8 – Amaliy ish Geologik xaritalar va ularning turlari. Geologik kesma va stratigrafik ustun tuzish usullari. Tog’ kompasi

Amaliy ishni bajarish tartibi: 

Geologik  kartada  burg’ulangan  quduqlaming  natijalariga  asoslanib,  ko’rsatilgan 

maydonda  poleozoy,  mezazoy  va  kaynazoy  eralariga  mansub  bo’lgan  tog’  jinslari  yotqiziqlari 

tarqalgan  bo’lib  ular  cho’kindi,  magmatik,  effuzif  va  intruziv  hamda  metamorfik  genetik 

turlardan iborat. 

Stratigrafik 

tuzish uchun berilgan  maydonning geologik kartasiga asoslanib quduqdan 

olingan  metamorfik  tarkiblami  maxsus  chizilgan  kolonkaga  masshtabda  geologik  yoshi, 

qatlamning  qalinligi,  stratigrafik  indeksi,  tog’  jinslarining  qisqacha  xususiyati,  eralar,  davrlar, 

bo’limlar kiritiladi. Qo’yidagi geologik kartada tabiiy  hosil  bo’lgan  joyning hududda  mezazoy, 

kaynazoy,  yotqiziqlari  ularning  tarqalish  hududlari  chegaralari,  to’rtlamchi  Q

4

  davr  yotqiziqlari 

ularning  qatlamlardagi  nomutanosibligi  ko’chkilar  sodir  bo’lishi  mumkin  bo’lgan  era  relefi, 

qirqim  chizig’i,  buloqlar,  burg’quduqlari  va  tartib  nomlari  daryodagi  suv  sathi  va  absalyut 

balandligi  hamda  rel’efni  ifodalovchi  gorizontallar  o’tkazilgan  bo’lib,  shu  kartadagi  asosiy 

ko’rsatgichlarga  asoslanib  kartada  sizga  berilgan  topshiriqni  variantingiz  bo’yicha  qo’yidagi 

tartibda  bajaring  kartada  trassalarni,  qirlarni,  suv  ayirgich  qirralarini,  botqoqlikni,  soylami, 

yoshlari  bilan  farq  qiluvchi  tog’  jinslari  komplekslarini,  hamda  geologik  jarayonlar  paydo 

bo’lishi  mumkin  bo’lgan  joylarni  aniqlang.  Shundan  keyin  kartada  hosil  bo’lgan  bir  xil  jinslar 

tarqalgan  xududlar  rayonni  ajrating.  Daryolami  trassasi,  uzanni  ajrating,  vodiyning  haqiqiy 

bortlarini aniqlang, suv bo’Iinadigan maydonlami ajrating, vodiy soylarini va jarlarini aniqlang. 

---

Ajratilgan  rayonlami  gidrogeologik  va  gruntlar  turlaruni  sharoitiga  qarab  rayonlarga  bo’ling. 

Masalan:  xududlami  botqoqli  hududlarga  bo’lsa  bo’Iadi.Undan  keyin  jadvalni  kartaga  qarab, 

o’tkazilgan  kesimdan,  burg’  quduqlari  ma’lumotlariga  va  boshqa  kesimlar  natijalariga  qarab 

to’ldiring.