmoqlanuvchi va takrorlanuvchi algoritmlardan foydalaniladi.

Bularning orasidan chiziqli algoritmlar, asosan, sodda masalalarni yechish jarayonida keng qo‘llaniladi.

Chiziqli algoritm– buyruqlarning qat’iy ketma-ketlikda tartib bilan bajarilishi.
Sodda masalalarni dasturlash tartibi:

1.Asosiy ma’lumotlar va ularning turini aniqlash.O’zgaruvchilar uchun nom tanlash.

2.Natija qanday va qaysi turga mansub bo’lishini aniqlash.Natijani akslantiruvchi o’zgaruvchilar nomini tanlash.
3.Ma’lumotlarni kiritish,hisoblash va natijani ekranga chiqarish kabi qadamlardan iborat algoritmni tuzish.
4.Tuzilgan algoritmga turli qiymatlar berib,uning to’g’riligini tekshirish.

Amallarning qat’iy ketma-ketlikda bajarilishi chiziqli ijro deb ataladi.

Chiziqli algoritm, shuningdek, amallarning shartsiz va takrorlanishlarsiz ketma-ket bajarilishining ifodasidir.

Chiziqli algoritmlarni dastur shaklida yozilishiga chiziqli dastur deyiladi.

Masala. Sinf xonasining eni 10 metr, bo‘yi 12 metr. Xonaning yuzini topish dasturini tuzing.Eni va bo‘yi qiymatlari foydalanuvchi tomonidan kiritilsin.

Кiruvchi ma’lumot	Hisoblash	Chiquvchi ma’lumot
10	S=a*b=10*12=120	120

№	Blok-sxema	Blok-sxema nomi	Dastur kodi
1	a ,b S tamom boshlanish S=a*b	Algoritmning boshlanishi
2		Kiritish bloki	a=int(input()) b=int(input())
3		Bajarish bloki	s=a*b
4		Chiqarish bloki	print(s)
5		Algoritmning tugashi

VII.Yangi mavzuni mustahkamlash.
Yangi mavzuni mustahkamlashda “Quruvchi” metodidan foydalanaman”. Bunda darslikdagi 1-2 mashqlarni o’quvchilar kompyuterda amaliy bajarib, o’z “Bilim binolarini” mustaqil ravishda quradilar.Har bir misol uchun o’quvchilar rag’bat kartochkalar orqali rag’batlantirib boriladi.
3-shart:
Darslikdagi 1-2- masalalarni dasturini o’quvchilar kompyuterda amaliy bajaradilar.
1.-masala. Trapetsiyaning ikkita asosi (a va b) hamda asosiga tushirilgan balandligi h berilgan. Trapetsiyaning yuzi s ni hisoblash dasturini tuzing. a, b va h foydalanuvchi tomonidan kiritiladi.
Yechimi:
print(‘trapetsiyaning asoslaridan birini kiriting’)
a=float(input())
print(‘trapetsiyaning asoslaridan ikkinchisini kiriting’)
b=float(input())
print(‘trapetsiyaning balandligini kiriting’)
h=float(input())
S=(a+b)*h/2
print(‘S=’,S)

2–masala. Teng tomonli uchburchakning tomoni a ga teng. Uning yuzi s ni hisoblash dasturini tuzing.

Yechimi:
from math import*
print(‘uchburchakning tomonini kiriting’)
a=float(input())
S=sqrt(3/4)*pow(a,2)
print(‘S=’,S)

