8-laboratoriya mashg’uloti. Mavzu. Fаzаlаr qоidаsi vа fizik kimyoviy аnаliz Elеktrоlit eritmаlаrining хоssаlаrigа оid mаsаlаlаr yесhish Ishning maqsadi

3-masala. 3.371 g MgCl₂ va 100 g suvdan iborat aralashmaning qaynash harorati toza suvning qaynash haroratidan 0.416 ⁰C ga yuqori. Eritmadagi tuzning dissosilanish darajasi topilsin.
Yechish: 1) berilgan eritmaning molyal konsentrasiyasini aniqlaymiz:
100 g suvda ------- 3.371 g tuz eriydi,
1000 g suvda ------- x g suv eriydi.
bundan  (g)
Magniy xloridning molekulyar massasi 95.21 ga teng. Demak, berilgan eritmaning molyal konsentrasiyasi quyidagiga teng:
33,71:95.25=0.3646 (mol/1000 g suv)
2) berilgan eritmaning qaynash haroratini quyidagi formula bo’yicha aniqlaymiz:

Bu yerda E – suvning ebulioskopik doimiysi, 0,512 ga teng;
C – eritmaning molyal konsentrasiyasi.
Demak, berilgan eritma uchun:
 ⁰C
3)  va  ni bilgan holda izotonik koeffisiyentni aniqlaymiz:


4) quyidagi formuladan foydalanib, alyuminiy sulfatning dissosilanish darajasini aniqlaymiz:
 

Javob: 61,5%.

4-masala. 100 g suvda 2,05 g NaOH eritilishidan hosil bo’lgan eritmaning qaynash harorati toza suvning qaynash haroratidan 0,456 ⁰C ga yuqori bo’lsa, ushbu eritmadagi NaOH ning dissosilanish darajasini aniqlang.
Yechish: 1) berilgan eritmaning molyal konsentrasiyasini topamiz:
100 g suvga --------2,05 g ishqor to’g’ri kelsa,
1000 g suvga -------- x g ishqor to’g’ri keladi.
Bundan  (g, NaOH)
NaOH ning molekulyar massasi 40 ga teng. Demak, eritmaning molyal konsentrasiyasi quyidagichadir:
20,5:40=0.50125 (mol/1000 g suv)
2)  ni topamiz:

 – bir molyarli noelektrolitlar eritmalarining qaynash temperaturasini ko’rsatuvchi ebulioskopik konstanta. Suvning ebulioskopik konstantasi 0,512 ⁰C ga teng.
Bundan,  ⁰C
3) eritmaning amaliy topilgan va nazariy hisoblab chiqilgan qaynash nuqtasini bilgan holda izotonik koeffisiyentni topamiz:


4) quyidagi formula orqali berilgan eritmadagi NaOH ning dissosilanish darajasini topiladi:

 yoki 78,1%
Javob: 78.1%


Nazorat uchun savollar

1. 
   Krioskopiya va ebulioskopiya doimiylarini ma’nosini tushuntiring
   
2. 
   Krioskopiya doimiysini aniqlash formulasini keltirib chiqaring.
   
3. 
   Molekulyar massani krioskopik usulda aniqlashning ma’nosi nimada?
   
4. 
   Qanday moddalar uchun krioskopoik usulda haqiqiy molekulyar massani aniqlash mumkin?
   
5. 
   Suv uchun krioskopik doimiysini qiymati nechaga teng?