4-shart: Mening dasturlash ijodim musobaqasi.“MY ART” metodi qo’llaniladi.
“MY ART” METODI
“MyArt” – “Mening san’atim” yoki “Mening ijodim” metodi o‘quvchilar iqtidorini namoyon qilish va uni rivojlantirishga qaratilgan. Bu metodni dasturlash operatorlari yordamida turli grafiklarni hosil qilishga oid mavzularda ijodiy ishlarni bajarishda qo‘llash mumkin. O‘quvchilar erkin yoki o‘qituvchi
belgilagan mavzuda ijod qilishlari va albatta, eng yaxshi ijodlarini maktab ko‘rgazmasida namoyish etib, taqdirlanishlari lozim.
“MyArt” metodini olib borish bosqichlari
O‘quvchilarga dastur operatorlari yordamida amallar bajarilish ketma-ketligi tushuntiriladi.Misollar ko‘rsatiladi.O‘quvchilar misollarnig namunalarini bajarib, operatorlar bilan ishlash ko‘nikmalarini hosil qiladi.
O‘quvchilarga ijodiy vazifa namunalari yoki ixtiyoriy mavzuda vazifani bajarish ko‘rsatmasi beriladi.O‘quvchilar kompyuterda ijod qiladi va stikerlar bilan baholanadi.

G’olib guruh aniqlanadi va o’quvchilar rag’batlantiriladi.

VIII.O’quvchilarga baholash uchun beriladigan qo’shimcha topshiriqlar
“Imkoniyatlar”texnologiyasi

O’quvchilar o’zlariga yetmayotgan kerakli balga mos savol nomerini tanlaydi va imkoniyatdan foydalanadi.

IX.Uyga vazifa:Mavzuni o’rganish.3-4-mashqlar.
3. Kvadratning tomoni n ga teng. Uning yuzini hisoblash dasturini tuzing.

4. split() usulidan foydalanib, “5489*245*58*69*142*4587*54” satrini dasturga kiriting va berilgan ifodani hisoblang

Foydalanilgan adabiyotlar:

1.O’zbekiston Respublikasining “Ta’lim to’g’risida” gi qonuni va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”.2020-yil 23-sentabr.

2.O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Umumiy o’rta va o’rta maxsus,kasb-hunar ta’limining davlat ta’lim standartlarini tasdiqlash to’g’risida”gi 187-sonli qarori.2017-yil,6-aprel.

3. O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Umumiy o’rta talim to’g’risida ”gi 140-son qarori,2017-yil,15-mart.

4.Sh.Mirziyoyev “Erkin va farovon ,demokratik O’zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz”. “O’zbekiston” nashriyoti,2016-yil.

5.Sh.Mirziyoyev “Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz”,”O’zbekiston”nashriyoti,2017-yil.

6. Muhammadiyev J.O’. , Nazirova D.X. Power Point programmasida ishlash.
O’quv uslubiy qo’llanma TDYI- 2003 yil.

7. Razzoqov Sh.I. , Yo’ldoshev Sh.S. , Ibragimov U.M. “Kompyuter grafikasi”

Kasb- hunar kollejlari uchun “NOSHIR”- TOSHKENT-2013 yil.

8.J.F.Yo’ldoshev, S.Usmonov “Ilg’or pedagogic texnologiyalar”.Toshkent sh. “O’qituvchi” 2004 y

9.T. Madumarov, M. Kamoldinov “Innovasion pеdagogik tеxnologiya
asoslari va uni ta`lim tarbiya jaraѐnida qo`llash”, T. “Talqin”, 2012yil.

10.”Informatika va axborot texnologiyalari”.O‘qituvchi kitobi.9-sinf. «Nashriyot uyi tasvir» 2020y

Elektron ta’lim resurslari:

1. http://www.edu.uz – O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi portal.

2. http://www.uzedu.uz – O’zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi veb sayti.

3. http://www.eduportal.uz - O’zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi axborot ta’lim portal.

4. http://www.bimm.uz - O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim
vazirligi huzuridagi Bosh ilmiy-metodik markazi sayti.

5. http://www. tami.uz – Informatika va axborot texnologiyalari fani bo’yicha foydali ta’lim resurslari.

6. http://www.ziyonet.uz. – Ziyonet Axborot ta’lim portal.

7. http://www.informatika.ru- Informatika va axborot texnologiyalari yo’nalishidagi ta’lim sayti.

8. https://dr.rtm.uz/darslik/?lang=uz&sinf=9&fan=informatika-
9-sinf uchun yaratilgan “Informatika va AT” darsligi media tashkil etuvchilari.